فرسایش دیسک کمر چه علت و درمانی دارد؟ (فیزیوتراپی، تزریق استروئید و ..)

تا زمانی که ستون فقرات شما به درستی کار میکند شما میتوانید صاف بایستید’ از بدن شما حمایت لازم را به عمل می‌آورد و انعطاف پذیری لازم برای اینکه شما حرکت کنید و کارهای روزانه تان را انجام دهید را فراهم میکند. اما وقتی که در ستون فقرات خود احساس درد و ناراحتی میکنید تا حد زیادی شما را ناتوان میکند تا جایی که نمیتوانید از تخت خودتان بیرون بیایید.

اکثر بیمارانی که دیسک دژنراتیو کمر دارند درد مداوم اما قابل تحملی را تجربه میکنند که گهگاهی هم شدت پیدا میکند اما زمانهایی هم هست که بیماری درد شدیدی ایجاد میکند و تا حد زیادی هم ناتوان کننده است در چنین مواردی ضروری است که به پزشک مراجعه کنید و به دنبال درمان حرفه‌ای باشید.

بیماری دیسک دژنراتیو کمر چیست؟

به علت سایش و پارگی دائمی دیسک’ ستون مهره‌ها از بین میرود (تخریب میشود) و بیماری دیسک دژنراتیو ایجاد میشود. در واقع این دیسکها به عنوان نوعی بالشتک از برخورد قسمتهای مختلف کمر به یکدیگر جلوگیری میکنند. دژنراتیو یا از بین رفتن دیسکها موجب بروز فتق دیسک و درد در قسمت پایین کمر میشود. همچنین موجب آرتروز یا فتق دیسک و تنگی کانال نخاع میشود. درمانها مثل دارو درمانی و فیزیوتراپی برای کاهش این علائم پیشنهاد میشوند.

نخاع از چندین مهره تشکیل شده است که به وسیله قسمتهای ژل مانندی که به آنها دیسک میگوییم پوشانده شده‌اند. این دیسکها به عنوان بالشتک عمل میکنند و از مالش و سایش دیسکها به یکدیگر جلوگیری میکنند. هر دیسک شامل یک قسمت بیرونی است که به آن حلقه میگوییم و یک قسمت نرم درونی دارد که به آن هسته دیسک میگوییم. دیسک ۸۰ درصد از آب درست شده است و بقیه قسمتها از ماده ژل مانند تشکیل شده است. همینطور که یک دیسک از بین میرود آب داخل آن کاهش می‌یابد و موجب انحطاط و پارگی دیسک میشود. در نهایت موجب ایجاد درد و آسیب به عصبهای مجاور و بافتها میشود که منجر به آسیب دیدگی رباط میشود. همانطور که دیسک در حال انحطاط است موجب درد مزمن میشود و این درد به دلیل ساییدن مهره‌ها به یکدیگر ایجاد میشود.

علت سیاه شدن دیسک کمر(فرسودگی دیسک)

علت دقیق بیماری دیسک دژنراتیو ناشناخته است. اعتقاد براین است که این بیماری به علت پیری و سایش و پارگی غضروفها ایجاد میشود به علت کاهش آب و پروتئین غضروفها مهره‌ها ضعیف و شکننده میشوند.

• این مشکل یک شبه ایجاد نمیشود و این پروسه سالها طول میکشد.
• هرگونه آسیب ناگهانی به ستون مهره‌ها میتواند موجب بیماری دیسک دژنراتیو یا آرتروز شود.
• الزاما همه افرادی که پیر میشوند بیماری دیسک دژنراتیو نمیگیرند و همینطور میزان درد و شدت آن همانند فردی که به آن مبتلا شده نیست.
• افرادی که اختلال خود ایمنی دارند احتمال دارد که در سنین پایین‌تر مبتلا به بیماری دیسک دژنراتیو شوند.
• این بیماری فقط ناحیه پایین کمر را تحت تاثیر قرار نمیدهد.

