آیا درمان فلج مغزی (CP) با طب سوزنی ممکن است؟

طب سوزنی، به عنوان تکمیل کننده درمان اصلی می باشد، که در چین برای اولین بار اختراع و جهت درمان بیماری ها و تسکین دهنده درد، در نظر گرفته شده است. رایج ترین کاربرد طب سوزنی برای تسکین درد ناشی از سردرد، کمردرد، درد مفاصل و گردن درد می باشد.

برای کودکان و بزرگسالان مبتلا به فلج مغزی، طب سوزنی یک درمان نسبتا جدید است. مطالعاتی برای علائم مختلف تجربه شده توسط افراد مبتلا به فلج مغزی انجام شده است، به عنوان مثال، برای تسکین درد مزمن، ترمیم آسیب های مغزی و هیپرتونیسیته مورد مطالعه قرار گرفته است.

اگر فرزند یا یکی از عزیزان شما دچار فلج مغزی است، می توانید از روش های تشخیصی و درمانی کلینیک طب فیزیکی و توانبخشی پیشگام بهره مند شوید. دکتر سپهریان، بعد از معاینه بیمار بهترین راه را براساس وضعیت خاص هر بیمار، برای بهبود شرایط، پیشنهاد می کنند.

برای کسب اطلاعات بیشتر و یا رزرو نوبت با شماره های 02166576991 و 02166914650  تماس بگیرید.

CPیا فلج مغزی چیست؟

یک اختلال رشدی-حرکتی در وضعیت کلی بدن است که در اثر آسیب مغزی در طول رشد جنین، در حین یا اندکی پس از تولد، یا در دوران شیرخوارگی ایجاد می شود. آسیب به مغز قابل ترمیم نیست، با این حال فلج مغزی پیشرونده نیست. کودک مبتلا به فلج مغزی به یک نوجوان و بعداً یک بزرگسال مبتلا به فلج مغزی تبدیل می شود.

فلج مغزی، تشخیص خاص با علت خاصی ندارد. بلکه توصیفی از خصوصیات و ویژگی های بالینی است که هنگام آسیب به مغز در حال رشد، رخ می دهد.

فلج مغزی در هر فرد، متفاوت و منحصر به فرد است. بسته به محل و وسعت آسیب، علائم بالینی ممکن است از نامحسوس تا شدید متفاوت باشد. فلج مغزی می تواند بر حرکت، تعادل، گفتار، بینایی و هماهنگی بدنی، تأثیر بگذارد. آسیب به مغز همچنین ممکن است منجر به اختلالات فکری، تشنج و مشکلات یادگیری، خوردن، و تنفس شود.

خصوصیات فلج مغزی

از آنجایی که فلج مغزی، روند تشخیص حرکت و وضعیت بدنی، می باشد، افرادی که فلج مغزی دارند یک یا چند مورد از اختلالات حرکتی زیر را خواهند داشت.

اختلالات حرکتی مشاهده شده در فلج مغزی

  • تون عضلانی غیر طبیعی – در فلج مغزی، تون عضلانی ممکن است بالاتر از حد طبیعی باشد. به این حالت هایپرتونی، گفته می شود. شایع ترین شکل هایپرتونی، اسپاستیسیتی یا سفتی اندام است. در تون عضلانی کمتر از حد نرمال یا هایپوتونی، عضلات ضعیف و گاهی اوقات حتی شل به نظر می رسند.
  • اسپاستیسیتی – ممکن است با وضعیت کلی بدن، محل آسیب و یا تلاش عضلانی، متغیر باشد. در بعضی موارد خفیف است، و فقط در حین فعالیت شدید ظاهر شود، و یا ممکن است همیشه وجود داشته باشد. اسپاستیسیتی متوسط ​​یا شدید، ممکن است حرکت و عملکرد را مختل کند و باعث سفت شدن عضلات و مفاصل شود و منجر به انقباض عضلانی گردد.
  • سختی بیش از حد عضلات – در موارد فلج مغزی ناشی از نارس بودن، دیده نمی شود. با این حال، این یک ویژگی مشترک در فلج مغزی ناشی از آنکسیا، مانند خفگی زیر آب است. ماهیچه هایی که سفتی و سختی بیش از حدی دارند، وقتی به صورت غیرفعال حرکت می کنند، احساس سنگینی شبیه به حرکت  “لوله های سربی”، دارند
  • هیپوتونی (تونوس عضلانی پایین) – نوعی تون عضلانی که پایین تر از تون طبیعی رخ می دهد، و گونه ای از ماهیچه ها را که «فلاپی» شکل هستند، ایجاد می کند. هیپوتونی ممکن است در نوزادان جوان مبتلا به برخی از اشکال فلج مغزی دیده که همراه با اسپاستیسیتی یا هایپرتونی در هنگام رشد کودک، می باشد.
  • حرکات غیر ارادی – ممکن است اشکال مختلفی داشته باشد. یک اصطلاح کلی برای حرکت غیر ارادی و غیرطبیعی، دیسکینزی می باشد. گونه های مختلف دیسکینزی، عبارتند از دیستونی، آتتوز (حرکت پریشی)، و کره (رقصاک).
  • دیستونی – انقباضات غیرارادی مداوم یا متناوب ماهیچه ای است که باعث حرکات پیچشی و تکراری، وضعیت غیر طبیعی بدن، و یا هر دو می شود. دیستونی می تواند در چشم ها، گردن دهان، بازوها، و یا پاها رخ دهد.
  • آتتوز – حرکت آهسته و غیرارادی انقباض صورت و اندام ها است. آتتوز اغلب با کره رخ می دهد و به آن کورئوآتتوز می گویند.
  • کره (رقصاک) – حرکات تکان دهنده کوتاه و نامنظم است که معمولاً در شانه ها، گردن، بالا تنه، و صورت شروع می شود.

