بسیاری از ما هنگام بروز بعضی ناراحتی‌ها نمی‌دانیم که برای درمان آنها باید به پزشک عمومی مراجعه کنیم یا متخصص ارتوپد. نکته مهم اینجا است که گاهی اوقات اگر از همان ابتدا نوبت دکتر ارتوپد گرفته و به دکتر ارتوپد مراجعه کنیم، بهبودی سریع‌تر حاصل می‌شود. هر گونه آسیب‌دیدگی یا صدمه‌ای که در اثر انجام حرکت‌های مکرر به استخوان، مفصل، تاندون یا عصب وارد شود، در حیطه تخصص دکتر ارتوپد قرار می‌گیرد. اگر بیمار از درد مزمن استخوان یا مفصل رنج می‌برد یا ابتلا وی به روماتیسم یا آرتروز تشخیص داده شده است، باید در تهیه طرح درمان از دانش متخصص ارتوپد نیز بهره گرفته شود.
اگر ورزشکاری حرفه‌ای هستید یا در اثر آسیب‌دیدگی یا کهولت سن از درد مفصلی رنج می‌برید، می‌توانید مطمئن باشید که در کلینیک طب فیزیکی توانبخشی پیشگام درمان‌های اسکلتی عضلانی تخصصی و پیشرفتهای برای آسیب‌دیدگی‌ها و انواع ناراحتی‌های عضلانی، مفصلی و استخوانی به شما هم‌میهنان عزیز ارائه می‌شود. بنابراین اگر درد طاقت‌فرسا زندگی‌تان را مختل کرده است، هر چه سریع‌تر به کلینیک طب فیزیکی توان بخشی پیشگام مراجعه کنید تا متخصصین ما بهترین درمان ممکن را با تجربه وتبحر فراوان در محیطی حرفه‌ای و دوستانه ارائه دهند.
در کلینیک ما روش‌های مختلفی برای درمان عارضه‌های زیر ارائه می‌شود:
- آسیب‌دیدگی‌های شانه
- آسیب‌دیدگی‌های آرنج
- آسیب‌دیدگی‌های زانو
- بیماری‌های التهابی مفصلی
- رگ به رگ شدن و ضرب دیدگی
- شکستگی
در صورت نیاز به خدمات بیشتری مانند فیزیوتراپی، مدیریت درد یا مشاوره تغذیه نیز ما شما را به مجرب‌ترین متخصصین کشور معرفی خواهیم کرد.
جراح متخصص ارتوپد کیست؟
جراح متخصص ارتوپد یا دکتر ارتوپد به معاینه، تشخیص و درمان بیماری‌ها و آسیب‌دیدگی‌های دستگاه اسکلتی ـ عضلانی بدن می‌پردازد. سیستم اسکلتی عضلانی یا سیستم حرکتی بدن حرکت‌های مختلف بدن را امکان‌پذیر و پایدار می‌کند. به زبان ساده جراح ارتوپد مراقبت از استخوان‌ها، مفصل‌ها، رباط‌ها، عضله‌ها، تاندون‌ها و عصب‌ها را به عهده دارد.
بخش اعظم فعالیت جراح ارتوپد به این مهم اختصاص می‌یابد که مواد و قطعاتی به شکل پیچ، سیم، پین، انبر و پروتز را برای نگه داشتن استخوان‌های آسیب‌دیده در محل مناسب و حفظ هم محوری آنها یا جایگزینی بافت پیوندی یا استخوان آسیب‌دیده در بدن قرار دهد. پیشرفتهای چشمگیری در زمینه تولید مفصل‌ها و اندام‌های مصنوعی به دست آمده است و امروزه از مواد مختلفی برای ترمیم آسیب‌دیدگی استخوان‌ها و بافت پیوندی بهره گرفته می‌شود. دستاوردهای دانش متالورژی و پلاستیک جراحی ارتوپدی را متحول ساخته است. جراحان با بهره‌گیری از این دستاوردها می‌توانند عملکردهای طبیعی استخوان، مفصل و رباط را بازیابی کنند و بخش‌های آسیب‌دیده مربوط به دامنه‌های اصلی حرکتی را با دقت بالاتری ترمیم کنند.
