کمر درد عصبی: علائم، علل، نحوه درمان و پیشگیری

دی ۳, ۱۴۰۲

به طور کلی به عوامل داخلی یا خارجی که بر عملکرد هر چیزی تاثیر می‌گذارند؛ عوامل استرس‌زا می‌گویند. در بدن انسان نیز همینطور است و استرس‌های فیزیکی یا استرس‌های روانی، می‌توانند موجب ایجاد درد‌هایی مثل کمردرد شوند. شما در این مقاله با علائم، علل، روش‌های درمانی و راه‌های پیشگیری از کمردرد عصبی، آشنا خواهید شد. لازم به ذکر است که برای درمان درد‌های عصبی کمر، باید حتما به یک پزشک ماهر و مجرب مراجعه کنید؛ چون یک پزشک با تجربه از انواع روش‌های درمانی مطلع است و نیز می‌تواند عوارض احتمالی را مدیریت کند. همچنین یک پزشک ماهر می‌تواند خطرات، عوارض جانبی احتمالی و مدت زمان دوران نقاهت را به حداقل برساند.

عوامل استرس‌زا فیزیکی که می‌توانند بر کمردرد عصبی تاثیر بگذارند.

کمر انسان یک سیستم پیچیده است که شامل تاندون‌ها، رباط‌ها، ماهیچه‌ها، استخوان‌ها و اعصاب نخاعی می‌شود. این سیستم در تمام حرکاتی که فرد انجام می‌دهد، نقش مفیدی را ایفا می‌کند. کمردرد‌های عصبی، حتی می‌توانند در نشستن شما هم اختلال ایجاد کنند.

از آنجایی که کمر ساختار پیچیده‌ای دارد و در تمام حرکات و فعالیت‌های روزانه نقش دارد؛ کمردرد‌های عصبی می‌تواند باعث آسیب پذیری بیشتر کمر نسبت به عوامل دیگر شود. بعضی عوامل استرس‌زا فیزیکی که ممکن است به کمردرد عصبی منجر شوند؛ عبارتند از:

کشیدگی و آسیب رسیدن به عضلات، تاندون‌ها و رباط‌ها
تحریک شدن یا ملتهب شدن اعصاب
ناهنجاری‌ها و مشکلات مربوط به استخوان‌ها یا مفاصل مثل آرتروز یا پوکی استخوان
نقص‌ها و مشکلات ساختاری مثل اسکولیوز
باریک شدن یا تنگی کانال نخاع
اضافه وزن
سبک زندگی بی‌تحرک
ضعف و کاهش انعطاف‌پذیری عضلات اصلی کمر
بد نشستن یا بد ایستادن

همچنین صدمات وارده در هنگام کار و آسیب های ورزشی هم ممکن است به کمر آسیب وارد کنند و موجب ایجاد درد‌های مزمن شوند.

شایع‌ترین علل کمردرد‌های عصبی

علاوه بر تصادف یا حرکات سریع که ممکن است باعث آسیب سریع به کمر شوند؛ چندین دلیل دیگر هم برای کمردرد‌های عصبی وجود دارد. این عوامل کمتر به چشم می‌آیند و در مرور زمان منجر به کمردرد‌های عصبی می‌شوند و ممکن است با گذشت زمان شدیدتر هم بشوند.

ورزش بیش از حد

انجام کار‌های بدنی که به آن عادت ندارید و نیز بیش از حد ورزش کردن؛ می‌تواند باعث کشیدگی و آسیب رسیدن به عضلات شود و در آخر به کمردرد‌های عصبی منجر گردد. پس اگر به دنبال یک برنامه ورزشی جدید هستید؛ باید به آرامی تمرینات را انجام دهید و حتما از یک متخصص مشورت بگیرید تا به بدن خود آسیب نرسانید.

نشستن طولانی مدت

در صورت آسب رسیدن به بدن معمولا، توصیه می‌شود که تا حد امکان بنشینید یا استراحت کنید. اما باید بدانید که یکی از عوامل ایجاد کمردرد نشستن طولانی مدت است. برخی معتقداند که نشستن طولانی مدت در هنگام کمردرد درست مثل سیگار کشیدن برای بدن مضر است. عدم تحرک یا نشستن در وضعیت نامناسب به ویژه در هنگام کار با کامپیوتر، می‌تواند به کمردرد منجر گردد.

