آرنج مفصلی پیچیده است که امکان خم و راست شدن و چرخیدن دست‌ها و ساعد را می‌دهد. گاهی ممکن است تشخیص اینکه کدام حرکت باعث بروز درد می‌شود دشوار باشد، زیرا اکثر حرکات، ترکیبی از این موارد هستند. درد آرنج معمولاً مورد جدی نمی‌باشد. اما از آنجایی که از آرنج خود برای بسیاری از کارها استفاده میکنید، درد آن می‌تواند بسیار آزاردهنده باشد. دلایل زیادی باعث بروز این درد می‌شوند و هر کدام درمان مخصوص خود را دارند. در این مقاله، این دلایل، نشانه‌ها و گزینه‌های درمانی مورد بحث قرار می‌گیرد.
علت های درد آرنج
اکثر موارد درد آرنج به خاطر کشیدن یا ورم بافت‌های نرمی مانند تاندون‌ها و رباط‌ها هستند. این موراد بعد از چند روز و با خود مراقبتی در خانه می‌توانند رفع گردند. گاهی درد آرنج ممکن است به خاطر بیماری باشد. در این مورد، باید به پزشک مراجعه کنید.
آرتروز آرنج
آرنج می‌تواند تحت تاثیر انواع مختلفی از آرتروزها قرار گیرد.
- آرتروز مفاصل: رایج‌ترین نوع آرتروز است. با از دست دادن غضروفی که در لایه محافظه نازک موجود در مفصل استخوانها است شروع می‌شود. در پاسخ به این امر، بدن می‌تواند خارهای استخوانی را در داخل مفصل ایجاد کند و مقدار مایع در فضای مفصلی را افزایش دهد. این امر می‌تواند بدون علائم باشد. اما می‌تواند باعث ایجاد درد، ورم و سفتی مفصل نیز گردد. آرتروز مفصل در آرنج شایع نیست مگر اینکه در گذشته صدمه دیده باشد. مثلاً اگر قبلاً استخوانی شکسته باشد این اتفاق می‌افتد.
- روماتیسم: بیماری خود ایمنی است که می‌تواند باعث ایجاد درد و ورم در مفاصل گردد. مفاصل ممکن است قرمز، گرم، سفت و حساس به لمس شوند. بیماری‌های خود ایمنی زمانی ایجاد می‌شوند که سیستم ایمنی بدن بیمار که به طور طبیعی از شخص در مقابل بیماری و عفونت محافظت می‌کند، به درستی عمل نمی‌کند و به سلول‌های سالم بدن حمله کند.
- آرتروز پسوریاتیک: بیماری خود ایمنی مرتبط با پسوریازیس پوست است که باعث ایجاد لکه‌های قرمز، برجسته و نقره‌ای یا سفید پوستی می‌شود. این بیماری باعث ایجاد درد و ورم در اطراف مفاصل می‌گردد.
- نقرس: نوعی آرتروز است که باعث ایجاد درد و ورم مفاصل می‌گردد. این بیماری با تجمع کریستال‌های اوره در مفاصل ایجاد می‌گردد. مفاصل تحت تاثیر این بیماری می‌توانند بسیار درناک شوند و پوست می‌تواند گاهی قرمز و براق گردد.
آرنج تنیس بازان و آرنج گلف بازان
بیماری‌های آرنج تنیس بازان و گلف بازان دو بیماری مشابه با حالات متفاوت هستند که در آنها درد تاندون وجود دارد. در هر شخصی ممکن است ایجاد گردد. اما بین افراد در سنین 40 و 50 مرسوم‌تر است.
علیرغم نام آنها، این بیماری‌ها رایج‌ترین دلیل درد آرنج نیستند. این بیماری‌ها ناشی از انجام تکراری کارهایی هستند که در بخش دست و مچ دست انجام می‌گیرد.
افرادی که به طور مداوم چیزی را میگیرند یا می‌چرخانند، مثلاً نجارها و گچ کارها یا افرادی که با موس کامپیوتر زیاد کار می‌کنند، احتمال ابتلا به این بیماری را دارند. کارهای تکراری همراه با وزنه، مثلاً حمل جعبه‌های سنگین، نیز می‌تواند باعث بروز این مشکلات گردند.
بیماری آرنج تنیس بازان روی تاندون‌های بیرونی آرنج و آرنج گلف بازان روی تاندون‌های داخلی آرنج اثر می‌گذارند.