متخصص ارتوپدی چه کسانی را درمان می‌کند؟
متخصص ارتوپدیاز صلاحیت درمان تمام گروه‌های سنی از جمله گروه‌های زیر برخوردار است:
- نوزادان و کودکان دچار بدشکلی‌هایی مانند دررفتگی مادرزادی مفصل ران، پا چنبری و اسکولیوز یا انحراف ستون فقرات
- جوانان نیازمند جراحی نگهدارنده مفصل: مانند جراحی‌های آرتروسکوپی یا استئوتومی
سالمندان مبتلا به مشکلات فرسایشی یا دژنراتیو مفصلی: این گروه به جایگزینی مفصل نیاز دارند.
متخصص ارتوپد با چه کسانی همکاری می کند؟
درمان ارتوپدی غالباً رویکردی گروهی است که با همکاری پزشک، متخصص غیرپزشکی مانندمتخصص فیزیوتراپیو دیگران انجام می‌شود.
- جراح ارتوپد دوره آموزشی تخصصی 5 ساله یا طولانی‌تر را پس از اتمام دوره پزشکی عمومی پشت سر می‌گذارد تا در زمینه درمان اختلال‌های استخوان، تاندون و رباط تخصص پیدا کند. دکتر ارتوپد برای مدیریت ناراحتی‌های مفصلی به روش‌های جراحی و غیرجراحی آموزش می‌بیند.
- متخصصین طب فیزیکی و توان بخشییک دوره آموزشی 4 ساله یا طولانی‌تر را پس از اتمام دوره پزشکی عمومی می‌گذرانند. این متخصصین فیزیاتریست نیز نامیده می‌شوند. متخصص طب فیزیکی جراحی انجام نمی‌دهد اما صلاحیت تزریق در مفصل را دارد.
- متخصصین طب ورزشی پزشکانی هستند که در طب ورزشی تجربه دارند. این گروه از متخصصین در زمینه پزشکی عمومی، داخلی، اورژانس، اطفال یا طب فیزیکی و توانبخشی آموزش دیده‌اند. اکثر متخصصین یک دوره آموزشی یک تا دو ساله را نیز با محوریت دروس تخصصی طب ورزشی گذرانده‌اند. طب ورزشی شاخه‌ای تخصصی از ارتوپدی است که به درمان ورزشکاران تمام گروه‌های سنی می‌پردازد.
دیگر متخصصینی که دکتر ارتوپد با ایشان همکاری دارد عبارت‌اند از:
- متخصص مغز و اعصاب (نورولوژیست)
- متخصص درد
- پزشکان عمومی
- متخصص طب فیزیکی
- متخصصین کایروپراکتیک یا درمان دستی
متخصصین غیرپزشکی زیر نیز با متخصص ارتوپدی همکاری دارند:
- مربی ورزشی
- مشاور
- پرستار
- متخصص فیزیوتراپی
- دستیار پزشک
- روانشناس
- مددکار اجتماعی
- شاغلین حرف مختلف
تشخیص و آماده سازی
بیماران معمولاً توسط پزشک داخلی، پزشک اورژانس یا دیگر متخصصین به دکتر ارتوپد خوب ارجاع داده می‌شوند. آزمایش‌های مختلفی مانند رادیوگرافی، سی تی اسکن، ام آر آی، نوار عضله، آرتروپلاستی تشخیصی و آزمایش خون روی مراجعین انجام می‌شود تا بهترین روش درمان مشخص شود. متخصص ارتوپدی سابقه اختلال‌ها و ناراحتی‌ها و درمان‌های پیشین را بررسی می کند. متخصصین ارتوپد معمولاً توصیه می‌کنند که پیش از جراحی مدتی به عضو آسیب دیده استراحت داده شود.
متقاضیان جراحی باید آزمایش‌های ادرار و خون و نوار قلب و دیگر آزمایش‌های تشخیصی را قبل از جراحی و دیگر عمل‌های مهم انجام دهند. برخی بیماران خون اهدا می‌کنند تا برای جراحی‌های بزرگی مانند تعویض مفصل زانو در بانک خون ذخیره شود و در صورت خونریزی شدید مورد استفاده قرار گیرد.
متخصص ارتوپد چه مشکلاتی را درمان می کند؟
متخصص ارتوپد به درمان بیماری‌های دستگاه اسکلتی عضلانی یعنی ناراحتی‌های استخوان، مفصل، تاندون و عضله می‌پردازد. بیماری‌های متعددی وجود دارد که به استخوان، مفصل، رباط، تاندون و عضله آسیب می‌زند.
