پيچش زانو، به از دست رفتن ناگهاني قدرت تحمل وزن زانو و عدم توانايي آن در حمايت از وزن بدن اطلاق مي‌شود. افراد مبتلا به اين عارضه، غالباً آن را با اصطلاح “خالي کردن زانو” مي‌شناسند. نتايج يک مطالعه نشان داده است که تعداد زيادي از افراد مبتلا به استئوآرتروز زانو که براي انجام درمان فيزيکي و تمرينات افزايش‌دهنده پايداري زانو مراجعه مي‌کنند، از عارضه خالي کردن زانو رنج مي‌برند. اما ميزان شيوع اين عارضه در افراد جامعه و تأثير آن بر فعاليت فيزيکي افراد، مورد بررسي قرار نگرفته است. خالي کردن زانو غالباً در افرادي که از درد زانو رنج مي‌برند مشاهده مي‌شود و زانو درد مکرر نيز تقريباً در 25% از کل افراد بزرگسال جامعه وجود دارد. زانو درد در تعداد زيادي از اين افراد به خاطر استئوآرتروز زانو مي‌باشد. به طور کلي، هرچند در منابع و مقالات مربوط به ارتوپدي، تأکيد زيادي بر بحث خالي کردن و ناپايداري زانو شده است، اما در کتاب‌ها و منابع علم پزشکي و به خصوص در فصل‌هايي که به بحث زانو درد و استئوآرتروز زانو اختصاص دارد، اين عارضه تا حدود زيادي مغفول واقع شده و اطلاعات چنداني در مورد آن ارائه نشده است.
علائم
اغلب علائم مربوط به خالي کردن زانو، به دليل آسيب ديدگي رباط‌ها (ليگامان‌ها) ايجاد مي‌شود. اجزاي زانو به وسيله رباط‌ها به يکديگر متصل شده و در کنار هم نگه داشته مي‌شوند. بنابراين احساس ناپايداري يا خالي کردن زانو اغلب به دليل آسيب ديدگي يکي از رباط‌هاي زانو ايجاد مي‌شود. در واقع رباط‌ها ساختارهايي هستند که دو استخوان را به يکديگر متصل مي‌کنند. در زانوي انسان دو رباط اصلي و تعداد زيادي رباط‌هاي ثانويه وجود دارد. آسيب ديدگي يک يا چند تا از رباط‌هاي زانو مي‌تواند باعث شود که استخوان‌ها با استحکام و قدرت کافي در موقعيت خود نگه داشته نشوند. معمولاً علائم ناپايداري زانو در هنگام چرخش يا تغيير ناگهاني جهت حرکت از يک سمت به سمت ديگر، احساس مي‌شود. اين حالت ممکن است در زمان انجام فعاليت‌هاي ورزشي و يا هنگامي که حرکات ساده‌اي مانند چرخاندن زانو به منظور سوار شدن يا پياده شدن از خودرو را انجام مي‌دهيد، اتفاق افتد.
علت خالی کردن زانو
انواع آسيب ديدگي رباط ها
- پارگي رباط صليبي قدامي
- پارگي رباط جانبي مياني
- پارگي رباط صليبي پشتي (خلفي)
بروز هر يک از اين آسيب ديدگي‌ها مي‌تواند منجر به احساس ناپايداري و خالي کردن زانو شود.
علت‌هاي ديگر (غير مربوط به رباط‌ها) براي ناپايداري زانو
یکی از شایع ترین علل ناپایداری زانو درگیری ریشه های عصب در کمر به دلیل دیسک کمر می باشد. ممکن است فرد اصلا علایم کمردرد و یا علایم دیسک کمر را نداشته باشد و فقط گاهی موقع راه رفتن پایش خالی کند. این اتفاق معمولا در دیسک کمر شماره L3 و L4 شایع تر می باشد.
در برخي از افراد ممکن است ناپايداري زانو به خاطر آسيب‌هايي باشد که باعث ايجاد زانو درد شده‌اند.
بدن ما از طريق انجام برخي حرکات غير ارادي از خود محافظت مي‌کند. بنابراين ممکن است با وجود آنکه زانو خالي مي‌کند و باعث احساس ناپايداري مي‌شود، اما اين ناپايداري به خاطر آسيب ديدگي رباط‌ها که در بالا به آن اشاره شد، نباشد.
بهترين راه براي تشخيص تفاوت بين ناپايداري زانو که به خاطر آسيب ديدگي رباط‌ها ايجاد مي‌شود و ناپايداري که به خاطر واکنش غير ارادي بدن احساس مي‌شود آن است که به يک پزشک ماهر مراجعه کنيد. پزشک آزمايش‌هايي را براي تشخيص وضعيت عملکرد هر يک از رباط‌هاي زانو انجام مي‌دهد. براي مثال از آزموني به نام تست لاکمن (يا لاخمن) براي بررسي وضعيت رباط صليبي قدامي زانو استفاده مي‌شود.
درمان ناپايداري زانو
براي درمان ناپايداري زانو مي توان هم روش‌هاي جراحي و هم از روش‌هاي غير جراحي استفاده کرد:
درمان‌هاي غير جراحي که در کلينيک تخصصي پيشگام ارائه مي‌شود، شامل درمان فيزيکي براي تقويت ماهيچه‌هاي اطراف مفصل زانو و استفاده از زانوبند و بريس زانو براي کمک به افزايش قدرت تحمل وزن زانو مي‌باشد.
