درمان کم آبی دیسک گردن و دیسک کمر

درمان کم آبی دیسک گردن و کمر

قبل از آنکه در مورد کم آبی دیسک کمر و دیسک گردن در توضیح بدهیم باید بدانیم که ساختار دیسک چگونه است .دیسک ها (چه دیسک گردن و چه کمر ) یک غضروف ژله ای مانندی می باشد به صورت دایره که بین مهره های ستون فقرات ما قرار گرفته است. لایه داخلی دیسک که حدود ۹۰ درصد وزن دیسک را تشکیل می‌دهد یک لایه است که عمدتاً از جنس آب می باشد و مواد فیبری نیز در داخل آن وجود دارد لایه بیرونی دیسک یک بافت فیبروزه و سخت می باشد.

در واقع دیسک کمر و دیسک گردن ناشی از پارگی این لایه سخت تحت عنوان آنولوس فیبروزوس میباشد.

اولین اتفاقی که در دیسک می افتد ایجاد کم آبی در دیسک می باشد. یعنی ابتدا فشارهای وارد بر ستون فقرات موجب کاهش میزان آب دیسک شده و بعد لایه خارجی دیسک پاره می شود و بیرون می آید.
بنابراین کم آبی در دیسک نشان دهنده خفیف ترین مراحل ایجاد فشار بر دیسک می باشد ،چه دیسک گردن باشد چه دیسک کمر. اما متاسفانه بعضی از بیماران و گاهی با اشتباه بیان بعضی از کادر درمان احساس می‌کنند که کم آبی دیسک یا سیاه شدن دیسک بسیار فاجعه آمیز می‌باشد و با عنوان اینکه دیسک من سیاه شده است موجب ایجاد نگرانی و پریشانی در آنها می‌شود!

اما چه چیزهایی موجب می‌شود که دیسک کمر آب شود و کم آبی دیسک گردن و کم‌آبی دیسک کمر به چه علتی می باشد؟
شاید بتوان گفت که شایع‌ترین علت کم‌آبی دیسک ایجاد فشار بیش از حد بر دیسک می باشد. یعنی شما زمانی که بیش از حد بایستید و یا بیش از حد به بنشینید و یا پرش و حرکت‌های خم شدن راست شدن مکرر داشته باشید موجب می‌شود فشارها به گونه‌ای بر دیسک اعمال شود که دیسک کم اب بشود. خصوصا حرکات پرشی و جهشی که در ورزش های خاص ایجاد می‌شود ، مانند حرکات پرشی در والیبال و یا حرکات خم شدن و چرخشی و پرشی در تنیس خاکی می تواند موجب ایجاد فشار بر دیسک کمر بشود.
اما راه درمان خشکی دیسک چیست ؟ در درمان کم آبی دیسک گردن و خشک بودن و کم آبی دیسک کمر اولین اقدام درمانی اصلاح الگوهای حرکتی به کمر و گردن می باشد .

در مورد کم آبی دیسک گردن مهمترین کار خم نبودن سر بر روی وسائل کتاب موبایل و کامپیوتر می باشد و در درمان کم آبی دیسک کمر مهمترین عامل عدم خم شدن از کمر می باشد .‌ همچنین برای درمان کم آبی دیسک کمر شما نباید مدت طولانی در یک وضعیت قرار بگیرید به خصوص نشستن طولانی و رانندگی طولانی می‌تواند عامل تحریک دیسک کمر باشد.
سوالاتی که بسیاری از بیماران از ما دارند این است که با خوردن آب خوراکی ممکن است آب دیسک برطرف شود و دیسک پر آب شود و در واقع آیا کم ابی باعث دیسک می شود ؟در جواب این سوال باید گفت که خوردن آب خوراکی و زیاد آب خوردن ممکن است تأثیرات جزئی بر اساس بعضی از مقالات در دیسک داشته باشد ولی به هیچ عنوان شگرف نخواهد بود. با همین فلسفه بسیاری از درمانگران معتقدند روزه‌داری در شرایط حاد تحریک دیسک گردن و دیسک کمر مناسب نمی باشد و برای درمان به عنوان یک فاکتور جزئی بیماران باید بین ۸ تا ۱۲ لیوان آب در طول روز بنوشند.

