روزانه میلیونها نفر پا درد را تجربه میکنند، از درد مبهم و ضرباندار گرفته تا احساس تیر کشیدن و سوزش. برای برخی افراد، پا درد فقط در شب یا زمانی که در خواب هستند رخ میدهد. این عارضه میتواند خواب را مختل و یا کم کیفیت کند. برای یافتن دلایل رایج و بهترین روش برای درمان هر بیماری، ادامه مطلب را بخوانید. در بسیاری از موارد، چند درمان خانگی میتواند درد پا را در شب کاهش دهد، اما در سایر موارد ممکن است لازم باشد به پزشک مراجعه کنید.
نواحی درد پا در هنگام شب
درد پا تقریباً به هر شکلی ناراحت کننده است. اما نوع درد پایی که تجربه میکنید، یا جایی که به نظر میرسد درد در آن قرار دارد، میتواند اطلاعات زیادی در مورد علت آن به شما بدهد.
درد پاشنه پا
مقداری پا درد در شب در قسمت پایین پاشنه پا ایجاد میشود. این امر ممکن است ایستادن یا راه رفتن روی پا را دشوار کند. همچنین ممکن است هنگام برخاستن از رختخواب، درد گزگز مانند و تیرکشندهای را تجربه کنید. درد در پاشنه پا ممکن است ناشی از نامناسب بودن کفش یا کار بیش از حد عضلات پا باشد. در این موارد، پا ممکن است حساس شود. اگر هم عصب پا تحت فشار باشد، درد پاشنه ممکن است تیز و گزنده باشد و نیز ممکن است بیاید و برود.
درد شست پا
استخوانها و مفصل انگشت شست پا در هر روز به دلیل راه رفتن، ایستادن، دویدن و سایر فعالیتهایی که باعث ایجاد وزن بر روی پاهای شما میشود، تحت فشار قرار میگیرد. این میتواند منجر به التهاب و تورم دردناک در داخل و اطراف انگشت پا شود.
درد بونیون
بونیونها برجستگیهای استخوانی هستند که در کناره پا درست زیر انگشت شست پا یا انگشت کوچک (گاهی اوقات هر دو) ایجاد میشوند؛ که به آنها “بیرونزدگی استخوان شست پا” نیز گفته میشود. این عارضه، هنگام راه رفتن یا پوشیدن کفش باعث درد میشود. در شب هنگام نیز درد ناشی از آن میتواند بسیار شدید شود. در صورت عدم درمان، بونیون، میتواند منجر به درد انگشت پا در شب که مانند درد کوبنده در کناره پا احساس میشود، شود. تورم، سفتی در صبح، و درد در مفصل انگشت آسیب دیده نیز از عوارض شایع میباشند.
درد در انگشتان دیگر پا
انگشتان میانی شما مستعد سوزش و گزگز هستند، زیرا اعصابی که به آنها منتهی میشوند تحت تاثیر استرس و فشار قرار میگیرند. گاهی اوقات در صورت فشرده شدن اعصاب ممکن است انگشتان پا نیز بیحس شوند.
درد هنگام دراز کشیدن
درد شبانه پا، ممکن است ناشی از گرفتگی عضلانی هنگام خواب یا دراز کشیدن رخ دهد. ممکن است این درد را در ساق پا و ران خود احساس کنید. گرفتگی پا در شب با این درد مرتبط است. این درد اغلب تیرکشنده میباشد و نیز میتواند از پا به سمت مچ پا و ساق پا حرکت کند.
علل درد پا در شب
چندین علت وجود دارد که میتوانند باعث درد در پا در شب شود از جمله موارد زیر:
التهاب کف پا
نواری که از جلوی پای شما، از طریق قوس پا تا پاشنه پا میگذرد، فاشیای پلانتار نامیده میشود. وقتی این فاشیا تحت فشار یا کشش باشد، میتواند باعث درد و التهاب پا شود. علل شایع فاشیای کف پا عبارتند از:
- کف پای صاف
- قوس کف پای زیاد
- چاقی
- گرفتگی عضلات ساق پا
- ساعتهای طولانی روی پاهای خود بدون حمایت مناسب ایستادن
درد کف پا معمولاً در صبح بدتر میشود.
