افراد مبتلا به فلج بل در لبخند زدن، خوردن، صحبت موثر، گریه کردن و بستن چشمهای خود مشکل دارند، در بیشتر موارد ممکن است علائم ظرف چند هفته از بین بروند. همانطور که این وضعیت شروع به کاهش میکند، چندین درمان طبیعی وجود دارد که میتواند روند بهبودی را بهبود بخشیده و تسریع کند. یکی از آنها، طب سوزنی برای تقویت عملکرد موثر سیستم عصبی و جلوگیری از استرس (که ممکن است فلج بل را تشدید کند) شناخته شده است. برای هزاران سال از طب سوزنی برای کمک به بهبود فلج بل با رفع کمبود اساسی در چی (انرژی ذاتی فرد) استفاده میشود. از طریق درمان تلفظ “چی” تقویت میشود زیرا گردش خون در صورت ارتقا مییابد.
طب سوزنی که اکنون به عنوان یک گزینه اصلی برای چندین بیماری پزشکی در نظر گرفته میشود، ثابت کرده است که در درمان و مدیریت فلج بل موثر است. مطالعات نشان دادهاند که طب سوزنی ممکن است 60 تا 70 درصد نرخ بهبودی داشته باشد و حتی برای کسانی که فلج مزمن بل را تجربه میکنند.
اگر برای شما یا یکی از عزیزانتان فلج بل تشخیص داده شده است و میخواهید در مورد طب سوزنی و اینکه آیا برای مورد شما مناسب است یا خیر، بیشتر بدانید، با دکتر سپهریان متخصص طب فیزیکی و توانبخشی مشورت کنید.
برای کسب اطلاعات بیشتر و یا رزرو نوبت با شماره های 02166576991 و 02166914650 تماس حاصل فرمایید.
فلج بل چیست؟
فلج بل فلج عصب صورت است که منجر به ناتوانی در کنترل عضلات صورت در سمت آسیب دیده میشود. آمارهای جهانی فراوانی را تقریباً 0.02 درصد از جمعیت تعیین میکند.
معمولاً به آن ایدیوپاتیک میگویند، به این معنی که به دلیل ناشناختهای است، برای پزشک مهم است که یک بررسی کامل، از جمله آزمایشهای مختلف خون و/یا اسکن MRI یا CAT انجام دهد تا اطمینان حاصل شود که هیچ دلیل و بیماری خاصی که باعث فلج صورت میشود وجود ندارد.
علل رایج چیست؟
تصور میشود که فلج بل به دلیل یک بیماری التهابی که منجر به تورم عصب صورت میشود، ایجاد میشود که منجر به فشرده شدن عصب میشود. این امر باعث مسدود شدن انتقال سیگنالهای عصبی یا آسیب به عصب و در نتیجه فلج میشود.
به نظر میرسد عفونتهای ویروسی و باکتریایی و همچنین اختلالات خود ایمنی به عنوان شایعترین علت فلج بل در حال حاضر هستند.
علائم فلج بل چیست؟
علائم فیزیکی زیادی در ارتباط با فلج بل وجود دارد، اما اثرات آن بین افراد متفاوت است. آنها میتوانند بر اساس میزان آسیب عصبی و محل آسیب متفاوت باشند.
علائم فلج بل عبارتند از:
- افتادگی صورت در سمت آسیب دیده
- مشکل در پلک زدن و بسته شدن چشم
- خشکی چشم
- تغییر عملکرد اشکی (عدم پارگی یا پارگی بیش از حد)
- حساسیت به نور و صدا
- تغییر عملکرد ترشح بزاق (فقدان یا ترشح بیش از حد بزاق)
- درد در گوش یا نزدیکی آن
- آب دهان
عوامل خطر چیست؟
- شرایطی که سیستم ایمنی را به خطر میاندازد، مانند HIV و دیابت
- بارداری
- عفونتهای باکتریایی (مانند تب حصبه، سیفلیس، سل و عفونتهای مکرر گوش میانی)
- اختلالات عصبی مانند سندرم گیلن باره، ام اس و نوروسارکوئیدوز
- آسیب تروماتیک به سر یا صورت
- تومورهایی که باعث فشردگی عصب میشوند
- ویروسهایی مانند آنفولانزا (آنفولانزا)، سرماخوردگی یا مونونوکلئوز عفونی
طب سوزنی چیست؟
طب سوزنی شامل تحریک نقاط خاصی از بدن است. این تحریک با وارد کردن سوزنهای بسیار نازک از طریق پوست حاصل میشود. این سوزنها یکبار مصرف و از قبل استریل شدهاند، بنابراین نیازی به نگرانی در مورد خطر عفونت نیست.
یک جلسه طب سوزنی معمولا بین 20 تا 40 دقیقه طول میکشد. جلسه اول شامل یک مشاوره است که در آن میتوانید وضعیت خود را با پزشک در میان بگذارید. برای درمان، از شما خواسته میشود که بنشینید یا دراز بکشید. سپس پزشک سوزنها را در نقاط خاص طب سوزنی قرار میدهد که به رفع وضعیت شما کمک میکند.