ضعف

ضعف در فلج مغزی شایع است اما همیشه به راحتی قابل تشخیص نیست. اسپاستیسیتی ممکن است ضعف را بپوشاند و ارزیابی کامل آن را دشوار کند. ضعف ممکن است همراه با اسپاستیسیته باشد و ممکن است خود را به صورت انحراف در راه رفتن، یا مشکل در انجام فعالیت های روزمره نشان دهد.

اختلال در کنترل موتور

ناتوانی در به کارگیری عضلات، با دقت، سرعت، یا زمان بندی معمولی را گویند. هنگامی که این توانایی مختل شود، حرکت به صورت هم افزایی رخ می دهد. حرکت سینرژیک، زمانی است که حرکت در یک مفصل، مانند مچ پا، بدون حرکت در مفصل دیگر، مانند زانو، امکان پذیر نباشد. اختلال در کنترل حرکتی ممکن است در عملکردهایی مانند راه رفتن یا نگه داشتن مداد، اختلال ایجاد کند.

تعادل ضعیف

تعادل، به هماهنگی در ورودی حسی و خروجی حرکتی هدفمند و کنترل شده گویند. زمین خوردن ممکن است نتیجه کنترل ضعیف وضعیت بدن، ناتوانی در حرکت در پاسخ به محیط اطراف، و یا ایجاد مانع توسط پا برای پای دیگر باشد.

انقباض

هنگامی که یک مفصل، مانند آرنج یا زانو، نمی تواند در محدوده حرکتی طبیعی خود حرکت کند، گفته می شود که به انقباض دچار شده است. اسپاستیسیتی می تواند باعث سفت شدن عضلات و ایجاد انقباض شود. انقباضات ممکن است توانایی فرد را برای نشستن روی صندلی، صاف ایستادن، و یا باز کردن دست محدود کند.

مشکلات گوارشی و تغذیه ای

ممکن است شامل مشکلات خوردن، جویدن، بلع، و یا ریزش آب دهان باشد.

مشکلات بینایی و ادراک

دقت بینایی یا وضوح دید، ممکن است در فلج مغزی تاثیری نداشته باشد. مشکلات، مربوط به ادراکات، یا تفسیر آنچه دیده می شود، شامل تضاد متمایز، درک عمق، یا شناسایی اشکال است.

طب سوزنی چیست؟

طب سوزنی شامل قرار دادن سوزن های نازک و مو مانند بر روی نقاط خاص (نقاط طب سوزنی) بدن برای تقویت جریان طبیعی انرژی بدن (چی)، می باشد.

اعتقاد بر این است که هنگامی که “چی” در فردی دچار احتقان می شود، درد، ناراحتی، استرس یا بیماری های مختلف را تجربه می کند. بنابراین، طب سوزنی برای از بین بردن این انسداد ها، جهت بهبود و تسکین در نظر گرفته شده است.

تئوری دیگر نشان می دهد که قرار دادن سوزن بر روی پوست باعث تحریک واکنش التهابی فوری به آن ناحیه از بدن می شود، که به روند بهبودی، کمک می کند.

در حالی که مکانیسم های زیربنایی طب سوزنی هنوز به طور کامل درک نشده است، اما به شکل محبوبی از انواع طب مکمل و جایگزین، تبدیل شده است. با این حال، مانند دیگر درمانهای غیر متعارف، به دلیل فقدان شواهد علمی ملموس، سهم نسبتاً زیادی از شکاکان را دارد.