نوروم عصب مورتون
نوروم مورتون یک بیماری دردناک است که در اثر تحت فشار بودن یا التهاب اطراف اعصاب انگشتان پا ایجاد میشود. این تحت فشار قرار گرفتگی، میتواند منجر به احساساتی مانند سوزش و درد تیرکشنده شود. درد ناشی از آن لزوماً در شب بدتر نیست اما میتواند در طول روز ادامه داشته باشد، به خصوص زمانی که راه میروید یا به پاهای خود فشار میآورید. افراد مبتلا به نوروم مورتون اغلب علائم زیر را دارند:
- کف پای صاف
- قوس پای زیاد
- پینه پا
- انگشت چکشی
دیابت
سطوح بالای قند خون میتواند به مرور زمان به سیستم عصبی مرکزی آسیب برساند. این شامل اعصاب پاهای شما نیز میشود. با بدتر شدن آسیب، علائمی از جمله درد پا و گزگز میتواند بدتر شود.
فیبرومیالژیا
فیبرومیالژیا یک بیماری مزمن است که باعث درد و سفتی گسترده در پا میشود. این شامل درد در پاها و سایر نواحی است که اغلب تحت فشار و استفاده بیش از حد میباشند. در شب، سطوح پایین هورمون ضدالتهابی کورتیزول ممکن است درد را بدتر کند.
تحت فشار بودن اعصاب
فشرده شدن برخی از اعصاب در مچ پا میتواند باعث سندرم “تونل تارسال” شود. فشرده شدن عصب سیاتیک در کمر و پاها نیز میتواند باعث درد پا شود. در هر دو مورد، فشار روی این اعصاب در شب بدتر شده که منجر به افزایش درد میشود.
عوامل سبک زندگی
بسیاری از انواع درد پا را میتوان به مواردی مانند نحوه راه رفتن، نحوه نشستن و کفشهایی که میپوشید نسبت داد. عوامل سبک زندگی که ممکن است باعث درد پا شوند عبارتند از:
- نشستن برای مدت طولانی
- ایستادن، راه رفتن یا دویدن برای مدت طولانی
- کفش نامناسب
- خوابیدن در موقعیتهای خاص
- وزن
آناتومی پا
برخی از افراد به دلیل ساختار پاهایشان در شب، بیشتر درد پا را تجربه میکنند. افراد دارای قوس کف پای زیاد و آنهایی که کف پای صاف دارند بیشتر تحت تاثیر شرایطی هستند که میتواند منجر به درد پا شود.
رفلکس دیستروفی سمپاتیک
هنگامیکه پا آسیب میبیند، تورم و درد، واکنش بازتابی و محافظتی بدن است. این به شما میگوید که مشکلی وجود دارد، بنابراین شما سرعت خود را کم کرده و از آسیب مراقبت میکنید. با این حال، گاهی اوقات بدن آن را بیش از حد انجام میدهد و یک پاسخ عصبی غیرطبیعی همراه با تورم، درد و حتی تغییرات دما بیش از حد ارائه میدهد. اعصاب پا اساساً در رفلکس نشان دادن بیش از حد فعال هستند. این میتواند منجر به ایجاد پاهای بسیار حساسی شود که حتی با کوچکترین لمسی احساس درد کنند.