بورسیت اولِکرانون
بورسیت اولِکرانون زمانی روی می‌دهد که بروسای پشت آرنج ورم کرده و متهلب شود. بورساها کیسه‌های پر از مایعی هستند که قسمت‌هایی از بدن روی آنها حرکت می‌کنند، مثلاً جایی که تاندون‌ها و رباط‌ها از استخوانها می‌گذرند. آنها به پوشاندن ناحیه مورد نظر و کاهش اصطکاک کمک می‌کنند.
اولِکرانون ابتدای استخوانی است که در آرنج حس میکنید. بورسا بین استخوان و پوست قرار دارد.
بورسیت اولِکرانون اغلب زمانی روی می‌دهد که فشار یا اصطکاک روی پشت آرنج ایجاد گردد. مثلاً وقتی با آرنج به میز یا صندلی زیاد تکیه دهید. به این دلیل، این بیماری گاهی بیماری آرنج دانش آموزان نیز نامیده می‌شود.
سندرم‌های فشرده سازی یا گیر افتادن
اگر اعصابی که از آرنج به سمت ساعد می‌گذرند، فشرده شوند، باعث ایجاد علائمی در آرنج، مچ دست و دستان می‌گردند:
- درد
- حس مور مور در انگشتان و دست‌ها
- ضعف عضلات
این موارد فشار آوردن یا سندرم گیر کردن نام دارند.
سندروم تونل کوبیتال
سندروم تونل کوبیتال به وسیله فشار بر عصب اولنار که داخل آرنج است ایجاد می‌شود. این امر می‌تواند به خاطر تنگ‌تر شدن فضای عبوری عصب باشد.
در موارد نادر، این بیماری می‌تواند به خاطر آرتروز نیز باشد. دیگر دلایل می‌توانند شامل شکستگی در اطراف عصبی شون که در حالتی متفاوت بهبود یافته یا استخوان جدید در هنگام ترمیم شکستگی رشد کند.
سندرم تونل رادیال
سندرم تونل رادیال شبیه سندرم تونل کارپال است، اما به وسیله عصب رادیالی که زیر آرنج تحت فشار است ایجاد می‌شود. این شرایط نادر است. سندرم تونل رادیال خود به خود بهتر می‌شود.
پارگی عضله دوسر دیستال
عضله دو سر بازو عضله بزرگ جلوی بازو است. در بخش بالایی (پرگزیمال) با شانه و بخش پایینی (دیستال) توسط یک تاندون نزدیک به مفصل آرنج به بخش بالایی رادیوس متصل می‌گردد. اگر این تاندون به آرنج نزدیک شود، پاره گشته و عضله دو سر بازو دیستال پاره می‌شود. در صورتی این اتفاق می‌افتد که جسم سنگینی را بلند کنید. ممکن است صدای شکستن تاندون را نیز بشنوید.
چه موقع باید به دکتر برای درد آرنج مراجعه نمود؟
اکثر موارد در آرنج خود به خود یا با درمان‌های ساده بهتر می‌شوند. اگر موارد زیر را مشاهده کردید، به پزشک مراجعه کنید:
- پس از دو هفته مصرف مسکن و استراحت به آرنج و بدون صدمه یا عفونت، درد بهتر نشد.
- گزگز، بی‌حسی یا ضعف در بازو یا دست حس میکنید.
اگر موارد زیر را داشتید، باید به بخش اورژانس یا تصادفات بیمارستان مراجعه کنید:
- متوجه علائمی مانند درد شدید می‌شوید که وقتی بازو را حرکت نمی‌دهید بهتر می‌شود. ورم، طب، گرما و قرمزی مشاهده کردید. این نشانه‌ها گاهی علائم عفونت هستند.
- فکر میکنید آرنجتان شکسته است، این امر احتمالا پس از صدمه مستقیم مانند فشار مستقیم یا زمین خوردن روی دست ایجاد گردد. شکستگی باعث ایجاد درد می‌شود و معمولاً کبودی و ورم به همراه دارد.
روش‌های تشخیص درد آرنج
اکثر مشکلات مربوط به آرنج می‌توانند بعد از معاینه‌ای ساده تشخیص داده و درمان شوند و احتمالاً نیاز به هیچ آزمایش خاصی نیست.
پزشک ممکن است پیشنهاد عکس برداری اشعه ایکس را بدهد که می‌تواند هر نوع رشد استخوانی جدید یا لق شدن هر استخوان یا آرتروز را نشان دهد.
به ندرت عکسبرداری رزونانس مغناطیسی یا سونوگرافی برای حذف تا تأیید تشخیصی نیاز می‌باشد.
