به گروهی از عضلات و تاندونهای اطراف مفصل شانه “روتاتور کاف” میگویند. این گروه از عضلات سر استخوان بازوی شما را محکم در داخل حفره کمعمق شانه نگه میدارند. آسیب روتاتور کاف میتواند یک درد مبهمی در شانهها ایجاد کند که اغلب هنگام خواب، در شانه درگیر شدت مییابد. آسیب روتاتور کاف اغلب اوقات در افرادی که حرکات تکراری با دست خود انجام میدهند (مثلاً هنگام کار یا ورزش) ، رخ میدهد. مانند: نقاشان، نجاران و افرادی که بیسبال و یا تنیس بازی میکنند. خطر آسیب روتاتور کاف با افزایش سن زیاد میشود. بیماری روتاتور کاف اغلب با انجام تمرینات فیزیوتراپی و افزایش انعطافپذیری و قدرت عضلات اطراف مفصل شانه، بهبود پیدا میکند.
آسیب روتاتور کاف
آسیب روتاتور کاف میتواند از یک التهاب ساده شروع شود تا پارگی عضلات و تاندونها.
علائم
درد آسیب روتاتور کاف ممکن است:
- بهصورت یک درد مبهم در اعماق شانه توصیف شود.
- بروز اختلال خواب، بهخصوص اگر شما بر روی شانه آسیب دیده دراز بکشید.
- شانه کردن موها یا رساندن دست به ناحیه پشت، دشوار خواهد شد.
- ضعف بازوها
زمان مراجعه به پزشک
درد شانه که ممکن است کوتاهمدت باشد باید توسط یک پزشک موردبررسی قرار گیرد. اگر پس از یک ضربه یا آسیب، نتوانید دست خود را حرکت دهید، باید به یک متخصص شانه مراجعه کنید. ممکن است شانه دچار پارگی روتاتور کاف شده باشد. اگر درد بیش از چند هفته طول کشید یا آسیب روتاتور کاف شما تشخیص دادهشده است، باید به یک متخصص شانه یا متخصص طب فیزیکی و توانبخشی مراجعه نمایید.
علتها و دلایل
بیماری روتاتور کاف ممکن است درنتیجه آسیب قابلتوجهی به شانه یا تحلیل پیشرونده یا ساییدگی و پارگی بافت تاندون حادث شود. فعالیت تکراری، بلند کردن اجسام سنگین طی یک دوره طولانی و ایجاد خارهای استخوانی در اطراف استخوانهای شانه ممکن است باعث تحریک یا آسیب تاندونها شود.
عوامل خطر
ممکن است عوامل زیر، خطر بروز آسیب روتاتور کاف را افزایش دهند:
- سن. همانطور که سن شما افزایش مییابد، خطر بروز آسیب روتاتور کاف نیز افزایش مییابد. پارگی روتاتور کاف در افراد بالاتر از 40 سال شایعتر است.
- ورزشهای خاص. ورزشکارانی که بهطور منظم از حرکات تکراری بازو استفاده میکنند، بازی کنان بیسبال، کمانداران و بازیکنان تنیس، بیشتر در معرض آسیب روتاتور کاف قرار میگیرند.
- مشاغل ساختمانی. مشاغلی مانند نجاری و یا نقاشی که نیاز به حرکات تکراری بازوی دارند، در طول زمان بیشتر در معرض آسیب روتاتور کاف قرار دارند.
- سابقه خانوادگی. ممکن ژنتیک نیز در آسیب روتاتور کاف دخیل باشد زیرا در ظاهر شیوع آن در برخی از خانوادهها بیشتر است.
عوارض
اگر بیماری روتاتور کاف درمان نگردد، ممکن است باعث سختی دائم و یا ضعف و انحطاط پیشرونده مفصل شانه گردد. اگرچه استراحت شانه برای بهبود شما لازم است، اما بیحرکت نگهداشتن شانه برای مدتزمان طولانی، میتواند بافت همبند متصل به مفصل شانه را ضخیم و محدود نماید (شانه یخزده).
تشخیص
در معاینه فیزیکی، پزشک بخشهای مختلف شانه شما را فشار میدهد و بازو را در جهتهای خاصی حرکت میدهد. او همچنین قدرت عضلات اطراف شانه و بازو را بررسی میکند. در برخی موارد، ممکن است آزمایشها تصویری تجویز شود، مانند:
- اشعه ایکس.
- سونوگرافی.
- تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI).
درمان
گاهی اوقات درمانهای محافظتی برای بهبود آسیب روتاتور کاف نیاز است. در ادامه درمانهای محافظتی موجود برای آسیب روتاتور کاف در درمانگاه پیشگام، آورده شده است.
درمانهای تزریقی
اگر درمانهای محافظتی درد را کاهش ندهند، ممکن است پزشک یک تزریق استروئیدی در داخل مفصل شانهها را تجویز نماید. بهخصوص اگر درد هنگام خواب، فعالیتهای روزانه یا ورزش شما را درگیر نماید. درحالیکه درمانهای تزریقی اغلب مفید هستند، اما از آنها باید بهطور خردمندانه استفاده شود، زیرا که آنها میتوانند تاندونها را ضعیف کنند. درمانهای تزریق شامل کورتیزون، ضدالتهاب، PRP و ازون تراپی است.