مصرف بیش از حد الکل
مصرف بیش از حد الکل منجر به گردش خون ضعیف در بدن و وضعیتی به نام نوروپاتی الکلی میشود. علاوه بر پا درد در شب، علائم این بیماری ممکن است شامل موارد زیر نیز باشد:
- احساس سوزش در پا
- اسپاسم عضلانی
- از دست دادن کنترل یا ضعف عضلانی
سندرم پای بیقرار
افراد مبتلا به دیابت، آرتریت روماتوئید، کم خونی و نارسایی کلیه ممکن است با سندرم پای بیقرار که منجر به درد پا در شب میشود، آشنا باشند. در این شرایط، عدم تعادل دوپامین، اعصاب مسئول ارسال سیگنال به مغز را گیج میکند. این سندرم بیشتر، با سوزش، گزگز، بیحسی و درد پس از دراز کشیدن همراه است. این علائم از کمر به پایین از جمله پاها بروز میکند.
نوروپاتی اعصاب محیطی
نوروپاتی محیطی باعث گزگز و سوزش میشود که در نتیجه آسیب به اعصاب اندام های شما، مانند پاهای شما ایجاد میشود. افراد مبتلا به این آسیب عصبی نیز ممکن است درد تیرکشنده را تجربه کنند. بیحسی نیز یک علامت رایج است.
پا درد در شب در دوران بارداری
در دوران بارداری، برای زنان غیرمعمول نیست که مجموعهای از دردها را در سراسر بدن تجربه کنند. از جمله این شکایات میتوان به خستگی، تورم، درد پاها اشاره کرد که یک علامت شایع و دردناک است که مادران در طول نه ماه بارداری خود تجربه میکنند. افزایش وزن طبیعی و بزرگ شدن رحم، به وریدهایی که به پاها منتهی میشوند فشار وارد میکند و باعث کاهش سرعت گردش خون و افزایش احتباس مایعات میشود. پاها ممکن است متورم شده، کفشها را تنگ کند و در برخی موارد باعث درد و ناراحتی شود. یکی دیگر از مشکلات پا که در دوران بارداری ممکن است رخ دهد، کف پای صاف بوده که باعث چرخش غیر طبیعی پا به داخل (پرونیشن پا) میشود. پیادهروی در این حالت میتواند بسیار دردناک باشد و زنان ممکن است احساس ناراحتی و فشار بیشتری بر روی پاها، ساق پا و کمر داشته باشند. درمانهای مختلفی برای کمک به کاهش درد پا در دوران بارداری وجود دارد.
پا درد شب هنگام در کودکان
در طول سالهای رشد فرزندتان، ممکن است دردهایی را در ناحیهای که از جلوی رانها شروع میشود و به پاها ختم میشود، تجربه کنند. اکثر پزشکان این را به دردهای رشد نسبت میدهند. اگرچه شواهد علمی مبنی بر اینکه رشد باعث ایجاد درد در اندام تحتانی میشود وجود ندارد، اما این امر در کودکانی که در حال رشد هستند رخ میدهد. درد ناشی از رشد، یک اتفاق رایج در کودکان بین سنین 3 تا 12 سال است. درد معمولا در شب اتفاق میافتد و کودک شما آن را تیز و ضرباندار توصیف میکند. شدت درد میتواند آنقدر شدید باشد که خواب کودک را مختل کند. این درد ممکن است شما را گیج کند که چرا فرزندتان صبح بدون دردی که شب قبل اتفاق افتاده بود از خواب بیدار شدهاست. این نوع درد پا، معمولا پس از یک روز طولانی فعالیت بدنی اتفاق میافتد.
درمان های خانگی برای درد پا در شب
درمان های خانگی ممکن است تنها چیزی باشد که برای کاهش درد پا لازم است. این روشها درمان قطعی برای پا درد نیستند، اما افراد میتوانند تا زمانیکه به پزشک مراجعه کنند، از آنها برای تسکین درد استفاده کنند:
استراحت
گاهی اوقات پا درد در شب با میزان فعالیت در طول روز بدتر میشود. اگر میتوانید، کمی به پاها، عضلات، تاندونها و رباطهای خود استراحت دهید.
