زونا که به آن هرپس زوستر هم گفته می شود یک بیماری عفونی ناشی از ویروس واریسلا زوستر یا همان ویروسی که منجر به بیماری آبله مرغان می شود است. هنگام ابتلا به بیماری زونا شما در ابتدا دچار جوش هایی می شوید که تبدیل به تاول می شوند. قبل از به وجود آمدن جوش ها ممکن است شما در ناحیه آسیب دیده دچار درد شوید. درد و جوش های زونا یک طرف بدن را درگیر می کند. شاید به این موضوع فکر کنید که آیا طب سوزنی می تواند درد ناشی از زونا را برطرف کند یا خیر. طب سوزنی نوعی طب سنتی چینی است که معمولا برای برطرف کردن درد استفاده می شود. در واقع تحقیقاتی خاصی در زمینه طب سوزنی برای درمان درد زونا انجام شده است.
در این مقاله شما را با مزایا و روش طب سوزنی برای زونا آشنا می کنیم. برای درمان درد زونا باید به یک پزشک باتجربه و ماهر که علل بیماری و نحوه درمان آن را می داند مراجعه کنید. این کار عوارض جانبی و همچنین زمان بهبودی شما را کاهش می دهد.
مزایای طب سوزنی برای درمان درد زونا
طب سوزنی می تواند به کاهش علائم افراد مبتلا به هرپس زوستر کمک کند:
- سرعت بخشیدن و آسان تر کردن تشکیل پوسته تاول ها
- تحریک تولید مواد آرامبخش در بدن، اندروفین
- کاهش التهاب
- تنظیم ایمنی بدن
- افزایش گردش خون در ناحیه تحت درمان و کاهش تورم
طب سوزنی چگونه باعث درمان درد زونا می شود؟
زونا می تواند در سه حالت مختلف ایجاد شود اما علت آن همیشه ویروس واریسلا زوستر است. در طب چینی این سه حالت سه الگوی منظم دارند و نقاطی که در طب سوزنی مورد درمان قرار می گیرند به این الگوها بستگی دارند.
الگوی اول: سوزش شدید در کبد و کیسه صفرا
در این حالت جوش های پوستی قرمز، داغ و حاوی مایع هستند. بیمار احساس سوزش و دردی شبیه به گزگز دارد. به طور کلی بدن بیمار حالتی گرم و تحریک پذیر دارد و دچار خشکی دهان و تشنگی شدید می شود. این افراد ممکن است زندگی پر استرسی داشته باشند و در کار و زندگی شرایط پرفشاری را تحمل کنند. این حالت از بیماری همچنین می تواند ناشی از مصرف الکل، شکر و به طور کلی رژیم غذایی نامناسب باشد.
درمان اصلی با پاکسازی کبد و کاهش حرارات بدن ایجاد میشود. هر نقطه طب سوزنی عملکرد خاص خود را دارد: نقاط مختص حرکت qi (چی یا انرژی)کبد و نقاطی برای کاهش حرارات وجود دارند. علاوه بر اینها نکاتی برای درمان درد، التهاب، استرس و ضعف سیستم ایمنی بدن باید در نظر گرفته شوند. حتی اگر علائم بیماری در سمت چپ معده و در اطراف دنده ها تا قسمت پشت وجود داشته باشد ممکن است طب سوزنی روی کل بدن انجام شود.
الگوی دوم: گرمای مرطوب
علائم این الگو شامل تاول های بزرگ حاوی مایع زرد رنگ است. این تاول ها می توانند باعث ایجاد عفونت شوند چون پوست این تاول ها نازک است و به راحتی باز می شود. ضعف، بی اشتهایی و مشکل در هضم غذا از سایر علائم این الگو از زونا است.
درما این الگو هم مانند درمان الگوی قبلی شامل کاهش حرارات در قسمت آسیب دیده بدن است. اما با توجه به اینکه در این حالت رطوبت بیشتری وجود دارد نقاطی هم که رطوبت بیشتری را تخلیه می کنند شامل این درمان می شوند. دو مورد از شایع ترین نقاط برای تخلیه رطوبت عبارتند از: طحال در بالای استخوان تیبیا در فرورفتگی زیر زانو در قسمت داخلی ساق و سان جیائو، پنج سانتی متر بالاتر از مچ دست در بالای ساعد بین استخوان زند زبرین و زند زیرین.
الگوی سوم: بی حرکتیqi(انرژی) و خون
این الگو درواقع شامل درد بعد از تبخال می شود که در بالا توضیح داده شد است و اغلب افراد مسن را تحت تاثیر قرار می دهد. علائم ایم الگو با درد و حس گزگز تیز یا درد در قسمت جوشها مشخص میشود که در اثر حرکت شدت می یابد. خستگی، بی قراری، بی اشتهایی و کم خوابی از دیگر علائم این حالت است.
در این حالت بیمار دچار یک درد مزمن می شود. در طب چینی اکثر دردها را ناشی از بی حرکتی qi (انرژی) و خون میدانند. هنگامی انرژی به راحتی در بدن جریان نداشته باشد باعث ایجاد درد می شود بنابراین برای درمان این درد نیاز به ایجاد و حرکت دادن qi و همچنین حرکت خون است.