استرس

کمردرد عصبی می‌تواند ناشی از ضربه روحی و فشار‌های روانی باشد که در این صورت عضلات کمر به طور ناخودآگاه دچار کشش و گرفتگی می‌شوند. البته استرس به تنهایی هم می‌تواند در بروز کمردرد نقش داشته باشد چون می‌تواند بر میزان تحرک فرد هم تاثیر بگذارد.

به طور کلی استرس تاثیر زیادی روی بدن می‌گذارد. در هنگام استرس ضربان قلب بالا می‌رود، شانه‌ها به سمت پایین کشیده می‌شوند و فرد نمی‌تواند به درستی فکر کند.

کمردرد‌های عصبی ممکن است در اثر کیفیت پایین خواب هم تشدید شوند. در هنگام خواب، بدن وارد یک چرخه ترمیم می‌شود و در این حین ماهیچه‌ها به حالت استراحت درمی‌آیند که این امر برای بدن بسیار مفید است. اما اگر استرس داشته باشید یا کیفیت خواب پایین داشته باشید؛ این اتفاق به طور کامل صورت نمی‌گیرید در نتیجه فرایند ترمیم ناقص می‌ماند.

ممکن است فرد به دلیل کمردرد، حرکات و فعالیت‌های روزمره خود را محدود کند اما این امر باعث کاهش انعطاف پذیری عضلات می‌شود.

یکی از راه‌های تشخیص کمردرد عصبی، بررسی زمان شروع درد است. زمانی که فرد به دلیل مشکلات اسکلتی یا عضلانی دچار کمردرد شده؛ معمولا می‌تواند عاملی که باعث ایجاد درد شده را توصیف کند. اما اگر کمردرد عصبی باشد و در اثر استرس به وجود آمده باشد؛ معمولا بیمار علت درد را از پزشک جویا می‌شود.

حرکت کردن و بلند کردن اشیا

حرکات تکراری مثل خم شدن مکرر یا کار کردن در یک فضای محدود، می‌تواند باعث گرفتگی عضلانی شود. همچنین بلند کردن مکرر وسایل یا بلند کردن اشیا سنگین، می‌تواند به عضلات و رباط‌های کمر فشار وارد کند. انجام حرکات نامناسب و ناگهانی مثل سریع پیاده شدن از ماشین یا قرار دادن بدن در وضعیت نامناسب، هم می‌تواند باعث آسیب رسیدن به کمر شود.

سیاتیک

درد سیاتیک نوع خاصی از کمردرد عصبی است و زمانی اتفاق می‌افتد که عصب کمر تحت فشار قرار گیرد. این اتفاق معمولا در اثر جا به جایی یا فتق دیسک اتفاق می‌افتد. در سیاتیک، بیماران علاوه بر کمردرد از درد در باسن و ساق پا هم شکلایت می‌کنند و معمولا این درد را به صورت شوک الکتریکی توصیف می‌کنند.

سیاتیک ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد، از جمله دلایل بروز سیاتیک فرسودگی طبیعی بافت‌ها در اثر افزایش سن و نشستن طولانی مدت است. چاقی می‌تواند باعث تحریک شدن عصب سیاتیک شود؛ زیرا اضافه وزن به ستون فقرات فشار زیادی وارد می‌کند. با وجود اینکه فتق دیسک شایع‌ترین دلیل سیاتیک است؛ اما حادثه، تنگی کانال نخاعی یا اسپوندیلولیستزیس (که در آن یک مهره روی مهره دیگر به جلو می لغزد) نیز ممکن است موثر باشند.

کیفیت پایین خواب

امسال تعداد زیادی از افراد به دلیل نگرانی‌های زیاد بابت ویروس کرونا، مسائل مالی، سلامت خانواده، انتخابات، ناآرامی‌های اجتماعی، شورش‌های داخل و بلایای طبیعی که رخ داده است؛ دچار بی‌خوابی شده‌اند. اما باید بدانید که کم خوابی یا خواب بی‌کیفیت می‌تواند تاثیر زیادی بر سلامتی شما بگذارد.