ازندرمانی
گاز ازن ترکیبی از یک مولکول O2 با یک اتم اکسیژن اضافی است که آن را به O3 تبدیل میکند. این مولکول اکسیژن اضافی همان چیزی است که به ازن خاصیت”سوپر شارژ” داده و تمام خواص درمانی قابلتوجه دیگر ازن نیز ناشی از وجود همین اکسیژن است. ازن بهطور طبیعی در بدن یافت میشود. گلبولهای سفید خون آن را بهعنوان بخشی از پاسخ ایمنی بدن تولید میکنند. اتوتراپی، که در آن خون فرد در معرض ازن قرارگرفته و سپس دوباره به بدن تزریق میشود، یک روش درمانی برای بیماریهای دژنراتیو و پارگی تاندون روتاتور کاف است. ازن با درجه درمانی، چنانچه بر طبق دستورالعملهای پزشکی از پیش تعیینشده استفاده شود، دارای بالاترین رکورد ایمنی است.
تزریق ازن میتواند برای درمان التهاب تاندون شانه/ کیسه زلالی استفاده شود. فرآیند تسکین درد معمولاً در یک بازه زمانی 60 – 30 دقیقه تکمیل میشود. مکانیسم ازندرمانی شامل افزایش جذب اکسیژن در بافت محلی و بالا بردن سرعت سوختوساز است که موجب تسریع روند ترمیم میشود. برخلاف تزریق کورتیزون، که خاصیت ضدالتهابی داشته و به علت تأثیرات کاتابولیک موجب تضعیف بافت تزریق میشود، ازن موجب تحریک فرآیندهای ترمیم و درنتیجه تسریع روند بهبود بافت آسیبدیده میگردد.
پارگی تاندون شانه با بیوفیدبک و داروهای ضد التهاب نیز قابل درمان است.
ما تزریق ازن را در کلینیک پیشگام در پنج سال گذشته انجام دادهایم و شاهد نرخ 85 درصدی موفقیت در کاهش درد در اکثر بیماریهای مزمن پارگی تاندون روتاتور کاف بودهایم. مدتزمان بهبودی از یک تا شش ماه یا بیشتر متغیر است. ما دریافتهایم که برخی از بیماران برای بهبود کامل به 4 – 2 دوره تزریق درطی چند ماه نیاز دارند. این بدان علت است که هر بار تزریق O3 به دلیل تجمع اثرات ترمیمی منجر به کاهش درد طولانیتر میگردد.
طب فیزیکی
تمرینات فیزیوتراپی میتواند به بازگرداندن انعطافپذیری و قدرت شانهها پس از یک آسیب روتاتور کاف کمک نماید. هنگامی که درد کاهش یابد ممکن است انجام تمرینات زیر در خانه توصیه گردد:
طب سوزنی
در مطالعهای، 52 ورزشکار با درد روتاتور کاف هفتهای دو بار تحت درمان طب سوزنی قرار گرفتند و درمان را برای 4 هفته ادامه دادند پس از آن درد آن ها به میزان 50٪ کاهش یافت. انسداد انرژی یا جریان خون، باعث ایجاد درد میشود، طب سوزنی میتواند این انسدادها را برطرف و گردش خون ناحیه را بهبود بخشد، درنتیجه درد و التهاب تاندون شانه کاهش مییابد. طب سوزنی بسیار مؤثر است. درهرصورت معمولاً بعد از عمل جراحی و یا بهعنوان یک درمان مکمل، طب سوزنی التهاب را کاهش میدهد، همچنین اجازه میدهد دامنه حرکتی فرد به میزان زیادی اصلاحشده و قدرت عضلات بازگردد.
ماساژ
در حال حاضر ماساژ یک روش منحصربهفرد برای این مشکل محسوب میشود. شما میتوانید با آموزش مناسب، بهترین ابزار غیر دارویی و یا غیر جراحی را برای صدمات خود در اختیار داشته باشید. آسیب شانه خیلی خوب به ماساژ و تمرینات طب فیزیکی پاسخ میدهد. بنابراین، ماساژ درمانی نتایج بسیاری مطلوبی برای شما به ارمغان خواهد آورد.
عمل جراحی
انواع مختلف جراحی برای صدمات روتاتور کاف وجود دارد، ازجمله: آرتروسکوپی ترمیم تاندون (جراحی بسته)، ترمیم تاندون از طریق جراحی باز، حذف زائدههای استخوانی، پیوند تاندون و تعویض مفصل شانه.
پیشگیری از آسیبدیدگی روتاتور کاف
آنچه شما میتوانید انجام دهید:
- استفاده از باندهای کشی برای تقویت عضلات
- گرم کردن بدن قبل از فعالیتهای ورزشی
- خنک کردن بدن بعد از فعالیتهای ورزشی
برای ورزشکاران، توجه به انعطافپذیری، قدرت و استقامت عضلات شانه بسیار مهم است، آنها باید اطمینان حاصل کنند که عضلات کتف هنگام تمرینات ورزشی مورد غفلت قرار نمیگیرند. یادگیری روش صحیح تمرینات ورزشی و انتخاب تجهیزات مناسب نیز مهم است. علاوه بر این، هرگونه افزایش فشار هنگام آموزش یا هنگام آمادگی برای مسابقات باید تدریجی باشد تا فشار زیادی بر روتاتور کاف وارد نشود. باندهای کشی برای تقویت شانه بسیار ایدهال هستند.