طب سوزنی برای سه مرحله زونا
- مرحله حاد: در این مرحله طب سوزنی از پیشرفت بیماری جلوگیری میکند، جوش ها را برطرف می کند، درد را کاهش می دهد، از ایجاد ضایعات جدید جلوگیری می کند و سیستم ایمنی را تقویت می کند. در این مرحله بیمار باید یک برنامه درمانی داشته باشد و بیشتر به پزشک خود مراجعه کند تا سریع تر شدت علائم را کاهش دهد.
- مرحله بهبودی: در این مرحله باید توجه خود را بر مراقبت از هر گونه شرایط زمینه ای یا عدم تعادل ساختاری قرار دهد. این شرایط باعث جلوگیری از پیشرفت بیماری و ایجاد نورالژی پس از تبخال می شود و همچنین می تواند باعث تقویت گردش خون و جلوگیری از درد شود.
- مرحله مزمن: در این مرحله از بیماری توقف و بهبود درد نورالژی پس از تبخال سرعت کمتری خواهد داشت. اما در این مرحله طب سوزنی میتواند باعث آرامش و تقویت بازسازی اعصاب شود و همچنین وضعیت خواب بیمار را بهبود بخشد. پزشک باید به این نکته توجه کند که هنگام معاینه بیمار مبتلا به زونا اگر علائم بیمار در حال پیشرفت است باید دقت کنید که آیا محل ضایعات نشان دهنده مریدین آسیب دیده است یا خیر. آیا میتوان جهت بهتری را برای درمان در نظر گرفت. ضایعات بیمار ممکن است مریدین های متعددی را درگیر کنند.
نقاط طب سوزنی برای زونا
الگوهای خاصی برای تشخیص زونا وجود دارد. نقاط خاصی برای طب سوزنی وجود دارد که در همه حال یکسان نیست اما راهنمایی بسیار خوبی برای درمان زونا هستند.
نقاط طب سوزنی باد و حرارات برای زونا
- UB40 – Bend Middle – Wei Zhong: در نقطه میانی بین چین عرضی حفره پوپلیتئال بین تاندون های عضله دو سر فموریس و نیمه تاندینوس قرار دارد. باعث پاسکازی گرمای خون میشود و به کاهش خارش، ترشح و التهاب میکند.
- SP10 – Sea of Blood – Xuehai: روی قسمت بالایی و داخلی کشکک روی برآمدگی قسمت داخلی عضله چهار سر ران قرار دارد. باعث پاکسازی گرمای خون میشود و به کاهش درد، تورم، خارش و مشکلات پوستی ناشی از گرمای مرطوب یا داغی خون کمک میکند.
- LI11 – Pool at the Bend – Qu Chi: در انتهای جانبی چین کوبیتال عرضی در وسط راه بین LU5 و اپیکوندیل جانبی استخوان بازو قرار دارد. گرما را از بین می برد و به کاهش بیماری های پوستی با گرمای مرطوب که حالت قرمزی، خارش، ترشح یا التهاب دارند کمک می کند.
نقاط طب سوزنی مرتبط با مریدین برای زونا
- TH6 – Branch Ditch – Zhigou – 3 cun: این نقاط بالاتر از TH4بین زند زیرین و زند زبرین در سمت راست شعاعی عضله بازکننده انگشتان روی TH4 و نوک خط اولکرانون قرار دارد. اگر زونا در طرفین بدن ایجاد شود با استفاده از این نقطه می توان درد سینه و دنده را درمان کرد.
- GB34 – Yang Mound Spring – Yang Ling Quan: در فرورفتگی قدامی و پایینی سر نازک قرار دارد. همچنین هنگامی که زونا در طرفین بدن ایجاد میشود میتواند به کاهش درد، ضعف، بی حسی و طعم تلخ دهان کمک کند.
- GB41 – Foot Overlooking Tears – Zu Lin Qi: در خلف مفصل متاتارسوفالانژیال 4 در فرورفتگی جانبی به سمت تاندون اکستانسور انگشتی کوچک واقع شده است. هنگامی که زونا در طرفین بدن به وجود میاید میتواند به درمان درد و مشکلات چشمی کمک کند.
- LI4 – Union Valley – He Gu: در وسط استخوان متاکارپ 2 در سمت شعاعی قرار دارد. و برای درمان ناحیه سر یا صورت افراد مبتلا به زونا استفاده می شود.
- TH5 – Outer Pass – Waiguan – 2 cun: بالاتر از TH4 بین شعاع و زند زبرین در خط TH4 – TH10 قرار دارد.
- SP9 – Yin Mound Spring – Yin Ling Quan: در مرز پایین کندیل داخلی استخوان درشت نی در فررفتگی خلفی و تحتانی کندیل داخلی استخوان درشت نی یا در مرز پایینی کندیل داخل استخوانی درشت نی با توروزیته درشت نی یا بین مرز خلفی تیبیا و عضله گاسترو و کنمیوس قرار دارد. برای درمان زونا روی شکم از این نقاط استفاده می شود.