پرآب نگه داشتن بدن
نوشیدن آب در طول روز میتواند به شما کمک کند هیدراته بمانید و از گرفتگی عضلات جلوگیری کنید. آب همچنین به حرکت مایعات در سراسر بدن کمک کرده و خطر تورم را کاهش میدهد.
کمپرس یخ
برای دردهای تیز و گزنده، کیسه یخ را به دور پارچهای پیچیده و روی پاهای خود قرار دهید. کیسه یخ را به مدت 10 دقیقه بگذارید و هر یک ساعت در طول شب این کار را تکرار کنید.
ورزش
حرکات تکراری مانند راه رفتن و دویدن میتواند باعث درد پا شود، اما ثابت نشستن در طول روز نیز میتواند باعث درد پا شود. با انجام تمرینات متوسط چند بار در هفته، گردش خون را بهبود بخشید و عضلات پا و ساق پا را کشش دهید. علاوه بر این، یوگا که بر رها کردن بدن، تقویت و کشش پاها تمرکز دارد، میتواند به آنها کمک کند تا متعادلتر و نرمتر شوند. یک ویدیوی عالی از یوگای پا پیدا کنید یا چند حرکت کششی و ماساژ خوب برای پاها را به صورت روزانه انجام دهید.
ماساژ
یک ماساژ ملایم روی پاها ممکن است به بهبود گردش خون و کاهش تنش در عضلات و بافت پا کمک کند.
چه زمانی برای درد پا در شب باید به پزشک مراجعه کرد؟
همانطور که در بالا ذکر شد، پا درد گاه به گاه در شب به دلیل داشتن یک روز طولانی یا یک پیادهروی طاقت فرسا ممکن است منجر به درد عضلات در سراسر بدن شود، از جمله پاها شود. این نوع درد جای نگرانی ندارد و باید به سرعت از بین برود. با این حال، در صورتیکه علائم زیر را دارید باید به پزشک مراجعه کنید:
- درد پا، به فعالیت غیرطبیعی مربوط نمیشود.
- بیش از یک یا دو شب باقی میماند.
- بدتر شدهاست.
- شروع به تغییر یا حرکت بیشتر به داخل بدن میکند (به عنوان مثال، درد ساق پا یا درد زانو نیز رخ میدهد).
- بر تحرک شما در طول روز تأثیر میگذارد.
- همراه با قرمزی یا تورم قابل مشاهده است که با اقدامات راحتی برطرف نمیشود (مانند استراحت، کمپرس یخ، بالابردن پا و داروهای بدون نسخه).
به خاطر اشته باشید پادردی که بیش از دو روز طول بکشد همیشه دلیلی برای هشدار نیست، اما بهتر است هر لحظه آن را بررسی کنید.
درمانهای ممکن برای درد پا در شب
داروها
اگر درمانهای خانگی برای درد شبانه پا، نبض یا سوزش پا را متوقف نمیکند، میتوانید از داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) استفاده کنید. در صورت مصرف صحیح، NSAID ها مانند ایبوپروفن و ناپروکسن سدیم درد و تورم را کاهش میدهند. با پزشک خود در مورد مصرف داروهای NSAID قبل از خواب برای کاهش درد پای شبانه خود صحبت کنید. علاوه بر این، درمانهای خاصی وجود دارد که میتواند برای بیماریهای خاص استفاده شود از جمله:
- فاشیای کف پا: پوشیدن کفش مناسب یا پدهای ارتوپدی میتواند به حمایت از بافت پا کمک کند. متخصص پاهای شما را بررسی کرده و نحوه ایستادن و راه رفتن شما را سنجیده و در نهایت کفش و پد مناسب را به شما ارائه میکند.
- نوروم مورتون: پزشک ممکن است یک داروی ضدالتهابی یا تزریق استروئید برای کاهش التهاب تجویز کند. ممکن است لازم باشد با پوشیدن کفشهایی که انگشتان پاهایتان را به هم اصطکاک نمیدهد، از فشرده شدن اعصاب جلوگیری کنید.
