ورزش و فیزیوتراپی بعد از عمل دیسک کمر

اگر کمر درد آزارتان می‌دهد و در حال آماده شدن برای جراحی هستید یا الان در دوران نقاهت بعد از جراحی دیسک کمر به سر می‌برید، باید بدانید که فیزیوتراپی بعد از عمل جراحی دیسک کمر بخشی مهم و ضروری از دوران نقاهت به شمار می‌آید. متخصص فیزیوتراپی طرح درمانی را برای‌تان تنظیم می‌کند تا فعالیت‌تان به حداکثر مقدار ممکن برسد. اهمیت فیزیوتراپی بعد از عمل دیسک کمر را در این مقاله برای‌تان توضیح می‌دهیم و تکنیک‌های فیزیوتراپی مورداستفاده را معرفی می‌کنیم.

آیا بعد از عمل جراحی دیسک کمر به فیزیوتراپی احتیاج است؟

بله، لازم است. فیزیوتراپی بعد از عمل دیسک کمر، درد را کمتر و توانایی حرکتی را بیشتر می‌کند. هرچند کمردردتان بعد از جراحی دیسک کمر تا حدی تسکین پیدا می‌کند، اما باور کنید که جراحی به تنهایی کافی نیست. در هر حال ستون فقرات و عضلات اطرافش پیچیده‌اند و تعدیل‌های نامناسبی که در دوران قبل از جراحی برای حرکت کردن و مقابله با درد انجام داده‌اید، به آسیب‌هایی دامن زده است که مدیریت‌شان پس از جراحی به توجه و درمان تخصصی نیاز دارد.

فواید فیزیوتراپی بعد از جراحی دیسک کمر

درمان فیزیوتراپی پس از جراحی دیسک کمر مزایای فراوانی دارد که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کمک به مدیریت درد: درد محل جراحی یکی از عوارض جانبی عمل دیسک کمر است. فیزیوتراپی برای مدیریت این درد مفید است.
• کاهش التهاب: التهاب یکی دیگر از عوارض جانبی عمل دیسک کمر است که فیزیوتراپی برای کاهش آن مؤثر است.
• به حداقل رساندن اسپاسم و گرفتگی عضلانی: اسپاسم عضلانی انقباض شدید و غیرارادی عضله است که با درد همراه است. فعالیت پس از جراحی به کمک فیزیوتراپی، گرفتگی عضله را به حداقل می‌رساند.
• تقویت عضله‌های کنترل‌کننده و پایدارکننده کمر
• بازیابی دامنه کامل حرکتی: بازیابی دامنه فعالیتی کامل از جمله اهداف بلندمدت فیزیوتراپی است.

زمان مناسب شروع فیزیوتراپی بعد از جراحی دیسک کمر

توصیه می‌شود چند روز پس از عمل دیسک کمر به متخصص فیزیوتراپی مراجعه کنید. فیزیوتراپیست احتمالاً تشویق‌تان می‌کند که درمان را پس از جوش خوردن و بهبود زخم، هرچه زودتر شروع کنید. در واقع هدف متخصص فیزیوتراپی این است که پس از جراحی فوراً از تخت پایین بیایید. هرچه زودتر شروع به حرکت و ورزش کنید، بدن‌تان مدت کمتری خشک و گرفته می‌ماند.

پس از شروع فیزیوتراپی در ابتدا حرکات پایه و ساده‌ای را انجام خواهید داد. همان‌طور که پیشرفت می‌کنید، پیچیدگی و وزنه‌های مورد استفاده در حرکات بیشتر می‌شود. هرچه فیزیوتراپی را زودتر شروع کنید، بهتر است.