بسته به نقاطی که تحریک میشوند، سوزنها در اعماق مختلف وارد میشوند. سوزنها ممکن است با جریان الکتریکی کوچکی پیچ خورده یا تحریک شوند. هنگامی که سوزنها در جای خود قرار گرفتند، بین چند دقیقه تا نیم ساعت در آنجا باقی میمانند.
هنگام وارد کردن سوزنها نباید درد قابل توجهی وجود داشته باشد. ممکن است احساس سوزن سوزن شدن ضعیف یا درد مبهم داشته باشید، اما به خصوص ناخوشایند نیست.
طب سوزنی چگونه کار میکند؟
طب سوزنی بخشی از طب سنتی چینی است که در 4000 سال گذشته در حال تکامل بوده است. تمرینکنندگانی که به باورهای سنتی پیرامون این تمرین پایبند هستند، توضیح میدهند که این تمرین با باز کردن انسداد نیروی حیات (یا Qi، تلفظ «چی») که در بدن جریان دارد، کار میکند. اعتقاد بر این است که بیماری زمانی ایجاد میشود که Qi نتواند آزادانه در سراسر بدن جریان یابد. هنگامی که جریان بازسازی شد، سلامت بیمار نیز به همین ترتیب است.
طب غربی معتقد است که طب سوزنی کار میکند زیرا بدن را تحریک میکند تا مواد طبیعی بیشتری تولید کند. به ویژه در تحریک تولید اندورفین مفید است. اندورفینها گاهی اوقات به عنوان “هورمونهای شادی” شناخته میشوند. آنها مسئول ایجاد احساس خوب هستند و در تسکین درد موثر هستند.
چگونه طب سوزنی میتواند به فلج بل کمک کند؟
درمان طب سوزنی با وارد كردن سوزنهايي به بدن باعث زنجیرهای از رویدادها میشود که به بدن کمک میکند تا از فلج بل و اثرات آن بهبود یابد. ابتدا بدن سوزنها را به عنوان یک مهاجم خارجی شناسايي ميكند و سیستم ایمنی بدن وارد عمل میشود. شمارش گلبولهای سفید و جریان خون در ناحیه باعث بهبود پاسخ سیستم ایمنی و کاهش التهاب میشود.
ثانیاً، سوزنها به عنوان رسانای الکتریسیته، به بافتها و انتهای عصب نفوذ میکنند و باعث پاسخ الکتریکی عصبی میشوند. این امر مسیرهای عصبی را دوباره فعال میکند و نواحی از مغز را فعال میکند که روند بهبودی در ناحیه آسیب دیده را کنترل میکنند.
در نهایت، نشان داده شده است که طب سوزنی ترشح هورمونهای مختلفی را تحریک میکند که التهاب را کاهش میدهد، جریان خون را افزایش میدهد و رشد و ترمیم سلولی را افزایش میدهد. ترکیب همه اینها به بهبودی بدن کمک میکند، بنابراین احساس ممکن است بازیابی شود و کنترل ماهیچه های صورت برگردد.
آیا طب سوزنی واقعا به فلج بل کمک میکند؟
استفاده از طب سوزنی برای درمان فلج بل در آمریکا توسط پزشکان طب غربی بحث برانگیز است. در چین، جایی که فلج بل شایعتر است، طب سوزنی و گیاهان چینی به طور گسترده استفاده و در دسترس هستند. بسیاری از مطالعات نشان میدهند که طب سوزنی زمانی که به صورت مجزا انجام شود، یک درمان مؤثر است. برخی دیگر پیشنهاد میکنند که بهتر است از آن به عنوان یک درمان مکمل در کنار استفاده از داروها استفاده شود. مطالعات دیگر نشان میدهد که هیچ اثر مفیدی ندارد.
در سال 2015، گروهی از پزشکان تمام تحقیقات انجام شده در مورد اثربخشی طب سوزنی به عنوان یک درمان برای فلج بل را بررسی کردند. آنها گزارش کردند که وقتی به نتایج کارآزماییهایی که مجموعاً شامل 1541 فرد (اعم از بزرگسالان و کودکان) بود، نگاه کردند، نتایج آماری قابلتوجهی برای کسانی که تحت درمان با طب سوزنی قرار گرفتند نسبت به افرادی که درمانهای جایگزین دریافت کردند، بهتر بود. یافتههای آنها نشان میدهد که طب سوزنی زمانی که بهصورت جداگانه یا بهعنوان یک درمان مکمل استفاده میشود، میتواند مفید باشد.
این گزارش همچنین به این نتیجه رسید که طب سوزنی یک گزینه درمانی کاملاً ایمن برای فلج بل است و هیچ مدرکی مبنی بر ایجاد آسیب یا عوارض جانبی آن در بیماران جوان یا مسن وجود ندارد.