در عکسبرداری سونوگرافی، دستگاه کوچکی روی پوست قرار می‌گیرد. امواج صوتی تصویری از بخش داخلی بدن را نشان می‌دهد.
برای عکسبرداری MRI باید در یک لوله بزرگ دراز بکشید و میدان مغناطیسی و امواج رادیویی عکس‌های دقیق از داخل بدن ایجاد می‌کنند.
اگر مشکلی در مورد اعصاب شما وجود داشته باشد، تست هدایت عصبی ممکن است نیاز باشد. الکترودهای کوچکی روی پوست قرار میگیرند تا اعصاب را تحریک کنند. این آزمایش سرعت ارسال پیام از طریق عصب را اندازه‌گیری کرده و مدت زمان تاخیر ایجاد شده نشان می‌دهد که عصب چقدر تحت فشار است.
روش های درمان درد آرنج
گزینه‌های زیادی برای درمان درد آرنج وجود دارد:
دارو
داروهایی برای
کاهش درد آرنج
مسکن‌هایی مانند پاراستامول ممکن است به تسکین درد کمک کنند. باید از آنها زمانی که نیاز است استفاده کنید. اما بهتر است قبل از بدتر شدن درد مصرف شوند. داروهای غیر استروئیدی و ضدالتهابی (NSAIDs) گروهی از داروها هستند که به تسکین درد، ورم و سفتی کمک می‌کنند. مرسوم‌ترین NSAID ایبوپروفن است که می‌توانید آن را از داروخانه‌ها تهیه کنید. اگر بعد از مصرف NSAID یا مسکن مشکلات معده داشتید، باید خوردن قرص را متوقف کرده و به پزشک مراجعه کنید. کرم‌ها و ژل‌های ضد التهاب نیز وجود دارند که می‌توانید به آرنج بمالید و مشکل معده را ایجاد نمی‌کنند.
استفاده از آب یخ یا آب گرم
قرار دادن کیسه آب گرم یا یخ روی آرنج به مدت 10 تا 15 دقیقه و هر چند ساعت می‌تواند به تسکین درد و سفتی کمک کند. می‌توانید از پدهای چند بار مصرف، کیسه گندم گرم شده یا بطری آب گرم نیز استفاده کنید. اگر پک یخ نداشتید، کیسه نخود سرد نیز می‌تواند موثر باشد. پک یخ یا گرم را به طور مستقیم روی پوست قرار ندهید، زیرا می‌تواند پوست را سوزانده یا تحریک کند. باید ابتدا آنها را داخل چیزی مانند حوله بپیچانید.
گرما باعث افزایش جریان خون در بخشی از بدن می‌گردد و این کار می‌تواند سفتی را رفع کرده، بهبودی بافت آسیب دیده را تسرع کرده و درد را تسکین دهد. اگر آرنج ورم داشت یا اگر تازه صدمه دیده بود؛ از پک گرم استفاده نکنید، زیرا می‌تواند وضعیت را بدتر کند. یخ جریان خون را در بخشی از بدن کاهش می‌دهد که می‌تواند ورم را کمتر کند.
گاهی عوض کردن متناوب پک گرم و سرد در یک روز می‌تواند مفید باشد. برای اینکه متوجه شوید کدام یک بهتر هستند، هر دو را امتحان کنید. اگر سوال یا نگرانی در مورد این روش دارید با پزشک یا داروساز مشورت کنید.
تغییر نحوه حرکت آرنج
اگر آرنج درد دارید اولین کاری که باید انجام دهید این است که هر حرکتی که باعث ایجاد علائم شما می‌شود یا آن را بدتر می‌کند را متوقف کنید. بدتر شدن برخی بیماری‌ها که در آنها علائم ناگهان بدتر می‌شوند، با اجتناب از خم کردن آرنج در برخی حالات خاص می‌تواند رفع گردد.
اگر برای انجام کاری حرکات تکراری انجام می‌دهید، مثلاً استفاده از پیچ گوشتی یا رنگ کردن، بهتر است به یک کاردرمانگر مراجعه کنید. این افراد متخصصانی هستند که راه‌هایی برای تغییر حرکات و روش‌ها به شما می‌دهند تا از آرنج خود در هنگام بهبودی مراقبت کنید. پزشک می‌تواند شما را به یک کاردرمانگر ارجاع دهد یا می‌توانید به صورت خصوصی او را ملاقات کنید. اگر محیط کار شما بخش بهداشت حرفه‌ای دارد، باید بتوانند به شما کمک کنند.
