سندرم تونل تارسال مچ پا: علائم، علل و درمان

سندرم تونل تارسال (TTS) زمانی اتفاق می‌افتد که عصب تیبیال یا همان عصب استخوان ساق پا آسیب دیده باشد. عصب تیبیال شما از تونل تارسال عبور می‌کند، گذرگاهی از استخوان‌ها و رباط‌ها در مچ پا. علائم سندرم تونل تارسال ممکن است شامل درد، سوزش یا سوزن سوزن شدن در کف پا و انگشتان باشد. اغلب، درمان غیرجراحی به کاهش علائم کمک می‌کند.

سندرم تونل تارسال چیست؟

سندرم تونل تارسال (TTS) وضعیتی است که زمانی رخ می‌دهد که عصب تیبیال آسیب دیده یا فشرده شده باشد. عصب تیبیال یک عصب در مچ پا است که  از طریق تونل تارسال شما می‌گذرد، گذرگاهی در مچ پا که از استخوان‌ها و رباط‌ها تشکیل شده است. افرادی که سندرم تونل تارسال دارند ممکن است درد، گزگز، بی‌حسی یا ضعف در پاهای خود داشته باشند. همچنین ممکن است به دلیل استفاده بیش از حد از پا و مچ پا دچار این سندرم شوید. اگر به طور مکرر یا شدید ورزش کنید، به خصوص اگر کف پای بسیار صافی دارید، احتمال ابتلا به سندرم تونل تارسال در شما بیشتر است.

علائم سندرم تونل تارسال

بیماران مبتلا به سندرم تونل تارسال یک یا چند مورد از علائم زیر را تجربه می‌کنند:

• گزگز، سوزش یا احساسی شبیه به شوک الکتریکی
• بی‌حسی
• درد، از جمله درد شدید و ناگهانی

علائم معمولاً در قسمت داخلی مچ پا و یا در پایین پا احساس می‌شوند. در برخی افراد، ممکن است تنها یک علامت آشکار شود و تنها در یک نقطه بروز کند. در برخی دیگر، ممکن است تا پاشنه، کف پا، انگشتان پا و حتی ساق پا گسترش یابد. گاهی اوقات علائم سندرم تونل تارسال به طور ناگهانی ظاهر می‌شوند. این علائم اغلب با استفاده بیش از حد از پا ایجاد یا تشدید می‌شوند، مانند ایستادن طولانی مدت، راه رفتن، ورزش یا شروع یک برنامه ورزشی جدید. در صورت بروز هر یک از علائم سندرم تونل تارسال مچ پا، باید به دنبال درمان باشید. اگر درمان نکنید، این بیماری پیشرفت کرده و ممکن است منجر به آسیب دائمی عصبی شود. علاوه بر این، از آنجایی که علائم سندرم تونل تارسال را می‌توان با سایر بیماری‌ها اشتباه گرفت، ارزیابی مناسب برای تشخیص صحیح و شروع درمان به موقع ضروری است.

علت سندرم تونل تارسال چیست؟

سندرم تونل تارسال مچ پا زمانی رخ می‌دهد که عاملی به عصب تیبیال شما آسیب می‌رساند. علل آسیب عصب تیبیال می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• کف پای صاف
• کف پای خیلی گود
• صدمات، مانند رگ به رگ شدن مچ پا یا شکستگی
• رشد نامنظم، مانند کیست گانگلیون، خار استخوانی یا عروق واریسی
• توده‌هایی مانند لیپوم یا تومور در نزدیکی عصب تیبیال
• شرایط (سیستمیک) در بدن، مانند کم کاری تیروئید، دیابت یا آرتروز

برای بسیاری از افرادی که به سندرم تونل تارسال مچ پا مبتلا می‌شوند، این عارضه به علت استفاده بیش از حد از مچ پا است.

سندرم تونل تارسال چگونه تشخیص داده می‌شود؟

اگر فکر می‌کنید به سندرم تونل تارسال مچ پا مبتلا هستید، باید به پزشک مراجعه کنید تا بتواند به شما در شناسایی علت و دادن درمان مناسب کمک کند تا وضعیت شما بدتر نشود. پزشک عمومی نیز می‌تواند شما را به یک جراح ارتوپد یا متخصص پا ارجاع دهد. در قرار ملاقات، پزشک در مورد پیشرفت علائم و سابقه پزشکی مانند آسیب به ناحیه مورد نظر می‌پرسد. وی نیز پا و مچ پا شما را بررسی کرده و به دنبال علائم فیزیکی که بتواند نشان دهنده سندرم تونل تارسال باشد، می‌گردد. همچین احتمالاً آزمایش “تینل” روی شما انجام خواهد شد که شامل ضربه زدن ملایم به عصب تیبیال است. سپس اگر احساس سوزن سوزن شدن یا درد را در نتیجه ابن ضربات احساس کردید، این نشان دهنده سندرم تونل تارسال است. پزشک شما همچنین ممکن است آزمایش‌های اضافی را برای یافتن علت زمینه‌ای، از جمله الکترومیوگرافی، آزمایشی که می‌تواند اختلال عملکرد عصبی را تشخیص دهد، تجویز کند. همچنین اگر پزشک مشکوک باشد که توده یا رشد استخوانی می‌تواند باعث سندرم تونل تارسال شود، ام آر آی نیز ممکن است تجویز شود.