فیزیوتراپی بعد از عمل دیسک کمر چگونه انجام می‌شود؟

اگر قبلاً هرگز فیزیوتراپی انجام نداده باشید، چشم‌انداز درمان در ابتدا کمی مضطرب‌کننده خواهد بود. اما پس از چند جلسه متوجه خواهید شد که فیزیوتراپی فرایندی مشارکتی است که با هدف کمک به بهبودی‌تان انجام می‌شود. برای آمادگی بیشترتان توضیح می‌دهیم که در فیزیوتراپی بعد از جراحی دیسک کمر باید انتظار چه اتفاقاتی را داشته باشید. متخصص ابتدا ارزیابی کاملی را انجام می‌دهد و درمانی را شروع می‌کند که ترکیبی از حرکات کششی و تقویتی و دیگر تکنیک‌های فیزیوتراپی است. این ارزیابی شامل موارد زیر می‌شود:

معاینه اولیه

فیزیوتراپیست اطلاعات لازم را از طریق ارزیابی با رویکردهای چندگانه درباره بهترین روش درمان گردآوری می‌کند. ارزیابی و معاینه اولیه شامل موارد زیر می‌شود:

• بررسی سابقه پزشکی: متخصص فیزیوتراپی سؤالاتی را درباره میزان درد، چگونگی آسیب دیدن و جراحی مطرح می‌کند.
• ارزیابی حالت اندامی: متخصص فیزیوتراپی حالت اندامی را از طریق معاینه ستون فقرات در حالت نشسته، ایستاده و حرکت کردن بررسی می‌کند.
• دامنه حرکتی: فیزیوتراپیست دامنه حرکتی ابتدایی را با وسیله‌ای به نام گونیومتر اندازه‌گیری می‌کند تا روند پیشرفت‌تان را در طول درمان تحت‌نظر داشته باشد.
• اندازه‌گیری قدرت: متخصص فیزیوتراپی قدرت عضلات شکم، مفصل ران، کمر و ران را اندازه‌گیری می‌کند تا تعیین کند که در شروع درمان باید چه حرکاتی را انجام بدهید و از چه وزنه‌هایی استفاده کنید.
• تست‌های انعطاف‌پذیری: ممکن است عضلات و مفصل‌های‌تان قبل و بعد از جراحی خشک و سفت باشد. به‌خصوص عصب سیاتیک غالباً دچار گرفتگی شدید می‌شود. متخصص فیزیوتراپی انعطاف‌پذیری عضلات همسترینگ، چهارسر و ساق پا را بررسی می‌کند.
• ارزیابی بافت همبند جای زخم: پس از جراحی جای زخم باقی می‌ماند. متخصص فیزیوتراپی اطمینان حاصل می‌کند که بافت همبند جای زخم اختلالی را برای حرکت ایجاد نخواهد کرد.
•  ارزیابی عملکردی: فیزیوتراپیست کارآمدی کلی‌تان را پس از جراحی ارزیابی می‌کند. متخصص بررسی می‌کند که چه حرکاتی را می‌توانید برای فعالیت‌های شغلی یا تفریحی انجام بدهید.

تکنیک‌های  فیزیوتراپی

متخصص فیزیوتراپی طرح درمان را بر اساس نتایج ارزیابی تهیه می‌کند. فیزیوتراپیست دانش گسترده‌ای درباره سیستم عضلانی-اسکلتی و بهترین روش درمان پس از جراحی کمر دارد. در این بخش با روش‌های درمان مختلف فیزیوتراپی آشنا می‌شوید.

حرکات ورزشی

در وهله اول ممکن است متخصص طب فیزیکی یا فیزیوتراپیست شما تعدادی حرکات ورزشی به شما آموزش دهد و از شما بخواهد این حرکات را به تعداد مشخصی در روز انجام دهید.

حرکات کششی

حرکات کششی را بلافاصله پس از جراحی شروع می‌کنید تا از چسبندگی یا تشکیل بافت همبند جای زخم جلوگیری شود. به بیان دقیق‌تر حرکات کششی عضلات همسترینگ و چهارسر ران را انجام خواهید داد. انجام حرکات کششی زیر پس از عمل دیسک کمر مفید است.