استفاده از آتل
در برخی شرایط، مانند آرنج تنیس بازان، زمانی که فعالیت خاصی را انجام می‌دهد که باعث بروز درد می‌شود، استفاده از آتل به منظور مراقبت از آرنج ممکن است کشیدگی را کاهش دهد. این آتل‌ها را می‌توانید از داروخانه‌ها، فروشگاه‌های ورزشی و فیزوتراپیست‌ها تهیه کنید. این وسایل به عنوان گیره‌های اپی کندیلیت نیز شناخته می‌شوند. از پزشک یا داروساز بپرسید که آیا آتل برای شما مفید است و چه زمان و چگونه باید از آن استفاده کنید.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی ممکن است به قوی شدن آرنج و پیشگیری از عود بیماری کمک کند. متخصص فیزیوتراپی کارشناس آموزش دیده‌ای است که می‌تواند به افرادی که دچار آسیب و بیماری طولانی مدت هستند کمک کند تا مستقل و فعال بمانند. متخصص فیزیوتراپی به شما کمک می‌کند تا با ورزش انعطاف پذیری آرنج خود را دوباره بدست بیاورید. حداقل یک بار در روز باید آرنج خود را کشش دهید و ورزش‌هایی انجام دهید که دامنه حرکتی کلی شما را افزایش دهد. متخصص فیزیوتراپی ممکن است ورزش‌های کششی دو سر و سه سر بازو را با وزنه سبک یا بند کشی توصیه کند. متخصص کاردرمانی می‌تواند حرکاتی را که ممکن است باعث ایجاد درد شوند را تشخیص دهد. فیزیوتراپیست، فعالیت‌هایی که به نظر سخت می‌آیند را تشخیص می‌دهد و بررسی می‌کند که آیا راه دیگری وجود دارد که شما بتوانید آنها را انجام دهید تا بتوانید زندگی روزانه و مهارت‌های کاری خود را داشته باشید یا خیر.
تزریق استروئید
اگر درد شدید دارید، پزشک ممکن است تزریق استروئید را پیشنهاد دهد. درد می‌تواند چند ساعت بعد از تزریق بدتر شود، اما معمولاً بعد از آن ناپدید می‌گردد. برای برخی شرایط تزریق استروئید می‌تواند روی علائم در کوتاه مدت اثر بگذارد. بسته به نوع تزریق استروئیدی که انجام می‌دهید، تاثیرات آن ممکن است بعد از حدود شش هفته از بین برود. اگر نوعی آرتروز التهابی مانند روماتیسم مفاصل یا آرتروز پسوریاتیک دارید، متخصص ممکن است به عنوان بخشی از درمان برای شما تزریق انجام دهد. تزریقات استروئیدی برای بیماری‌های آرنج تنیس بازان یا گلف بازان توصیه نمی‌شود. در طولانی مدت این تزریقات باعث بدتر شدن بیماری می‌گردد.
تزریق پلاسمای غنی از پلاکت
روشی به نام تزریق پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) برای بیماران مبتلا به آرنج تنیس بازان و گلف بازان بسیار محبوب است. پلاکت‌ها سلول‌هایی در خون هستند که نقش‌های زیادی دارند، مثلاً اگر قسمتی از بدن شما بریده شود، به لخته شدن خون کمک می‌کند. این درمان معمولاً در بیمارستان و توسط متخصص پا انجام می‌شود. در این کار ابتدا از شما خون گرفته می‌شود. سپس به منظور افزایش پلاکت‌ها تصفیه می‌گردد. این محلول درنهایت، به ناحیه دردناک تزریق می‌گردد. مطالعات اخیر نشان می‌دهد که نسبت به تزریق استروئید، PRP ممکن است درد را بیشترکاهش داده و روی تحرک تاثیر بیشتری بگذارد.
جراحی
اکثر موارد درد آرنج با درمان‌های بالا رفع می‌شوند، اما تعداد کمی از بیماران برای رفع علائم نیاز به جراحی دارند. بسته به شرایطی که دارید، انواع متفاوتی از جراحی آرنج وجود دارند. نمونه‌ای از جراحی‌های درد آرنج در زیر بیان می‌شوند. اکثر جراحی‌ها به صورت یک روزه هستند و در همان روز جراحی می‌توانید به خانه بروید. باید با پزشک و تیم پزشکی در مورد مزایا و مضرات جراحی خود صحبت کنید.