 علائم دیسک دژنراتیو کمر

برخی از رایج ترین علائم شامل موارد زیر میشوند:

• دردی که در قسمت پایین کمر است و به سمت باسن و پاها کشیده میشود.
• درد قسمت پایین کمر که مداوم است و بیشتر 6 هفته طول کشیده است.
• این درد اغلب به عنوان درد زیاد در قسمت پایین کمر توصیف میشود تا اینکه سوزش یا تیر کشیدن
•   دردی که اکثر اوقات با نشستن بدتر میشود یا دیسک کمر بار بیشتری را نسبت به زمانی که بیمار ایستاده راه میرود یا دراز کشیده تحمل میکند. همچنین درد با ایستادنهای طولانی مدت یا حالتهایی مثل خم شدن به جلو و بلند کردن اشیا بیشتر هم میشود.
• درد میتواند به واسطه حرکتهایی مثل خم شدن چرخیدن یا بلند کردن شدیدتر شود.
• بی حسی گزگز پاها و مشکل هنگام راه رفتن
• درد پا که ناشی از تحت فشار قرار گرفتن عصب و از بین رفتن فضای مابین دیسک ایجاد میشود.
• درد و دیگر علائمی که با کمترین حرکت و ضعیف شدن عصبها به وجود می‌آیند
• درد پا بی حسی سوزن سوزن شدن که به علت ورم رخ میدهد و موجب حساس شدن عصب ها شده است و با تجمع پروتئین مابین دیسک حس سوزن سوزن شدن و بی حسی ایجاد شده است اما عموما درد به زیر زانو نمیرسد.

چه کسانی در معرض خطر هستند؟

بیماری دیسک دژنراتیو معمولا افرادی را که میانسال هستند یا سبک زندگی کم تحرکی دارند را تاثیر قرار میدهد. سیگار کشیدن باعث میشود شما در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری قرار داشته باشید. عوامل ژنتیکی هم نقش مهمی را بازی میکنند و همچنین اگر اعضای خانواده شما قبلا به این بیماری مبتلا شده باشند احتمال اینکه شما هم به آن دچار شوید بیشتر است.

تشخیص دیسک دژنراتیو کمر

اگر با هر یک از این علائم مواجه شدید چکار باید بکنید؟ یک تشخیص دقیق برای هر کسی که کمردرد دارد بسیار ضروری است. تشخیص مشکل اصلی کمردرد به شما کمک میکند درمان شما سریعتر و دقیقتر پیش رود. بیماری دیسک دژنراتیو کمر میتواند به چندین روش تشخیص داده شود.

• اولین روش این است که پزشک متخصص شما سابقه کامل پزشکی علائم سبک زندگی و معاینه فیزیکی شما را بررسی میکند این کمک میکند تا متوجه شوید که چقدر احتمال میرود که به این بیماری مبتلا شوید.
• اسکنهای تشخیصی پزشکی میتواند به تشخیص این مشکل کمک کند پزشک ممکن است ام آر آی سی تی اسکن و یا اشعه ایکس را پیشنهاد کند تا تصویر دقیقتری از شرایط کمر شما داشته باشد. اما محدودیتهایی برای انجام این آزمایش وجود دارد و ممکن است آسیبهایی وجود داشته باشد که نشان داده نشود.
• دیسکوگرافی ابزار تشخیصی دیگری است که میتواند به صورت تخصصی تشخیص دهد که شرایط دیسک و ستون فقرات شما به چه صورت است. این یک گزینه غیر جراحی است که با تزریق مایع به دیسکها هم موجب شناسایی و هم برطرف شدن درد میشود.