• کشش عضلات همسترینگ به صورت نشسته:

1. بنشینید، یک پا را دراز کنید و کمرتان را صاف کنید. پای دیگر را به گونه‌ای خم کنید که کف پا وسط ران قرار بگیرد.
2. مچ پای‌تان را بگیرید. زانو، گردن و کمر را صاف نگه دارید.
3. در این حالت باید کشش را در پشت ران احساس کنید.
4. 30 تا 60 ثانیه در این حالت بمانید.
5. حرکت را هر روز دو یا سه بار تکرار کنید.

•  کشش عضلات چهار سر ران:

1. روی پای چپ بایستید، زانوها با هم در تماس باشد. در صورت لزوم برای حفظ تعادل می‌توانید از پشتی صندلی یا دیوار بگیرید.
2. پای راست‌ را با دست راست بگیرید و به سمت باسن بکشید.
3. 20 تا 30 ثانیه در این وضعیت بمانید، حرکت را تکرار کنید.
4. جای پاها را عوض کنید.

حرکت کششی

متخصص فیزیوتراپی توصیه می‌کند که حرکات کششی زیر را علاوه بر پیاده‌روی انجام بدهید:

• تیلت لگن

به پشت روی کف زمین دراز بکشید و زانوها را خم کنید. عضلات شکم را منقبض کنید و لگن را کمی رو به بالا خم کنید تا پشت بدن صاف شود. 10 ثانیه در این حالت بمانید. سپس حرکت را تکرار کنید.

• بالا بردن پا در حالت دمر:

روی شکم بخوابید. ابتدا یکی از پاها سپس پای دیگر را بالا ببرید.

• خم کردن کمر در حالت طاق‌باز:

به پشت بخوابید و زانوها را خم کنید. زانوها را به آرامی به طرف قفسه سینه ببرید. با دو دست از زانوها بگیرید و کشش ملایمی را ایجاد کنید. یک یا دو ثانیه در این حالت بمانید، سپس زانوها را آزاد کنید و به حالت اولیه برگردید.

متخصص فیزیوتراپی تکنیک‌های فیزیوتراپی دیگری را علاوه بر حرکات کششی و تقویتی برای تسکین درد پس از جراحی توصیه می‎کند. در ادامه با تکنیک‌های فیزیوتراپی مفید برای دوران نقاهت بعد عمل دیسک کمر آشنا می‌شوید.

شاک ویو تراپی

پالس‌های انرژی قوی با دستگاه شاک‌ویوتراپی در بازه‌های زمانی کوتاه بر روی ناحیه درمان اعمال می‌شود. شاک ویوتراپی آن دسته از سلول‌های بدن را تحریک می‌کند که مسئول التیام بافت همبند و استخوان پس از جراحی دیسک کمر هستند.

تحریک الکتریکی عصب از روی پوست (TENS)

در درمان تحریک الکتریکی عصب از روی پوست از جریان برق تولید شده توسط دستگاه برای تحریک عصب‌ها با اهداف درمانی پس از جراحی دیسک کمر استفاده می‌شود. جریان برق خفیف گرمایی را تولید می‌کند که خشکی را برطرف می‌کند، توانایی حرکتی را بهبود می‌دهد و درد را آرام می‌کند.

لیزر درمانی

لیزر درمانی نوعی پزشکی ترمیمی است، یعنی این که درمان بر التیام بافت‌ها و اندام‌ها متمرکز است. برخلاف بسیاری از گونه‌های پزشکی بازساختی که در آن‌ها از دارو یا عمل‌های تهاجمی استفاده می‌شود، لیزر درمانی از قدرت انرژی نورانی برای تسکین درد و تحریک فرایندهای التیام‌بخشی طبیعی بدن بهره می‌گیرد.

دستگاه‌های لیزر درمانی طول موج‌های خاصی از نور را ساطع می‌کنند که به روشی ایمن در پوست نفوذ می‌کنند. طول موج‌های نوری خاص کنش‌های خاصی را پس از ورود به بدن برمی‌انگیزند که فوایدی چون تسکین درد، کاهش ورم و تسریع روند التیام را به دنبال دارد.