سندرم تونل تارسال چگونه درمان می‌شود؟

بسیاری از افراد می‌توانند علائم سندرم تونل تارسال را با درمان‌های خانگی یا بدون نسخه کنترل کنند.

می‌توانید راهکارهای زیر را امتحان کنید:

• استراحت: عدم استفاده از پای خود برای چند روز یا چند هفته می‌تواند باعث بهبودی شود و از آسیب بیشتر جلوگیری کند.

• یخ: از کمپرس یخ تا 20 دقیقه، چند بار در روز استفاده کنید. این روش می‌تواند تورم و درد را کاهش دهد.

• استفاده از مچ‌بند و بالا بردن پا: استفاده از یک باند کشی یا بریس نگه‌دارنده در اطراف مچ پا می‌تواند بسیار مفید باشد. همچنین بالا بردن پا تا بالای سطح قلب می‌تواند التهاب را کاهش دهد.

داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs): این داروها مانند ایبوپروفن (Advil ،Motrin) ممکن است درد و التهاب را کاهش دهند.

فیزیوتراپی

فیزیوتراپیست‌ها نقش حیاتی در کمک به افراد مبتلا به سندرم تونل تارسال برای بهبود و حفظ عملکرد و فعالیت‌های روزانه خود دارند.

فیزیوتراپ شما یک برنامه درمانی برای کمک به رفع نیازها و اهداف خاص شما ایجاد می‌کند. از آنجایی که علائم و نشانه‌های این سندرم می‌تواند متفاوت باشد، نوع درمان نیز متفاوت خواهد بود.

به طور کلی فیزیوتراپیست شما ممکن است درمان‌های زیر را ارائه دهد:

فعالیت‌های حرکت دادن عصب

ورزش‌های ملایمی که اعصاب را حرکت می‌دهند، می‌توانند به کاهش علائم و بهبود عملکرد کمک کنند.

تمرینات تقویت عضلات

• فعالیت‌های تقویتی برای هر ماهیچه‌ای که تحت تاثیر این سندرم قرار گرفته است، مانند عضله تیبیالیس خلفی در پشت ساق پا.
• انجام تمرینات تعادلی برای بهبود تعادل و هماهنگی اندام‌هایی که اغلب تحت تأثیر سندرم تونل تارسال مچ پا قرار می‌گیرند.

تمرینات شامل:

کشش عضله سولئوس

1. صاف بایستید و پای آسیب دیده را پشت خود قرار دهید.
2. پای عقب را در حالی که پاشنه خود را روی زمین نگه داشته‌اید خم کنید.
3. هنگامی که در پشت پای خود احساس کشیدگی کردید بایستید و در همین حالت بمانید.
4. کشش را به مدت 45 ثانیه نگه دارید.
5. این تمرین را 3 تا 4 بار در روز تکرار کنید.

کشش عضله گاستروکنمیوس

1. صاف بایستید و پای آسیب دیده را به پشت ببرید.
2. زانوی پای پشتی را صاف نگه دارید و زانوی جلو را کمی خم کنید.
3. روی پای جلویی حرکت کنید در حالی که هر دو پاشنه را روی زمین نگه داشته‌اید.
4. به محض احساس کشش در پای عقب، از حرکت به جلو دست بردارید.
5. حرکت را به مدت 45 ثانیه نگه دارید.
6. این حرکت را 3 تا 4 بار در روز تکرار کنید.

کشش عضله هالوسیس لانگوس

1. انگشت شست پا را روی حوله غلتان قرار دهید.
2. زانوی خود را به جلو خم کنید تا جایی که کشش را در زیر پای خود احساس کنید.
3. پای خود را در تمام طول کشش صاف روی زمین نگه دارید.
4. به مدت 45 ثانیه در این حالت بمانید.
5. حرکت را برای 3 تا 4 بار در روز تکرار کنید.

استفاده از ارتز، مچ‌ بند و بریس

بانداژ مچ پا، ارتز سفارشی یا بریس را به دور مچ پا به منظور کاهش فشار روی عصب تیبیال خلفی اعمال کنید.

لیزر درمانی

لیزر درمانی می‌تواند به موارد زیر کمک کند:

• بهبود عملکرد عصبی: نور لیزر عملکرد سلول‌های عصبی و بازسازی بدن را افزایش می‌دهد.
• ضد التهاب: لیزر درمانی اثر ضد ادم دارد و باعث اتساع عروق و فعال شدن سیستم تخلیه لنفاوی می‌شود.
• ضد درد: لیزر درمانی سیگنال‌های درد منتقل شده به مغز را مسدود کرده و حساسیت عصبی و التهاب را نیز کاهش می‌دهد.