خواب برای ترمیم و بازسازی فرایند‌های بدن و نیز ترمیم بافت‌های استخوانی ضروری است. در نتیجه هنگامی که خواب مختل شود؛ ممکن است بیماران توانایی خود را در انجام برخی فرایند‌ها از دست بدهند یا اینکه زمان بیشتری برای انجام کار‌‌ها نیاز داشته باشند. این امر به ویژه برای کسانی که کارشان مستلزم فعالیت بدنی زیاد است؛ می‌تواند خطرناک باشد زیرا در این صورت فرد ممکن است دچار اشتباهاتی شود و به سلامتی خود آسیب برساند.

طبق گفته پزشکان، خوابیدن در هنگام درد به ویژه کمردرد‌های عصبی سخت است. اما اگر کمردرد عصبی یا درد مزمنی دارید؛ باید بدانید که خواب بی‌کیفیت باعث افزایش درد در روز بعد خواهد شد. خواب کافی و با کیفیت می‌تواند به شما در کاهش درد و عوامل استرس‌زا کمک کند.

سبک زندگی کم تحرک

سبک زندگی جدید که در آن دورکاری و کار در منزل نسبت به سال‌های قبل افزایش یافته؛ می‌تواند یکی از عوامل ایحاد کمردرد‌های عصبی باشد. بسیاری از افرادی که به دلیل همه‌گیری ویروس کرونا مجبور به انتقال دفتر کار خود به منزل شدند، وقت کافی برای ساخت و طراحی یک دفتر کار مناسب و ارگونومیک را نداشتند. و استفاده از یک میز و صندلی نامناسب و یک لپ تاپ کوچک، خیلی بیشتر از کار کردن در یک دفتر مناسب، به کمر آسیب می‌رساند.

در ضمن از آنجایی که دورکاری باعث حذف یکسری از فعالیت‌ها مانند پیاده‌روی تا محل کار، رفتن به آبدارخانه یا سرویس بهداشتی در محل کار و … شده است؛ احتمالا افراد مدت بیشتری را صرف نشستن می‌کنند. مطالعات نشان می‌دهد که نشستن طولانی مدت با کمردرد‌های عصبی ارتباط مستقیم دارد.

علاوه بر این از آنجایی که عادت‌های ما زندگی ما را می‌سازند؛ مختل شدن یکسری از عادت‌های درست می‌تواند به مرور باعث ایجاد درد و استرس شود. به طور مثال، ذهن، مفاصل، ماهیچه‌ها و تاندن‌های افرادی که به طور منظم ورزش می‌کنند؛ به سبک و برنامه ورزشی خاصی عادت دارد. در نتیجه این افراد باید پس از تعطیلی باشگاه‌های بدنسازی به دلیل همه‌گیری ویروس کرونا راه مناسبی را برای تطبیق عادت‌های خود با شرایط جدید پیدا کنند. اما در این حین افراد زیادی به دلیل استفاده از روش‌ها نادرست یا تطبیق سریع ورزش‌های باشگاهی با ورزش‌های خانگی به بدن خود آسیب رسانده‌اند.

یافتن راه‌های مناسب و سالم برای مقابله با استرس و نگرانی‌ها، می‌تواند به کاهش استرس و کمردرد‌های عصبی کمک کند. داشتن خواب با کیفیت، داشتن یک رژیم غذایی سالم و ورزش کردن به طور منظم، می‌تواند تاثیر مثبت زیادی بر سلامت جسم و روح شما داشته باشد.

استرس و فشار روانی، چگونه باعث ایجاد کمردرد می‌شود؟

بدن معمولا استرس‌ها و فشار‌های روانی را به صورت یک وضعیت فیزیکی نشان می‌دهد. در نتیجه ضربان قلب بالا می‌رود، فشار خون افزایش می یابد و هورمون‌های زیادی ترشح می‌شوند تا بدن را برای مقابله با عوامل استرس زا آماده کند.