درمان‌هاي مبتني بر جراحي معمولاً از طريق ترميم و بازسازي رباط آسيب ديده به منظور بازيابي ساختار طبيعي مفص زانو مي‌باشد. شايع ترين نوع جراحي ترميم رباط، مربوط به رباط صليبي قدامي مي‌باشد.
پی ار پی زانو برای خالی کردن زانو
اگر علت خالی کردن زانو پارگی ناکامل رباط صلیبی یا در رفتگی مکرر کشکک باشد ، یکی از بهترین درمان های خالی کردن زانو پی ار پی زانو می باشد.
ازن درمانی یا اوزون تراپی
تزریق اوزون در زانو درد را تسکین می‌دهد و کیفیت زندگی بیماران دچار مشکل خالی کردن زانو را بهبود می‌بخشد.
اوزون گازی طبیعی متشکل از سه اتم اکسیژن است که لایه اوزون را تشکیل می‌دهد؛ لایه اوزون از انسان در برابر تابش ماورا بنفش نور خورشید محافظت می‌کند. گاز اوزون بی‌رنگ و داری بویی تند و ناخوشایند است.
شیوه تاثیرگذاری اوزون درمانی در درمان درد زاتو
اوزون درمانی با توجه به سازوکارهای عملکردی خود دارای دامنه کاربردی درمانی گسترده‌ای است و معمولاً برای ترمیم بافت، حفظ پایداری زانو و به دلیل دارا بودن خاصیت‌های آنتی اکسیدانی و ضد پیری مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مزایا ازن درمانی زانو
از مزایای اوزون درمانی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تقویت ترمیم بافت با افزایش میزان آزاد شدن عامل‌های رشد
- تنظیم رباینده‌های رادیکال‌های آزاد مانند گلوتاتیون پراکسیداز، کاتالاز و سوپراکسید دیسموتاز
- تقویت و تعدیل سیستم ایمنی
- افزایش اکسیژن رسانی از طریق تحریک متابولیسم اکسیژن
- کاهش التهاب مزمن
- فعال کردن سیستم‌های محافظت از اعصاب
- کاهش زانو درد ناشی از خالی کردن زانو
در صورتی که علت خالی کردن زانو ،آرتروز زانو باشد اوزون تراپی با درمان ارتروز،پایداری کشکک زانو را دوباره تامین می کند.
تعداد جلسه‌های درمانی لازم برای روش های پرولوتراپی
تعداد جلسه‌های درمان و وقفه بین آنها تابعی از شدت عارضه، سن و شرایط سلامت کلی بیمار است. تعداد جلسه‌های درمان معمولاً 4 جلسه و یا بیشتر است و فاصله بین هر دو جلسه می‌تواند به صورت هفتگی یا ماهانه و چند بار در سال باشد. دکتر سپهریان این موارد را با بیمار مطرح می‌کنند و مناسب‌ترین تعداد جلسات و فاصله زمانی بهینه را تعیین می‌کنند.
تمريناتي براي درمان خالي کردن زانو: ورزش‌هاي تقويت زانو
- به پشت بخوابيد و عضلات ران پا را محکم بکشيد تا پشت زانوها با کف زمين تماس پيدا کند. چند ثانيه به همين حالت نگه داريد. مي‌توانيد يک حوله را لوله کنيد و در زير زانوي خود قرار دهيد.
- به پشت بخوابيد و عضلات باسن خود را محکم بگيريد. چند ثانيه به همين حالت نگه داريد و سپس استراحت کنيد.
- به پشت بخوابيد و زانوها را مستقيم بکشيد و بر روي زمين قرار دهيد. انگشتان پا را به سمت بدن خود بکشيد تا ککش را در عضلات ساق پا احساس کنيد.
- به پشت بخوابيد و يک بالش در زير زانوهاي خود بگذاريد. پاي خود را بالا بياوريد تا نيروي کشش را در حالي که زانو بر روي بالش قرار دارد، در زانو احساس کنيد. اين حالت را چند ثانيه نگه داريد و سپس استراحت کنيد.
- به روي شکم بخوابيد. زانوها را خم کنيد و پاشنه پا را به باسن نزديک کنيد. کمي نگه داريد و دوباره زانو را صاف کنيد.
- روي يک صندلي بنشينيد و پاشنه پاها را روي زمين قرار دهيد. پا را بالا بياوريد و زانوي خود را صاف کنيد. کمي به اين حالت نگه داريد و دوباره پا را پايين بياوريد. با تکرار اين حرکت مي توانيد به تدريج چند وزنه را هم در اطراف قوزک پا ببنديد.
- بايستيد و پاها را به اندازه عرض شانه‌ها باز کنيد. دستان خود را از جلو بر روي يک صندلي بگذاريد و کمر خود را صاف نگه داريد. زانوهاي خود را شبيه به حالتي که مي‌خواهيد بنشينيد، به آرامي اندکي خم کنيد. دقت کنيد که زانوها نبايد آن قدر خم شوند که از خط انگشتان پا جلوتر بروند. کمي نگه داريد و سپس به حالت ايستاده برگرديد و استراحت کنيد.
انجام منظم تمرين‌ها و درمان فيزيکي مي‌تواند به شما کمک کند تا عضلات پا را سالم و قوي نگه داريد و از بروز عوارض نامطلوبي مانند پيچش زانو يا احساس خالي کردن آن پيشگيري کنيد. وزن خود را در حد سالم نگه داريد و يک رژيم غذايي سالم و مقوي داشته باشيد.