اگرچه اکثر مردم هنگام گذاشتن سوزن های طب سوزنی، احساس دردی را گزارش نمی‌کنند، اما فکر فرو رفتن سوزهای زیاد در بدن، ممکن است مانوس کننده باشد. برای افرادی که نگران استفاده از سوزن هستند، ممکن است از یک درمان مرتبط که از بسیاری از اصول مشابه پیروی می کند، به نام طب فشاری استفاده شود. به جای استفاده از سوزن، طب فشاری شامل استفاده از ابزارهای تخصصی، دستها یا قسمت دیگری از بدن است تا به سادگی به نقاط طب سوزنی فشار وارد شود، تا بهبودی کامل، میسر گردد.

چگونه ممکن است طب سوزنی به افراد مبتلا به فلج مغزی کمک کند؟

فلج مغزی، اختلال در سیستم رشد بدن می باشد و در اثر آسیب مغزی در قبل، یا در حین، و یا اندکی پس از تولد ایجاد می شود، و بر عواملی همچون تون عضلانی، حرکات ارادی، هماهنگی، تعادل، و وضعیت کلی بدن، تأثیر می گذارد. در حالی که طب سوزنی ممکن است به تسکین برخی از عوارض مربوط به فلج مغزی کمک کند، اما نمی تواند رون ایجاد و یا رشد آسیب مغزی را معکوس کند.

نوع مدرن طب سوزنی به نام طب سوزنی پوست سر، تکنیک های طب سوزنی سنتی چینی را با دانش پزشکی غربی ترکیب می کند تا مناطق خاصی از مغز را تحریک کند. به جای قرار دادن سوزن روی بدن، طب سوزنی پوست سر شامل قرار دادن سوزن در نقاط خاصی از پوست سر می باشد.

طب سوزنی پوست سر، به منظور تحریک و بازیابی، و همچنین آموزش مجدد بافت مغز آسیب دیده برای جبران عملکردهای از دست رفته بافت آسیب دیده، عمل می کند.

در حالی که حرکت مداوم و فعال، مؤثرترین راه برای بهبود عملکردهای حرکتی است، تحریک اضافی ناشی از طب سوزنی ممکن است باعث تقویت بیشتر مناطق سالم مغز برای ایجاد تغییرات تطبیقی ​​شود. در نتیجه ممکن است ، استفاده از طب سوزنی در ترکیب با درمان توانبخشی برای بهبود عملکرد مغز، ایده آل باشد.

معمولاً از طب سوزنی برای درمان دردهای مزمن استفاده می شود. بسیاری از افراد مبتلا به فلج مغزی به دلیل تونوس عضلانی بالا (اسپاستیسیته) درد را تجربه می‌کنند، که فشار بیش از حد بر عضلات و مفاصل وارد می‌کند. در حالی که مطالعات نشان می دهد که طب سوزنی ممکن است به طور موثر، تون عضلانی و درد را کاهش دهد، تحقیقات بیشتری در این باره، ضروری می باشد.

فواید طب سوزنی برای فلج مغزی

در حالی که طب سوزنی به طور گسترده به عنوان درمانی برای به حداقل رساندن درد پذیرفته شده است، ممکن است این پتانسیل را نیز داشته باشد که عوارض اضافی مرتبط با فلج مغزی را کاهش دهد.

داده‌های جمع آوری شده، نشان می‌دهد که طب سوزنی همراه با آموزش توانبخشی ممکن است مزایای بسیاری از جمله موارد زیر را به همراه داشته باشد:

  • بهبود عملکرد رشد
  • کاهش اسپاسم عضلانی
  • بهبود کلی کیفیت زندگی
  • بهبود کیفیت خواب
  • بهبود خلق و خو
  • بهبود عملکرد روده
  • افزایش تراکم استخوان
  • کاهش ریزش بی اختیار آب دهان

علاوه بر این، طب سوزنی به طور کلی مقرون به صرفه تر است، و عوارض جانبی کمتری نسبت به داروهای معمولی، دارد.

طب سوزنی چگونه انجام می شود؟

قرار ملاقات با یک متخصص طب سوزنی، با ارزیابی کلی شما آغاز می شود. متخصص طب سوزنی در مورد علائم و تاریخچه پزشکی سؤال می کند تا در تشخیص اینکه آیا طب سوزنی یک درمان مناسب برای شما خواهد بود، کمک شود.

