عوامل بسیاری میتواند علت درد کشاله ران در ناحیه بالای زانو شود. درد پا که ناحیه ران یا بالای زانو را درگیر میکند، یک عارضه شایع است. درد در این ناحیه میتواند ناشی از بافت درون ران باشد یا ممکن است ناشی از دیگر قسمتهای بدن مانند قسمت تحتانی کمر باشد. درد قسمت بالایی پا و درد کشاله ران پا بسته به علتی که از آن ناشی میشود در محدوده خفیف و آزاردهنده تا شدید و ناتوانکننده قرار میگیرد. اگر در مورد درد این ناحیه نگران هستید یا درد شما مداوم است و حتی بدتر شده است و یا اینکه با علائم نگرانکننده از قبیل متورم شدن، قرمزی و تب همراه است حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
آناتومی (کالبد شناسی)
قسمت بالایی پا بین مفصل لگن و مفصل زانو قرار دارد و با ماهیچهها، رباطها، عصبها، رگهای خونی و بافتهای پیوندی احاطه شده است. درد کشاله ران میتواند از هرکدام از این عناصر تشکیلدهنده ناشی شود. استخوان ران تنها استخوان قسمت بالایی پا است و در صورتی که این استخوان شکسته شود، عفونت کند، دچار کوفتگی شود یا تومور داشته باشد، میتواند درد زیادی در این ناحیه ایجاد کند. ران پا از چندین مجموعه ماهیچه مختلف ازجمله ماهیچههای رانی، ماهیچه همسترینگ یا پشت ران و ماهیچههای کشاله ران تشکیل میشود.
علتها و دلایل
عوامل و آسیبهای زیادی میتواند باعث درد پا در ناحیه بالای زانو شود. درد در این ناحیه میتواند به علت آسیبهای پی در پی، ضربههای زیانآور ازجمله بلانت فورس و طیف گستردهای از بیماریهای حاد و مزمن بروز کند. همچنین درد در این ناحیه میتواند به علت سرطان استخوان، شکستگی استخوان ران، کوفتگی لگن، درد ماهیچه، کشیدگی عضله، دررفتگی مفصل لگن، گرفتگی عضلات، آرتروز، التهاب مفاصل یا بیماریهای تخریبی مفاصل، التهاب تاندون یا اختلال عروق خونی مجاور مانند بیماریهای شریانهای محیطی باشد.
علائم و نشانهها
علائم مرتبط با دردهای ران پا به عامل ایجادکنندهی آن، وسعت آسیب یا جراحت وارد شده و نوع بافت خاصی که تحت تأثیر است بستگی دارد. علائم شایع درد ران پا شامل درد عمیق، سوزش، درد واضح به صورت تیر کشیدن در این ناحیه، کبودی و تورم در ناحیه درگیر، لنگ زدن (شلیدن)، عدم توانایی در تحمل وزن در سمت ناحیه درگیر و کاهش میزان فعالیت و حرکت مفاصل لگن و زانو است.
عوامل خطر
شرکت کردن مداوم در ورزشهایی مانند فوتبال یا هاکی، گرم نکردن بدن قبل از فعالیت فیزیکی، آسیب قبلی در ناحیه بالای پا، عدم تعادل الکترولیتی و کاهش آب میان بافتهای عضلات از عوامل خطرساز مهمی هستند که میتوانند احتمال ابتلا و گسترش درد در ناحیه بالای زانو و تیر کشیدن زانو را افزایش دهند. فاکتورهایی در شیوه زندگی افراد نیز در ایجاد این دردها مؤثر است. برخی اختلالات رگهای خونی مانند تصلب شریان و تشکیل لختههای خونی که میتواند باعث درد ران پا شود ممکن است ناشی از عدم فعالیت بدنی و رژیم غذایی نامناسب باشد.
درد ران پا در دوران بارداری
بارداری دورهای است که در آن بدن زن باردار دستخوش تغییراتی میشود. هورمونهای بارداری سطح هورمونهای دیگر بدن را نیز تحت تأثیر قرار میدهند. ازجمله هورمونهایی که در حاملگی افزایش فراوانی دارد ریلاکسین است. همانطور که از نام آن برمیآید ریلاکسین در اصل عضلات و تاندونهای ناحیه لگن را شل میکند تا عمل زایمان تسهیل شود. ریلاکسین رباطهای مفصل شرمگاهی را که نگهدارنده مفصل هستند شل میکند (سمفیز پوبیس)، درنتیجه مفصل لگن بیثبات میشود و این منجر به احساس درد میگردد. اصطلاحاً به این عارضه اختلال عملکرد شرمگاه سمفیز (SPD) میگویند. علت اصلی احساس درد ران پا در اوایل بارداری این مسئله است.
در طول مراحل بعدی بارداری، ممکن است رشد رحم یک سری مشکلاتی ایجاد کند که درد ران یکی از آنها است. در این دوره درد ران پا عمدتاً از سیاتیک (درد عصب نسایی) ناشی میشود. عصب سیاتیک که از پایین کمر به طرف رانها و پاها کشیده شده است وقتی به دلایلی تحت فشار قرار گیرد درد میگیرد. در اواخر بارداری دلیل درد این عصب رشد رحم است که به عصب سیاتیک فشار اعمال میکند و درد شدیدی را القا میکند.
کنترل درد
بعد از زایمان باید تمام درد و ناراحتیهای فیزیکی مرتبط برطرف گردد، با این حال اگر شما در دوران بارداری تحمل درد برایتان دشوار است، میتوانید برای کنترل درد اقدامات ویژهای انجام دهید. عصا و کمربند پشتیبان لگن میتواند در هنگام راه رفتن درد را به حداقل برساند. بهترین راه برای کنترل درد تمرینات فیزیوتراپی میباشد. حرکات ورزشی قسمت کف لگن که عضلات و رباطهای ناحیه لگن را میکشد، نیز مفید هستند. با این حال قبل از آغاز هرگونه حرکت ورزشی، گرفتن یک مجوز از متخصص زنان و زایمان ضروری است. درد سیاتیک با خوابیدن بر روی پهلوی دیگر قابل کنترل است، به صورتی که عصب تحت فشار متحمل فشار بیشتر نگردد. تعداد محدودی از داروها نیز میتواند در درمان درد ران پا مؤثر باشد.
درمان
دلایل عمده درد ران پا (به ویژه درد ناشی از تکرار حرکات کششی یا وارد آمدن صدمات به صورت مکرر) به کمک روشهای مراقبتی محافظهکارانه قابل درمان است. روشهای درمانی موجود در کلینیک تخصصی دکتر سپهریان عبارتند از استراحت، کمپرس یخ و بالا بردن و حرکت دادن بافتها و اعضای آسیبدیده، تمرینات تقویتی و کششی، اصلاح فعالیتهای روزانه، ورزشهای ماساژی و روشهای درمانی فیزیکی خاص مانند درمان با لیزر سرد و فراصوت.
ورزش
ورزشهایی جهت تقویت عضلات ران و کاهش درد و التهاب آن
عضله را تا جایی بکشید که احساس سفتشدگی کند (نقطه کشش). عضله را در حالت کشیده شده به مدت 20 ثانیه نگه دارید، برای درمان درد ران به مدت 10 ثانیه استراحت کنید و هر حرکت کششی را برای هر پا به صورت جداگانه تکرار کنید.
برنامه ورزش کششی برای پیشگیری از گرفتگی عضلات ران پا باید به مدت 10 دقیقه طول بکشد و هر ورزش 2 یا 3 بار روی هر پا انجام شود.