مراحل طب سوزنی زونا
نقاط طب سوزنی در تمام قسمت های بدن وجود دارد. در برخی موارد نقاط مناسب از ناحیه درد دور هستند. پزشک محل کلی درمان و اینکه آیا نیاز به در آرودن لباس دارید یا خیر را به شما اطلاع میدهد. یک لباس مناسب، حوله یا ملحفه به شما داده می شود. برای درمان باید روی یک تخت دراز بکشید. مراحل درمان شامل موارد زیر است:
- وارد کردن سوزن: سوزن های طب سوزنی به اعماق مختلف در نقاط استراتژیک بدن وارد میشوند. این سوزن ها بسیار ظریف هستند و باعث ایجاد هیچگونه درد و ناراحتی نمی شود. در یک درمان معمولی تقریبا از 5 تا 20 سوزن استفاده میشود. هنگامی که سوزن ها به عمق صحیح میرسند ممکن است شما درد خفیفی را احساس کنید.
- حرکت دادن سوزن ها: پس از قرار دادن سوزن ها ممکن است پزشک به آرامی آنها را حرکت دهد، بچرخاند یا حرارت پالس های الکتریکی ملایم را روی سوزن ها اعمال کند.
- برداشتن سوزن: در اکثر موراد سوزن ها 10 تا 20 دقیقه در حالی که شما بی حرکت دراز کشیده اید و استراحت میکنید در جای خود باقی می مانند. معمولا هنگام برداشتن سوزن ها هیچ گونه درد یا ناراحتی را احساس نخواهید کرد.
نتایج حاصل از طب سوزنی برای درمان زونا
در یک مطالعه تحقیقاتی مشخص شد شیوع PHN در بیمارانی که ترکیبی از طب سوزنی و داروهای درمانی را دریافت کردند نسبت به بیمارانی که تنها طب سوزنی انجام داده بودند بسیار کمتر بود. اما سی درصد از بیمارانی که فقط تحت درمان دارویی قرار داشتند دچار نوعی آلرژی و درد شدند. بعد از سه ماه افرادی که طب سوزنی داشتند سریعتر بهبود یافتند و نیاز کمتری به مسکن داشتند.
مطالعه دیگری که بیماران مبتلا به زونا را که تحت درمان با طب سنتی چینی که فقط از طب سوزنی، گیاهان دارویی و موکسا باسیون استفاده می کردند را با بیمارنی که تحت درمان با قرص های ضد ویروسی، کرم های موضعی و مسکن ها درمان میشدند مقایسه کرد. بیمارانی که طب سوزنی انجام می دادند نسبت به بیمارانی که از دارو استفاده می کردند (81.8%) اثر بخشی بسیار بیشتری (97.7%) را تجربه کردند. این اثر بخشی با برطرف شدن درد جوش های زونا مشخص شد.
خطرات و عوارض جانبی طب سوزنی برای درمان زونا
با وجود اینکه طب سوزنی به طور کلی بی خطر است و عوارض جدی ندارد اما ممکن است در برخی موارد خطراتی وجود داشته باشد. استفاده از سوزن هایی که استریل نیستند می تواند باعث عفونت شود بنابراین دقت کنید که پزشک شما حتما از سوزن های استریل شده استفاده میکند. سوزن ها باید بعد از یک بار مصرف دور انداخته شوند. در برخی از نقاط طب سوزنی، سوزن هایی که بیش از حد عمیق وارد می شوند می توانند ریه ها یا کیسه صفرا را سوراخ کنند یا باعث ایجاد مشکلاتی در رگ های خونی شما شوند. بنابراین حتما باید به یک پزشک باتجربه و ماهر مراجعه کنید.
هزینه های طب سوزنی برای درمان زونا
هزینه های درمان به تجربه و تخصص پزشک، بیمه درمانی شما و اینکه آیا شما در جلسه درمانی خدمات اضافه (مانند سوزن های گرم شده یا رایحه درمانی با روغن های ضروری) هم دریافت می کنید یا خیر بستگی دارد. با توجه به اینکه برخی از بیمه های درمانی هزینه های طب سوزنی را پوشش نمی دهند باید قبل از شروع درمان با شرکت بیمه خود در این باره صحبت کنید.
سوالات پرتکرار
آیا می توان از طب سوزنی برای درمان زونا استفاده کرد؟
با وجود اینکه طب سوزنی میتواند درد را کاهش دهد اما بیماری زونا را درمان نمیکند. اگر علائم زونا را تجربه کردید حتما در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنید تا به سرعت درمان شوید و خطر عوارض کاهش پیدا کند.
آیا ممکن است طب سوزنی باعث بدتر شدن زونا شود؟
اگر دچار علائم دردناک دائمی هستید میتوانید با پزشک درباره روش های تسکین درد مانند طب سوزنی مشورت کنید. اگر طب سوزنی درد زونا را کاهش نداد یا آن را بدتر کرد بهتر است که درمان را متوقف کنید و با پزشکتان درباره درمان های جایگزین صحبت کنید.