سپس، یک معاینه فیزیکی آغاز خواهد شد تا متخصص طب سوزنی نقاط فشار مورد هدف، را تعیین کند. این ارزیابی شامل موارد زیر خواهد بود:

  • صورت
  • زبان
  • ضربان قلب
  • قابلیت های تنفس
  • نبض

هنگامی که تمام اطلاعات جمع آوری شد، یک هدف اصلی، تعیین می شود. متخصص طب سوزنی، سوزن های کوچک و نازکی را در نقاط فشار، که هدف قرار گرفته اند وارد می کند. سوزن ها اغلب با استفاده از یک لوله پلاستیکی وارد می شوند. بسیاری از آنها از طریق حرکات بالا و پایین یا پیچ و تاب، به صورت حرفه ای، تنظیم می شوند. از آنجایی که سوزن ها بسیار نازک و بسیار تیز هستند، احتمالاً درد نیز بسیار کم خواهد بود.

در زیر روش های تخصصی که ممکن است در طول یک جلسه طب سوزنی انجام شود، ذکر شده است:

  • طب فشاری، یا اعمال فشار فیزیکی با دست به نقاط-فشار
  • حرارت درمانی (ماکسیباسشن)، یا سوزاندن گیاه ذرت، و یا سیلندری (ماگوریت) در نزدیکی محل طب سوزنی برای گرم کردن پوست می باشد.
  • شوک برقی (الکتروپانکچر)، یا استفاده از سوزن های دارای شارژ الکتریکی برای تحریک محل طب سوزنی
  • امواج صوت، تحریک نقاط فشار با استفاده از صدا، نه سوزن

آیا طب سوزنی برای درمان فلج مغزی، ارزش امتحان کردن را دارد؟

طب سوزنی یک روش باستانی چینی است که هزاران سال، جهت ترویج بهبودی، استفاده می شود. در حالی که طب سوزنی بیشتر برای تسکین درد استفاده می شود، تحقیقات نشان می دهد که طب سوزنی همچنین می تواند به بهبود عملکردهای حرکتی و تسکین تون عضلات بالا تنه، در افراد مبتلا به فلج مغزی نیز کمک کند.

در حالی که شواهد با کیفیت بالا برای حمایت از اثربخشی طب سوزنی وجود ندارد، طب سوزنی یک عمل نسبتا مقرون به صرفه با حداقل خطر عوارض جانبی می باشد.

در صورت وجود هر گونه ریسک، طب سوزنی چه خطرات و یا ریسک هایی به همراه دارد؟

اثربخشی طب سوزنی به شدت مورد بحث قرار گرفته است. به نظر می رسد که طب سوزنی زمانی که توسط پزشکان آموزش دیده مناسب انجام شود برای اکثر کودکان بی خطر است، اما یک بررسی تحقیقاتی به این نتیجه رسید که عوارض جانبی ناخواسته زمانی رخ می دهد که طب سوزنی توسط پزشکان آموزش دیده ضعیف انجام شود. آنها همچنین پیشنهاد می کنند که طب سوزنی زمانی که به درستی انجام شود، بی خطر خواهد بود.

از آنجایی که طب سوزنی نیاز به وارد کردن سوزن در پوست فرد را دارد، نمی توان آن را بدون خطر در نظر گرفت.

به طور کلی، خطرات مرتبط با طب سوزنی عبارتند از:

  • عفونت
  • انتقال بیماری ها
  • خون ریزی
  • هماتوم
  • سرگیجه
  • درد
  • آسیب محل

در کلینیک ها، فقط یک بار استفاده از هر سوزن، الزامی است که خطر عفونت و انتقال بیماری های منتقله از راه خون را تا حد زیادی کاهش می دهد. همچنین، اگر سوزن بیش از حد، و بطور عمیق وارد پوست شود، احتمال آسیب به محل وجود خواهد داشت. این می تواند منجر به صدمات مغزی یا سر، آسیب به اندام ها و یا رگ های خونی شود. با این حال، اگر طب سوزنی توسط یک متخصص کاملاً مجاز و واجد شرایط انجام شود، اینگونه صدمات به ندرت رخ می دهند.

دکتر سپهریان

دکتر سپهریان متخصص طب فیزیکی و درد با بیش‌از پانزده سال سابقه درمان‌های غیر جراحی ستون فقرات و مفاصل دارای مقالات متعدد در زمینه یافتن راه های تشخیصی پاراکیلنیک و درمانی در بیماران با درد مزمن و سندرم های افزایش حساسیت مرکزی مانند فیبرومیالژی می‌باشد.