از دیدگاه ما یکی از بهترین درمان ها برای کم آبی دیسک گردن و خشک شدن دیسک کمر استفاده از تخت دکامپرشن میباشد. یعنی کشش ها به گونه‌ای تدریجی و به گونه‌ای که موجب ایجاد پدیده خلا یا وکیوم در دیسک شود موجب می‌شود که دیسک حالت طبیعی مجدد خود را تا حدودی بگیرد و بنابراین باد کرده و پرآب‌ترین شود. اینگونه کششها از زمان بقراط تاکنون وجود داشته و موجب شده که کشش تدریجاً در پزشکی پیشرفت کنه و در حال حاضر تخت‌های دکامپرشن VAX و تخت‌های دکامپرشن تریتون از کمپانی های آمریکایی حرف اول را در کشش دیسک و ایجاد حالت طبیعی در دیسک می زنند.
بنابراین واژه کم آبی دیسک در این ایام آرایی تحت عنوان دهیدراتاسیون نامیده می شود چیز نگران کننده ای نیست و تا زمانی که دیسک موجب ایجاد فشار بر روی عصب های کنار خود نشود و پاره نشود و فشار بر روی عصب ها که در تست نوار عصب و عضله مشخص می‌شود نیاورد موجب ایجاد دردهای شدید و سیاتیکی نمی‌شود اما کم آب شدن دیسک و خشک شدن دیسک زمینه را برای ایجاد دیسک و پاره شدن دیسک گردن و پاره شدن دیسک کمر مستعد میکند.
توجه کنید که هرچند خوردن آب ممکن است در درمان دیسک کمر و درمان دیسک گردن موثر باشد اما کم‌آبی موجب ایجاد دیسک نمی شود.
از دیگر راههای درمان کم آبی دیسک می توان به انجام طب سوزنی الکتریکی و همچنین لیزرهای پرتوان اشاره کرد . این درمان ها با آزادسازی عروق و عضلات گرفتار خونرسانی به دیسک بیشتر شده و تغذیه و خونرسانی مناسب در انجام می‌شود و لذا کم‌آبی دیسک تا حدودی درمان میشود.

توجه کنید که در درمان کم آبی دیسک بین مهره‌ای و خصوصاً کم آبی دیسک کمر استفاده و تزریق مواد از خارج نمی تواند کمک کننده باشد .

شاید بعضی از موارد تبلیغ مثلاً دیسکوژل یا لیزر داخل دیسک یا اوزون درمانی به عنوان واسطه ای جهت افزایش حجم و آب دیسک بسیار غلط باشد تقریباً در تمامی موارد مداخلات دیسک کمر و دیسک گردن کمیاب دیسک کاهش هم پیدا می‌کند و از این طریق فشار بر روی عصب های اطراف دیسک برداشته می شود.
استفاده از کمربند طبی کوتاه مدت و همراه با ورزش های کمر می تواند در درمان کم آبی دیسک کمر تاثیر داشته باشد همچنین استفاده از گردنبند های بادی و یا گردنبند های ابری نرم جهت استراحت در منزل می تواند کمک کننده باشد و کمی با استراحت آب دیسک گردن به جای خود برمی‌گردد.
توجه کنید که در درمان دیسک کمر و درمان دیسک گردن حتماً باید ورزش ها به عنوان جزء ثابت گنجانده شود در غیر این صورت تمامی موارد خود خواهد داشت.

دکتر سپهریان

دکتر سپهریان متخصص طب فیزیکی و درد با بیش‌از پانزده سال سابقه درمان‌های غیر جراحی ستون فقرات و مفاصل دارای مقالات متعدد در زمینه یافتن راه های تشخیصی پاراکیلنیک و درمانی در بیماران با درد مزمن و سندرم های افزایش حساسیت مرکزی مانند فیبرومیالژی می‌باشد.