گرما درمانی

گرما گردش خون را بهبود می‌دهد، در نتیجه مواد مغذی و اکسیژن به مفصل‌ها و عضله‌ها می‌رسد. گردش خون عضله‌های آسیب‌ دیده را ترمیم می‌کند، التهاب را از بین می‌برد و خشکی کمر را پس از عمل دیسک کمر برطرف می‌کند.

ماساژ درمانی

ماساژ درمانی بسیاری از مشکلات کمر را پس از جراحی درمان می‌کند و درد را تسکین می‌دهد. اگر عضله صحیح هدف گرفته شود، درد در منشأ کنترل می‌شود و سریع‌تر و برای مدتی بیشتر تسکین می‌یابد.

طب سوزنی

متخصص فیزیوتراپی یا طب فیزیکی سوزن‌هایی به نازکی نخ را در طب سوزنی و سوزن زدن خشک در نقاط ماشه‌ای دردناک فرو می‌کند. متخصص سوزن‌ها را به آرامی تکان می‌دهد تا جریان خون را در نقاط ماشه‌ای تحریک کند. در نتیجه عضلات منقبض پس از جراحی شل می‌شود.

همچنین متخصص فیزیوتراپی روش صحیح حرکت کردن را به بیمار آموزش می‌دهد تا از آسیب دیدن کمر در آینده جلوگیری کند. اگرچه درمان فیزیوتراپی چهار تا شش هفته طول می‌کشد، بهبود حاصل از آن بالغ بر چهار ماه استمرار دارد.

نتیجه‌ گیری

پس از جراحی دیسک کمر به یکی از متخصصان فیزیوتراپی ما مراجعه کنید تا کمک‌تان کنند که دوران نقاهت بعد از عمل را هر چه راحت‌تر پشت سر بگذارید. متخصص فیزیوتراپی در زمینه درمان کمر، به‌ویژه پس از جراحی‌هایی مانند لامینکتومی یا دیسککتومی آموزش دیده است. فیزیوتراپیست از طریق حرکات ورزشی و تکنیک‌های دیگر به کاهش درد و بازیابی قدرت و انعطاف‌پذیری کمک می‌کند. فیزیوتراپی برای بهبودی کامل پس از جراحی دیسک کمر ضروری است.

پرسش‌های پرتکرار

در فیزیوتراپی بعد از عمل دیسک کمر چه ورزش‌هایی را نباید انجام بدهم؟

وزنه‌های سنگین بلند نکنید و فعالیت‌هایی انجام بدهید که بدن را در حالت خنثی قرار می‌دهد. فیوژن یا خشک کردن ستون فقرات به این معناست که ستون فقرات نمی‌تواند مانند قبل از عمل خم شود، پس حرکاتی مانند کرانچ را که با گرد شدن ستون فقرات همراه است، انجام ندهید. از همه مهم‌تر مراقب و محتاط باشید، ورزش‌ درمانی را به آرامی شروع کنید و شدت و سختی تمرین‌ها را به تدریج بیشتر کنید.

فیزیوتراپی بعد از عمل دیسک کمر ضروری است؟

بله، فیزیوتراپی غالباً برای گرفتن بهترین نتیجه از جراحی ضروری است.

اگر درمان فیزیوتراپی را پس از جراحی دیسک کمر انجام ندهم، چه اتفاقی می‌افتد؟

کمر می‌تواند به بازه حرکتی بهینه برگردد.

فیزیوتراپی بعد از عمل دیسک کمر چقدر طول می‌کشد؟

اگرچه فیزیوتراپی چهار تا شش هفته طول می‌کشد، بهبودی حاصل از آن تا چهار ماه استمرار دارد.

فیزیوتراپی به تنهایی برای نقاهت بعد از عمل دیسک کمر کافی است؟

خیر، مصرف دارو و تغییر سبک زندگی نیز گاهی بعد از جراحی دیسک کمر لازم است.

هر جلسه فیزیوتراپی بعد از عمل دیسک کمر چقدر طول می‌کشد؟

هر جلسه می‌تواند تا 60 دقیقه زمان ببرد.