بیماری دیسک دژنراتیو چگونه درمان میشود؟

معمولا پزشک شما درمان های غیر تهاجمی را پیشنهاد میکند. درمان شما ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• داروها: پزشک شما به احتمال زیاد مسکن های بدون نسخه را توصیه میکند. این داروها معمولا برای دردهای ملایم پیشنهاد میشوند و کمک میکنند ورم والتهاب کاهش پیدا کند. برای دردهای شدیدتر ممکن است پزشک شما داروهایی که از مخدر درست شده‌اند را تجویز کند. داروهای مسکن برای دردهای کوتاه مدت تجویز میشوند. بیماران باید داروهای مسکن را طبق دستور پزشک مصرف کنند.
• تزریق استروئید: تزریق دارو به نزدیک عصب ستون فقرات دیسک یا مفاصل کمک میکند که درد یا التهاب کاهش پیدا کند. ممکن است پزشک قبل از فیزیوتراپی درمان با تزریق را پیشنهاد کند که با حداقل درد انجام میشود.
• فیزیوتراپی تمریناتی به شما میدهد که کمک میکند درد ناشی از بیماری دیسک دژنراتیو را کنترل کنید. درمانگر به شما آموزش میدهد چگونه به طرز صحیح راه بروید و چطور به درستی اشیا را بلند کنید. با انجام این تمرینات میتوانید قدرت کمر خود را به دست آورید. ورزشهای کششی برای پاها و کمر بسیار مفید هستند و درد را کاهش میدهند. این ورزشها انعطاف پذیری کافی را به شما میدهند تا ستون فقرات شما بهتر شود و به تدریج تقویت شود.
• شاک ویو تراپی کمک میکند میزان جریان خون در بافت ها افزایش پیدا کند و به بهبود کلی سلامت بدن شما کمک میکند امواج شاک ویو تراپی حرکت و انعطاف پذیری ستون فقرات شما را بهبود می بخشد و موجب می شود سفتی و خشکی بدن تسکین پیدا کند و نا همترازی و ناهماهنگی بهتر شود.
• نوروتومی یا رادیو فرکونسی: از جریان الکتریکی برای سوزاندن اعصاب حسی استفاده میکند و از فرستادن سیگنالهای درد به مغز شما جلوگیری میکند.
• روش جایگزین: برخی مردم ازدرمان کایروپراکتیک برای درمان دیسک دژنراتیو استفاده میکنند. کایروپراکتورهای آموزش دیده به آرامی کمر شما را ماساژ میدهند و ماهیچه‌هایی که بیحرکت شدند را تحت فشار قرار میدهند. بعد از ماساژدرمانی موثر مفاصل به جایگاه اصلی خود بازمیگردند. با انجام حرکات مناسب ماهیچه‌ها اسپاسم عضلانی کاهش می‌یابد و عملکرد سیستم عصبی بهبود پیدا میکند. شما میتوانید از خشکی مفاصل که به علت این بیماری ایجاد میشود با استفاده از ماساژکایروپراکتیک جلوگیری کنید.
• روش طب سوزنی: روش طب سوزنی و بیوفیدبک که توسط بسیاری از مردم دنبال میشوند و دوستش دارند. میتواند شما را از دردهای غیر قابل تحمل که ناشی از این بیماری است رها کند. میتوانیداز این روشها استفاده کنید تا بتوانید درد خود را کاهش دهید و با مفاصلی که از بین رفته‌اند بهتر کنار بیایید.

آیا میتوانیم بیماری دیسک دژنراتیو را در خانه درمان کنیم؟

بعضی از افراد با استفاده از داروهای خانگی میتوانند درد خود را تسکین بدهند. درمانهایی که در منزل انجام میشود. میتواند درد را در کوتاه مدت کاهش دهد اما هیچگونه درمان بلند مدتی برای بیماری دیسک دژنراتیو که به شدت درد میکنند وجود ندارد اما میتوانید روشهای زیر را امتحان کنید:

• ورزش: فعالیتهای که کم تاثیر هستند مثل راه رفتن شنا کردن به شما کمک میکند ماهیچه‌های کمر شما تقویت شوند و درد شما را تسکین میدهد.
• سرما و گرما درمانی: پدهای گرم و سرد را میتوانید هر ۱۰ تا ۵ دقیقه روی محل مورد نظر بگذارید و ۳ تا ۴ بار در روز جای آنها را عوض کنید. به شما کمک میکند درد و تورم کاهش پیدا کند.
• کشش. یوگای ملایم و ورزشهای کششی حالت بدنی شما را بهبود میبخشد و درد شما را تسکین میدهد.
• نوشیدن آب. هر چه آب بیشتری بخورید شانس بیشتری دارید که دیسکهای شما پر آب شوند. اینکار بسیار ساده است و ساده‌ترین روش برای کاهش ابتلا به کمردرد است.
• مدیریت استرس: اینکه اتفاقات و احساسات موجب افزایش کمردرد شما میشوند یک واقعیت است. پس تمرینات و تکنیکهای آرامشبخش را انجام دهید تا بتوانید از استرس رهایی پیدا کنید. تمرینات تنفس عمیق و تجسم روشهایی هستند که برای رسیدن به آرامش و کنترل درد پیشنهاد میشوند.
• باید بدانید بعد از نشستن به مدت طولانی باید بایستید و یاد بگیرید چطور بدن خود را در حالت بدنی صحیح قرار دهید تا درد شما کاهش یابد.
• اطمینان حاصل کنید که کمر و ستون فقرات خود را در هماهنگی و تراز مناسب قرار داده‌اید
• از فیزیوتراپیست خود راجع به عادتهایی که هنگام نشستن و ایستادن دارید بپرسید.
• شما باید یاد بگیرید که چگونه در وضعیت صحیح بخوابید.
• به همین منوال باید یاد بگیرید چگونه اشیا را بلند کنید و روی کمر خود خم شوید.
• شما باید از صندلی استفاده کنید که مطابق با ستون فقرات طراحی شده است و در محل کار از آن استفاده کنید یا برای حمایت بیشتر کمر خود یک بالش پشت کمر خود قرار دهید.

آیا من برای درمان بیماری دیسک دژنراتیو نیاز به جراحی دارم؟

خیلی از بیماران برای درمان دیسک دژنراتیو نیاز به جراحی ندارند. اما اگر شما درمانهای غیر جراحی زیادی را امتحان کرده‌اید اما درد همچنان ادامه دارد یا ضعف دارید جراحی میتواند گزینه خوبی برای شما باشد.

یا جراح شما ممکن است یکی از انواع عمل جراحی فشرده سازی ستون فقرات را استفاده کند:

• دیسککتومی: برداشتن قسمتی از دیسک نخاع برای کاهش فشاری که روی عصب وارد میکند.
• فورامینوتومی: باز کردن دهانه ریشه عصب که با برداشتن قسمتی از بافت و استخوان انجام میشود.
• لامینکتومی: برداشتن قسمت کوچکی از استخوان ستون فقرات تحتانی که به آن لامینا میگوییم.
• برداشتن استئوفیت: از بین بردن خار استخوان که به آن استئوفیت میگوییم.
• فیوژن ستون فقرات: در طی این جراحی جراح شما دو یا چند مهره ستون فقرات شما به یکدیگر متصل میکند تا استحکام و ثبات ستون فقرات شما را بهبود ببخشد.

سوالات متدوال در مورد بیماری دیسک دژنراتیو

روند بهبودی بیماری دیسک دژنراتیوچقدر با سرعت پیش میرود؟

انحطاط دیسک دژنراتیو ممکن است به تدریج یا ناگهانی شروع شود اما معمولا این روند بیشتر از ۲۰ تا ۳۰ سال طول میکشد. بعد به نقطه شدید میرسد گاهگاهی درد آن ناتوان کننده است. ستون فقرات در نهایت ثبات پیدا میکند و درد دیسک کاهش می‌یابد.

آیا ممکن است که در اثر بیماری دیسک دژنراتیو فلج رخ دهد؟

بستگی به شدت فتق دیسک دارد. وقتی که فتق دیسک اتفاق میافتد کپسول ها ترک میخورند یا میشکنند و هسته دیسک خارج میشود. تحریک نخاع یا عصبهای اطرافش میتواند دستها و پاها راضعیف کند و باعث شود که به خواب بروند.اگر دیسک تا جایی پیش برود که کاملا فتق دیسک شود میتواند منجر به فلج فرد شود.