اگر سفتی به خاطر رشد استخوان جدید یا کوتاه شدن بافت نرم باشد، ممکن است نیاز به عمل جراحی برای برداشتن استخوان یا رفع فشار روی بافت کوتاه شده داشته باشید. بعد از جراحی، به فیزیوتراپی نیاز دارید. اگر بخش لق استخوان باعث درد شده باشد، می‌توان آن را با جراحی و برش کوچکی برداشت. این یعنی جراحی می‌تواند از طریق یک برش کوچک انجام شود، بنابراین مفصل نیاز به باز شدن ندارد. این نوع جراحی به عنوان آرتروسکوپی شناخته می‌شود. در صورت نیاز می‌توان مقداری از استخوان را از طریق برشی بزرگ و در جراحی باز از مفصل خارج کرد. اگر آرتروز آرنج انجام کارهای روزانه را برای شما سخت کرده یا باعث ایجاد درد زیاد و کم شدن تحرک شده است، جایگزینی آرنج ممکن است گزینه مناسبی باشد.
سؤالات پرتکرار
چه بیماری ممکن است با آرنج تنیس بازان اشتباه گرفته شود؟
به دلیلی، بسیاری از بیماران، آرنج تنیس بازان و گلف بازان را اشتباه میگیرند. این دو چند ویژگی مشترک دارند: هر دو بر اثر استفاده بیش از حد ایجاد می‌شوند و ناشی از حرکات تکراری بازو و مچ دست هستند. مشخصه هر دو، آسیب به تاندون‌هایی است که عضلات ساعد را به استخوان‌های آرنج متصل می‌کنند.
چه اتفاقی می‌افتد اگر درد آرنج درمان نشود؟
اگر این بیماری درمان نگردد، درد آرنج ممکن است مزمن شده و برای ماه‌ها حتی سال‌ها باقی بماند. مخصوصاً اگر حرکاتی که باعث ایجاد آن می‌شوند را تکرار کنید. ممکن است گیرافتادن عصب در ساعد نیز روی دهد، برای همین باید برای تشخیص دقیق و درمان مناسب به متخصص مراجعه کنید.
چگونه با درد آرنج بخوابید؟
سعی کنید به کمر بخوابید و آرنج آسیب دیده را در کنار خود قرار دهید. از بالش‌های تغییر حالت بدنی یا پتوهای تا کرده برای کمک به مناسب نگه داشتن وضعیت بازو و بدن استفاده کنید. از ایجاد فشار روی بازوی دردناک خود پرهیز کنید. این کار به کاهش التهاب و ورم در آرنج کمک می‌کند.
چرا درد آرنج در شب بدتر می‌شود؟
سفتی و درد آرنج در صبح یا شب مرسوم است و زمانی که سعی میکنید از دست و بازو استفاده کنید، بدتر می‌گردد. از آنجایی که عضلات، تاندون‌ها و اعصاب از طریق بازو عبور می‌کنند، درد که در آرنج بیشتر است، می‌تواند به بالای بازو، پایین بازو، مچ و دست منتقل شود.
آیا خوابیدن با بریس آرنج بدون مشکل است؟
هر زمان درد مشکل ساز شود، چه شب یا در طی روز، باید بریس استفاده شود. بریس دوم یک بند برای آرنج تنیس بازان است (که به نام بریس نیروی متقابل نیز شناخته می‌شود). هر زمان که در حال بلند کردن جسمی هستید، کاری مانند ورزش، کار در حیاط یا خرید انجام می‌دهید، استفاده از آن توصیه می‌گردد.
آیا باید بریس آرنج را تمام روز استفاده کرد؟
متخصص توصیه می‌کند که برای چند هفته مدام از یک تکیه گاه استفاده کنید تا به استراحت، محافظت و رفع درد آرنج کمک کنید.
در صورت ابتلا به آرنج تنیس بازان باید آرنج خود را خم شده یا صاف نگه دارم؟
با خم کردن آرنج شروع کنید که کمتر درد دارد، سپس به آرامی آن را صاف کنید و وزنه نیم کیلویی را در دست نگه دارید. از دست سالم خود استفاده کنید، دست خود را با وزنه به سمت بدن بالا بیاورید. مچ را خم کنید (بازو را صاف و در مقابل میز نگه دارید).
آیا می‌توان آرنج مبتلا به آرنج تنیس بازان را ماساژ داد؟
ماساژ عمیق بافت ساعد روش بسیار موثری برای رفع درد آرنج تنیس بازان است و درمان را سرعت می‌بخشد. ماساژ عمیق بافت گردش خون را بهبود بخشیده و ترکیب آن با فرکشنال تراپی در تاندون‌های مفصل آرنج، نتایج مثبتی را ایجاد می‌کند.