ناراحتی‌های استخوان موارد زیر را شامل می‌شود:
- بدشکلی‌های استخوان
- عفونت استخوان
- تومور
- شکستگی
- ضرورت قطع عضو
- جوش نخوردن استخوان‌ها
- بدشکلی‌های ستون فقرات
ناراحتی‌های مفصلی عبارت‌اند از:
- آرتروزوبیماری‌های التهابی مفصل
- التهاب بورس
- دررفتگی
- درد مفصل
- التهاب یا ورم مفصل
- پارگی رباط
شایع‌ترین مشکلاتی که دکتر ارتوپد تشخیص می‌دهد به تفکیک اعضاء بدن عبارت‌اند از:
مچ و کف پا
- پینه پا
- التهاب آرنگ کف پا
- بدشکلی‌های کف و مچ پا
- شکستگی
- انگشت چکشی
- درد پاشنه
- خار پاشنه
- آرتروز مچ پا و درد مفصلی
- رگ به رگ شدن و پیچ خوردن مچ پا
- سندرم تونل تارس
- سزاموئیدیت (درد پایین شست پا)
دست و مچ دست
- شکستگی
- درد مفصلی
- آرتروز مچ دست
- آسیب‌دیدگی رباط یا تاندون
- سندروم تونل کارپال
- کیست مچ دست (گانگلیون)
- رگ به رگ شدن مچ دست والتهاب تاندون‌های مچ دست
- پارگی تاندون
- عفونت
شانه
- آرتروز شانه
- التهاب بورس (بورسیت)
- دررفتگی شانه
- شانه یخزده (کپسولیت چسبنده)
- وجود جسم شناور یا خارجی در شانه
- پارگی تاندون شانه
- التهاب تاندون شانه
- جدا شدن
- پارگی لابروم شانه
- پارگی SLAP
- شکستگی
زانو
- آسیب‌دیدگی مینیسک و غضروف زانو
- دررفتگی کاسه زانو
- پارگی یا کشیدگی رباط های صلیبی قدامی، صلیبی خلفی، جانبی داخلی و جانبی خارجی
- وجود جسم خارجی یا شناور در مفصل زانو
- بیماری ازگود اشلاتر
- زانو درد
- التهاب تاندون
- شکستگی
آرنج
- آرتروز
- التهاب بورس
- دررفتگی یا جدا شدن
- پارگی یا کشیدگی رباط
- وجود جسم خارجی یا شناور
- درد آرنج
- آرنج تنیس بازان یا گلف بازان (تاندونیت یا اپی کوندیلیت)
- انقباض یا سفتی و گرفتگی آرنج
- شکستگی
ستون فقرات
- دیسک کمر
- عفونت
- آسیب‌دیدگی‌های ستون فقرات
- اسکولیوز یا انحراف ستون فقرات
- تنگی کانال نخاع
- تومور
- شکستگی
- آسیب‌دیدگی‌های نخاع
درمان‌های ارتوپدی
پرکاربردترین روش‌هایی که جراحان ارتوپد از آنها برای درمان مشکلات بیماران بهره می‌گیرند، عبارت‌اند از:
- ترمیم شکستگی استخوان‌های:
- بازو و مچ دست
- مچ پا
- ترقوه
- مفصل ران
- پا
- دنده
- آرتروسکوپی: آرتروسکوپی یک عمل جراحی بسته (سوراخ کلید) با حداقل تهاجم است که در آن وسایل جراحی برای تشخیص و ترمیم آسیب‌دیدگی‌های بافت مفصل مانند صدمه‌های غضروف وارد مفصل می‌شود.
- درمان آسیب‌های عضلانی، پارگی تاندون یا پارگی رباط
- آرتروپلاستی: جراحی به منظور تعویض یا بازسازی مفصلی انجام می‌شود که معمولاً در اثر آرتروز به شدت آسیب دیده است. تعویض مفصل ران (هیپ) و تعویض زانو دو عمل موثری هستند که به طور گسترده انجام می‌شوند.
- جراحی اصلاح بدشکلی‌های استخوان: این عمل‌ها برای اصلاح بدشکلی‌های ستون فقرات یا دست و پا انجام می‌شود که عملکرد را محدود ساخته است یا عارضه‌های بلندمدتی را در صورت درمان نشدن ایجاد می‌کند. جراحی فیوژن (جوش دادن استخوان‌ها به هم به منظور تشکیل یک قطعه استخوانی یکپارچه) و استئوتومی (اصلاح هم محور نبودن استخوان‌ها به منظور پیشگیری از فرسایش مفصل‌های مجاور) نمونه‌هایی از این جراحی اصلاحی به شمار می‌آید.