- بارداری: ممکن است نیاز به آزمایش خون داشته باشید تا ببینید سطح کلسیم شما بالا است یا پایین. اگر به کلسیم یا سایر مواد معدنی بیشتری نیاز دارید، ممکن است مصرف مکمل برایتان تجویز شود.
- دیابت: مدیریت صحیح قند خون میتواند به کاهش درد پا کمک کند.
- فیبرومیالژیا: هیچ درمانی برای این بیماری وجود ندارد، اما برخی داروها میتوانند به کاهش درد و تورم پا کمک کنند.
- اعصاب فشرده: اعصاب فشرده اغلب موقتی هستند. چندین درمان خانگی میتواند به کاهش درد و ناراحتی ناشی از این امر کمک کند. اما گاهی اوقات فیزیوتراپی مورد نیاز است.
تزریقات
برای کاهش التهاب و تورم که منجر به درد پا در شب میشود، میتوان از تزریق کورتیکواستروئیدها و یک بیحسکننده موضعی استفاده کرد. برای تشعشع درد پا که به دلیل سیاتیک رخ میدهد نیز، تزریق استروئید اپیدورال یا انسداد سمپاتیک کمری ممکن است به کاهش درد کمک کند.
TENS
تحریک الکتریکی از راه پوست (TENS) یک گزینه درمانی غیرتهاجمی است که یک جریان الکتریکی خفیف را برای جایگزینی سیگنالهای درد به مغز منتقل میکند. در حالیکه این روش علت زمینهای را رفع نمیکند، ممکن است در کنار سایر درمانها موثر باشد.
استفاده از آتل شبانه
یکی از درمانهای کلیدی برای درد پا ناشی از فاشیای کف پا، آتل شبانه است. این کار باعث میشود که پا در حالت خمیده قرار گیرد تا فاشیای کف پا در شب منقبض نشود. انقباض فاشیای کف پا میتواند باعث درد شدید در صبح شود. آتل به حفظ طول طبیعی این تاندون حیاتی کمک کرده و درد ناشی از آن را کاهش میدهد.
درمانهای مداخلهای
هنگامیکه درمانهای محافظه کارانه تسکیندهنده نباشند، درمانهای مداخلهای بیشتری لازم است. تحریک نخاع و سایر مداخلات جراحی ممکن است برای تسکین درد پای شما در شب ضروری باشد. این روشهای پیشرفتهتر همیشه باید بهعنوان آخرین راهحل انجام شوند، پس از اینکه درمانهای محافظهکارانهتر دیگری را امتحان کردید.
درد ناشی از رشد، یکی از شایع ترین علل درد پا در کودکان است. درمان خاصی برای آن وجود ندارد و علائم معمولا با درمانهای خانگی از بین میروند. ماساژ پای دردناک و مصرف مسکنهای بدون نسخه (OTC) معمولاً به رفع علائم کمک میکنند.
پیشگیری از درد پا در شب
در اینجا اقداماتی وجود دارد که می توانید برای کاهش درد پا در شب یا حتی پیشگیری از آن انجام دهید:
- کفش مناسب بپوشید: کفش های خیلی کوچک یا باریک در انگشتان پا و همچنین کفش های پاشنه بلند می توانند باعث کشیدگی پا و استرس شوند که منجر به درد می شود.
- حرکات کششی را انجام دهید: پاشنه و انگشتان را بالا بیاورید تا ماهیچه ها و بافت های پاهای شما نرم و انعطاف پذیر شوند.
- پاهایتان را ماساژ دهید: اگر پاهایتان از یک روز طولانی ایستادن یا ورزش درد دارند، آن ها را به آرامی ماساژ دهید تا عضلات کشیده شوند و گردش خون افزایش یابد.