در این صورت ماهیچه‌ها به ویژه ماهیچه‌های کمر، شکم، پاها و بازو‌ها نیز منقبض می‌شوند تا در صورت نیاز بتوانند با حرکات سریع به عوامل استرس‌زا پاسخ دهند. هنگامی که عامل یا شرایط استرس‌زا از بین می‌رود، این واکنش‌های فیزیکی هم کاهش یافته و به حالت عادی برمی‌گردند.

متاسفانه بسیاری از افراد استرس‌ها و نگرانی‌های مداوم مربوط به وضعیت کار، آینده، مسائل مربوط به رابطه و … را تجربه می‌کنند.

از آنجایی که بدن انسان به استرس ناشی از پرداخت صورت حساب درست مشابه استرس ناشی از یک خطر فیزیکی، پاسخ می‌دهد؛ در نتیجه استرس‌های مزمن هم می‌توانند ماهیچه‌ها را دائما منقبض نگه‌دارند و این حالت در نهایت منجر به ایجاد درد می‌شود.

به طور مثال سردرد‌های عصبی می‌توانند ناشی از انقباض و گرفتگی عضلات گردن و قسمت بالایی پشت باشند. درد پایین کمر معمولا در اثر استرس‌های روانی ایجاد می‌شود.

گاهی اوقات استرس ناشی از تجربه یک دوره کمردرد عصبی، هم می‌تواند موجب ایجاد ناراحتی و گرفتگی در کمر شود حتی اگر کمردرد عصبی بهبود پیدا کرده باشد.

تشخیص کمردرد عصبی

کمردرد عصبی معمولا پس از بررسی سابقه پزشکی فرد و معاینه فیزیکی، تشخیص داده می‌شود. بیماران باید در تشخیص علت کمردرد بسیار محتاط باشند زیرا ممکن است کمردرد به دلیل یک وضعیت جدی پزشکی (مانند تومور ستون فقرات یا عفونت) ایجاد شده باشد. با یک معاینه پزشکی دقیق می‌توان بسیاری از مشکلات جدی ستون فقرات را در اکثر افراد رد کرد.

در مورد کمردرد‌های عصبی، زمان شروع کمردرد معمولا متغیر است. این درد ممکن است در اثر یک حادثه قابل تشخیص شروع شود یا اینکه خیلی آهسته و تدریجی به وجود بیاید. به طور مثال ممکن است کمردرد در اثر یک آسیب فیزیکی یا حادثه به وجود آید اما بعدا حتی پس از بهبود آسیب وارده، به دلیل استرس‌های روانی درد ادامه پیدا کند.

در بسیاری از موارد که استرس عامل اصلی کمردرد است؛ ممکن است نتایج MRI بیماری‌هایی مانند “برآمدگی دیسک” یا “بیماری دژنراتیو دیسک را تشخیص دهد. در این صورت نتایج MRI از نظر بالینی قابل استناد نیستند چون دلیل ایجاد درد استرس است نه عوامل فیزیکی.

علائم و ویژگی‌های کلی کمردرد‌های عصبی عبارتند از:

کمر درد
انتشار درد به عضلات
حساسیت عضلات
اختلال خواب و احساس خستگی
در بسیاری از موارد کمردرد‌های عصبی، بیماران انتشار درد به اطراف را گزارش می‌دهند.

به طور کلی، علائم کمردرد عصبی مشابه علائم فیبرومیالژیا است.

درمان کمردرد عصبی

روش‌های زیادی برای درمان کمردرد عصبی وجود دارد. برخی از این روش‌ها عبارتند از:

ورزش

در ادامه به 9 تمرین ورزشی که برای تقویت عضلات کمر، بهبود انعطاف پذیری و کاهش درد‌های عصبی مفید هستند؛ اشاره می‌شود و شما می‌توانید این تمرینات را در برنامه روزانه خود قرار دهید.

چرخش باسن

این ورزش انعطاف‌پذیری را افزایش می‌دهد، تنش را از بین می‌برد و به کاهش انقباض عضلات کمر و لگن کمک می‌کند. همچنین می‌تواند عضلات میانه بدن را هم تقویت کند.