چه زمانی باید به متخصص طب سوزنی مراجعه کنم؟
زمان بسیار مهم است، یعنی هر چه زودتر طب سوزنی را شروع کنیم، جلسات کمتری برای بهبود نیاز خواهید داشت. همانطور که ضرب المثل قدیمی میگوید: “اگر از آن استفاده نکنید، آن را از دست میدهید”. این برای تمام عملکردهای عصبی صدق میکند. اعصاب شما به حالت غیر فعال تغییر کرده است. هر چه مدت طولانیتری غیر فعال بماند، بیدار شدن دوباره برایشان سختتر میشود.
تحقیقات نشان داده است که زمانی که درمان طب سوزنی در عرض سه روز پس از شروع بیماری شروع شود به جای دیرتر، شانس بیشتری برای بهبودی کامل وجود دارد.
چه مقدار درمان برای فلج بل لازم است؟
هر چه زودتر طب سوزنی را شروع کنید، احتمالاً تأثیر بیشتری خواهد داشت. معمولاً به شما توصیه میشود دو جلسه در هفته برای کمک به مقابله با علائم داشته باشید. تعداد جلسات و مدت زمان حل آن به فرد بستگی دارد. طب سوزنی شما میتواند در اولین جلسه شما این موضوع را با شما در میان بگذارد.
آیا فلج بل احتمال دارد دوباره اتفاق بیفتد؟
احتمال عود آن بین 10 تا 20 درصد بود. این ارقام کاهش یافته است زیرا اطلاعات بیشتری در مورد بیماریهایی که اکنون به عنوان انواع دیگر فلج صورت تشخیص داده میشوند، کاهش یافته است.
تخمینها از میزان عود هنوز بسیار متفاوت است، از حدود چهار درصد تا 14 درصد. گزارشهای اخیر بین پنج تا نه درصد قرار دارند. میانگین فاصله زمانی بین عودها 10 سال است.
راههای دیگر درمان فلج صورت
حتی بدون هیچ درمانی، فلج بل پیش آگهی خوبی دارد. بیمارانی که در دو هفته اول حرکت خود را به دست میآورند تقریباً همیشه به طور کامل بهبود مییابند.
فیزیوتراپی
در مراحل اولیه فلج بل، زمانی که ماهیچهها کاملاً شل شدهاند، توصیه میشود درمان را به موارد زیر محدود کنید:
• گرمای مرطوب (برای کاهش درد و کاهش تورم)
• ماساژ (همچنین برای کاهش درد، به علاوه برای ایجاد درجهای از حرکت و تحریک عضلات و افزایش گردش خون)
• تمرینات ذهنی (برای حفظ «حافظه» حرکات صورت)
تمرینات صورت
شکل خاصی از فیزیوتراپی به نام آموزش مجدد صورت نیز میتواند به به حداقل رساندن ظاهر نامتقارن صورت که هنگام ضعیف شدن یک طرف رخ میدهد کمک کند. نمونههایی از تمرینات بازآموزی صورت میتواند شامل موارد زیر باشد اما محدود به آنها نیست:
- بو کشیدن. چین و چروک بینی. شعله ور شدن سوراخهای بینی.
- لب بالا را به سمت بالا خم کنید و لب بالایی را بالا و بیرون بیاورید.
- لبها را به هم فشار دهید. لبها را تکان دهید و سعی کنید سوت بزنید.
- بدون نشان دادن دندان لبخند بزنید. سپس لبخندی که دندانها را نشان میدهد.
- سعی کنید لبهای خود را به آرامی به سمت یک لبخند کوچک حرکت دهید. سپس به آرامی با استفاده از قدرت مساوی از هر دو طرف به آرامی تکان دهید.
- زاویه دهان را به سمت بالا بکشید تا شیارها از طرف بینی به سمت دهان عمیقتر شود.
- سفت شدن (چروک) چانه. چانه را بیرون بیاورید (مثل یک بوکسور).
- با استفاده از انگشت اشاره و شست گوشههای لب خود را به سمت مرکز بکشید. به آرامی به سمت بیرون و بالا فشار دهید تا لبخند بزنید. حرکت را تا استخوان گونه ادامه دهید. از فشار محکم استفاده کنید.
- قرار دادن چهار نوک انگشت روی مالش ابرو با یک حرکت سفت تا خط مو. به سمت پایین به سمت ابرو برگردید. همین نوع ماساژ را با حرکات دایرهای روی گونهها و چانه و به سمت بیرون تا گوش انجام دهید.
- سعی کنید چشم را به آرامی ببندید، بدون اینکه اجازه دهید دهانتان بالا بیاید یا ابروهایتان به سمت پایین حرکت کند.
- ابروها را بالا بیاورید و به مدت 10 تا 15 ثانیه نگه دارید (مراقب سینکینزیس باشید – قبل از اینکه گوشه دهانتان شروع به حرکت کند یا گونه شما کمک کند، ابرو را در نقطهای نگه دارید).
- چروک پیشانی. اخم کنید و ابروها را به سمت پایین بکشید.
- به آرامی با یک چشم و سپس چشم دیگر تا جایی که میتوانید چشمک بزنید.
- چشمها را به طور گسترده باز کنید، اما بدون درگیر شدن ابرو. در صورت مشاهده هر گونه عملکرد نامناسب عضلانی توقف کنید.