خلاصه نکات
درمان و پیشگیری میتواند کمک زیادی به کاهش یا خلاص شدن از شر درد پا در شب کند. مراقبت از پاهای خود با پوشیدن کفشهای مناسب، انجام تمرینات کششی منظم و داشتن عادات، سالم میتواند به پیشگیری از درد شبانه پا کمک کند. برای کمک به پیشگیری از شرایطی مانند تحت فشار بودن اعصاب و التهاب به پزشک مراجعه کنید.
سوالات متداول
چه زمانی درد پا در شب اورژانسی میشود؟
- درد یا تورم شدید داشته باشید.
- زخم باز یا زخمی داشته باشید که ترشح چرکی دارد.
- وجود علائم عفونت مانند قرمزی، گرمی و حساسیت در ناحیه آسیب دیده
- تب بالای 37.8 درجه سانتی گراد داشته باشید.
- قادر به راه رفتن یا وزن انداختن روی پای خود نباشید.
هنگام خواب پاهای شما باید در چه وضعیتی باشند؟
پاهای خود را تقریباً به اندازه عرض شانه باز کنید و اجازه دهید بازوهایتان به طور طبیعی در دو طرف بدن قرار گیرند. برای یک استراحت شبانه خوب، پیدا کردن تشک مناسب بسیار مهم است. تشک سفت توصیه میشود، اما برخی معتقدند تشکهای نرمتر کمردرد را کاهش میدهند. همچنین هنگام خواب از بالشت استفاده کنید.
چه ویتامینی برای درد پا مفید است؟
بسیاری از مشکلات پا، از جمله تاندونیت و فاشیای کف پا، به دلیل التهاب ایجاد میشوند. خوشبختانه ویتامین C میتواند به مبارزه با این التهاب کمک کند. بنابراین به دنبال غذاهای غنی از این ویتامین مفید باشید، از جمله پرتقال، کیوی، توتفرنگی، گوجه فرنگی، کلم پیچ و اسفناج.
بهترین مسکن برای درد پا در شب چیست؟
داروهای مسکن خوراکی مانند استامینوفن (پاراستامول) یا آسپرین، اغلب اولین انتخاب برای تسکین سریع درد پا هستند. داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن نیز اغلب توصیه میشوند و میتوانند همزمان به کاهش التهاب نیز کمک کنند.
آیا دیابت باعث درد پا در شب میشود؟
درد پا در افرادی که دیابت دارند شایع است. معمولاً در اثر آسیب به اعصاب ایجاد شده که نوروپاتی دیابتی نامیده میشود. سطح قند خونی که به خوبی مدیریت شود میتواند خطر ابتلا به درد پای دیابتی را کاهش دهد.
چرا شب ها پاشنه پایم درد میکند؟
نحوه استراحت دادن پاهای افراد در رختخواب باعث سفت شدن رباط فاشیای کف پا در هنگام خواب میشود. این همان دلیلی است که احتمال دارد بعد از مدتی نشستن، درد پاشنه پا را تجربه کنید.
چرا نوروم مورتون در شب درد میگیرد؟
هنگامیکه به نوروم مورتون مبتلا میشوید، عصب شما به طور دردناکی ملتهب و بزرگ میشود. این درد اغلب در شب بدتر شده زیرا پوشیدن کفش در طول روز، فشار روی ناحیه عصبی را افزایش میدهد.
چگونه درد فاشیای کف پا را در شب متوقف کنیم؟
آتلهای شبانه، مچ پا و پا را در موقعیتی نگه میدارند که تاندون آشیل و فاشیای کف پا را کمی کشیده نگه میدارد. قبل از بلند شدن از رختخواب، کف پای خود را در عرض ناحیه فاشیای کف پا ماساژ دهید. همچنین همیشه وقتی از رختخواب بیرون میآیید، دمپایی یا کفش بپوشید، حتی اگر فقط برای رفتن به دستشویی باشد.