لیزر درمانی MLS روشی ترجیحی برای درمان گیر افتادن عصب تونل تارسال است. این نوع از لیزر درمانی برای درمان بیماری‌های مربوط به سندرم عصب تونل تارسال از جمله رگ به رگ شدن، کشیدگی، آرتروز، آسیب به تاندون، رباط و بافت نرم، التهاب و درد ثابت شده است.

شاک ویو تراپی

شاک ویو تراپی یک روش درمانی غیرتهاجمی است که روند بهبود طبیعی بدن را تحریک می‌کند. این روش همچنین می‌تواند درد را تسکین دهد و منجر به التیام بافت ناحیه آسیب دیده شود.

تزریق استروئید

 پزشک شما ممکن است استروئیدهای خوراکی یا تزریق استروئید را برای کاهش درد و التهاب تجویز کند.

جراحی سندرم تونل تارسال

اگر علائم سندرم تونل تارسال مچ پا، پس از تلاش برای درمان‌های غیرجراحی همچنان به قوت خود باقی بماند، ممکن است پزشک شما جراحی را توصیه کند. به کمک جراحی می‌توان عصب تیبیال شما را آزاد کرد یا به عبارت ساده‌تر، تونل تارسال شما را درمان کرد. اگر نیز توده‌ای به عصب شما فشار می‌آورد، جراح آن را خارج خواهد کرد.

چگونه می‌توانم از سندرم تونل تارسال جلوگیری کنم؟

هیچ راه تضمینی برای جلوگیری از سندرم تونل تارسال وجود ندارد. تنها اگر راهکارهای زیر را انجام دهید، می‌توانید جلوی پیشرفت این بیماری را بگیرید:

• بین تمرینات ورزشی استراحت کنید تا از صدمات ناشی از استفاده بیش از حد جلوگیری کنید.
• پاها و مچ پاها را به طور منظم دراز کنید.
• قبل از ورزش بدن خود را گرم کنید.
• کفش مناسب بپوشید.

چه بیماری‌هایی شبیه به سندرم تونل تارسال می‌باشند؟

برخی از بیماری‌های پا علائمی مشابه علائم سندرم تونل تارسال مچ پا دارند. یک پزشک متخصص می‌تواند تشخیص و درمان دقیق را ارائه دهد.

 این بیماری‌ها عبارتند از:

• بورسیت
• سندرم کمپارتمان
• التهاب کف پا
• تاندونیت

پرسش‌های متداول

سندرم تونل تارسال چقدر شایع است؟

کارشناسان دقیقاً نمی‌دانند چند نفر به سندرم تونل تارسال مبتلا هستند. بسیاری از افرادی که این سندرم را دارند تشخیص رسمی داده نشده‌اند. این سندرم همچنین می‌تواند افراد در هر سنی را تحت تاثیر قرار دهد.

اگر سندرم تونل تارسال درمان نشود چه اتفاقی می‌افتد؟

سندرم تونل تارسال درمان نشده یا مقاوم می‌تواند منجر به نوروپاتی عصب تیبیال خلفی و شاخه‌های آن شود. بیماران ممکن است درد مداوم داشته باشند. ضعف حرکتی و آتروفی نیز به دنبال این علائم می‌تواند ایجاد شود.

درمان سندرم تونل تارسال چقدر طول می‌کشد؟

گاهی اوقات، علائم پس از درمان علت زمینه‌ای این بیماری از بین می‌روند. برای مثال، اگر خار (زائده) استخوان یا لیپوم دارید، علائم ممکن است پس از درمان ناپدید شوند. اما اغلب، افراد علائم این سندرم را تا طولانی مدت با خود خواهند داشت. اگر هم بیماری مزمنی مانند آرتریت دارید، سندرم تارسال به طور کامل از بین خواهد رفت.

آیا سندرم تونل تارسال عوارض طولانی مدت از خود به جای می‌گذارد؟

بدون درمان، این سندرم می‌تواند منجر به آسیب عصبی شود. اگر دچار آسیب عصبی شوید، عواقب آن می‌تواند دائمی و غیر قابل برگشت باشد. ممکن است در راه رفتن، ورزش یا انجام فعالیت‌های روزانه خود مشکل داشته باشید. خوشبختانه، درمان به موقع این عارضه می‌تواند به شما در مدیریت علائم آن کمک کند. همچنین برای دستیابی به بهترین نتایج، مهم است که به محض شروع علائم، درمان را انجام دهید. بسته به علت سندرم، درمان مناسب با آن ارائه خواهد شد.

آیا تونل تارسال خود به خود از بین می‌رود؟

سندرم تونل تارسال به خودی خود بهبود نمی‌یابد. این عارضه اگر بدون درمان بماند، می‌تواند منجر به آسیب دائمی عصبی شود. به غیر از تزریق کورتیزون، گزینه‌های درمانی دیگری مانند استفاده از NSAIDها، بریس و آتل نیز وجود دارند.

آیا می‌توانید با سندرم تونل تارسال راه بروید؟

سندرم تونل تارسال می‌تواند راه رفتن یا انجام فعالیت‌های بدنی دیگر را سخت کند.

آیا تونل تارسال در شب بدتر می‌شود؟

بله، علائم ممکن است در شب بدتر شوند.