تشخیص دیسک کمر

برای تشخیص دیسک کمر روش‌های مختلفی وجود دارد که در این مقاله به بررسی آن‌ها می‌پردازیم . برای تشخیص دیسک کمر، پزشک متخصص معمولاً از روش‌های تصویربرداری مانند MRI یا CT scan استفاده می‌کند. همچنین، بررسی علائم و نشانه‌های بیمار نیز می‌تواند به تشخیص دقیق‌تر کمک کند. در صورت تشخیص دیسک کمر، روش‌های درمانی مختلفی از جمله فیزیوتراپی، داروهای ضد التهاب، تزریقات موضعی و در صورت لزوم جراحی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

تشخیص به موقع دیسک کمر می‌تواند از بروز مشکلات بسیار جدی برای بیمار و عواقب آن‌ها جلو‌گیری کند و در درمان دیسک‌کمر بسیار‌ موثر باشد.

علائم دیسک کمر

  • بی حسی و ضعف عضلانی
  • احساس گزگز و مورمور و خواب رفتگی در پاها
  • احساس سوزش عضلانی
  • درد موضعی در ناحیه کمر که البته در بسیاری از بیماران ممکن است وجود نداشته باشد.
  • درد انتشاری در پاها که میتواند یکی از علائم دیسک کمر باشد.
  • ناتوانی یا گرفتگی در پاها به خصوص درد در پشت زانوها
  • سوزش و درد در ناحیه کف پا

تست های پزشک برای تشخیص دیسک کمر

برای مشخص شدن دیسک کمر، پزشک چندین تست فیزیکی از جمله تست‌های زیر را انجام می دهد:

  1. تشخیص از روی نوع درد کمر
  2. تشخیص درد سیاتیکی
  3. تشخیص با نوار عصب و عضله
  4. سی تی اسکن: سی تی اسکن تصاویر دقیقی از هر قسمت از بدن، از جمله استخوان ها، عضلات، چربی و اندام ها را نشان می دهد. سی تی اسکن جزئیات بیشتری نسبت به اشعه ایکس دارد.
  5. میلوگرام (Myelogram): روشی که از رنگ تزریق شده به کانال نخاع استفاده می کند. تا ساختار به وضوح در اشعه ایکس قابل مشاهده باشد.
  6. ام ار آی (MRI): تصویر برداری دقیق از اندام ها و ساختارهای داخل بدن

تشخیص از روی نوع درد کمر

اگر بعد از بلند کردن اجسام سنگین یا کار سنگین دچار کمردرد شده اید، ممکن است این وضعیت به خاطر اسپاسم عضلات دور کمر باشد. در این حالت کمر درد شما ناشی از انقباض ناگهانی عضلات کمر است، نه دیسک بین مهره های کمر، کمر دردهای ناشی از اسپاسم عضلانی معمولا طی یکی الی دو روز کمتر شده و بعد از چند روز خوب می شوند. اما اگر از شدت درد کمر کم نشود و ادامه پیدا کند، علت درد کمر احتمالا مربوط به دیسک کمر خواهد بود.

تشخیص درد سیاتیکی

یکی از مهمترین علل درد سیاتیکی، فتق دیسک کمر و فشار دیسک به عصب سیاتیک است. درد سیاتیک را معمولا می توان با انتشار درد تیر کشنده‌ی کمر به پشت باسن، ران یا ساق پا تشخیص داد.

این دردهای تیرکشنده و ارجاعی معمولا با سوزش و خواب رفتگی همراه هستند. ممکن است درد سیاتیکی بعد از مدتی برطرف شود اما بیمار در پاها احساس ضعف داشته باشد. این احساس ضعف، بدون درد از علائم دیسک کمر در پاها است.

تشخیص با نوار عصب و عضله

نوار عصب و عضله یا EMG-NCV: به پزشک معالج این امکان را می دهد که در تشخیص فشار وارده روی ریشه های عصبی، بررسی دقیق تری انجام دهد.

نوار عصب و عضله مشخص می کند که دقیقا دیسک کمر روی چه عصبی فشار وارد می کند و چه  میزان این فشار وجود دارد و ایا علائم پوسیدگی عصب در اثر فشار دیسک کمر یا دیسک گردن وجود دارد یا خیر.

 CT اسکن یا میلوگرام

در تصویربرداری CT اسکن، به وسیله اشعه ایکس از بدن یک تصویر ثبت شده و کامپیوتر این تصویر را به نمایی چند مقطعی از ستون فقرات تبدیل می کند. گاهی اوقات در حین یک CT اسکن، یک آزمایش میلوگرام نیز انجام می شود که در آن رنگی خاص به درون نواحی مورد نظر تزریق می شود تا جزئیات بیشتری از ساختار های ستون فقرات به دست آید. سی تی اسکن مجموعه‌ای از تصاویر اشعه ایکس است که نسبت به یک عکس معمولی اشعه ایکس جزئیات بیشتری از ستون فقرات را نشان می‌دهد.

تصویربرداری MRI

تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI) یک ارزیابی دقیق و حساس از ساختار و اعصاب ستون فقرات ارائه می‌کند که شامل توازن و نحوه قرارگیری، ارتفاع و نمای کلی دیسک می شوند.

تشخیص دیسک کمر در منزل

شما در منزل با استفاده از چند تمرین ساده و با احتیاط می‌توانید به وجود اسیب دیدگی دیسک کمر خود پی ببرید:

توجه داشته باشید که برای بررسی دقیق این عارضه مراجعه به پزشک الزامی می‌باشد و نباید بدون تجویز پزشک از روش های درمانی و یا داروهای خاصی استفاده کنید.

تست SLR یا بالا آوردن پاها

تست SLR برای تشخیص فتق دیسک کمر به کار می رود، البته این تست برای افراد بالای 60 سال دقیق نیست و از روش‌های دقیق پزشکی باید استفاده شود. برای انجام تست SLR یا بالا آوردن پاها، باید به پشت دراز بکشید. پاها را در حالت جفت شده و کشیده قرار دهید. سپس پاهای جفت شده را آنقدر بالا بیاورید که پاها با بدن زاویه 90 درجه بسازند.

اگر موقع بالا بردن جفت پاها، در زاویه های بین 30 تا 70 درجه درد تیرکشنده و شدیدی در ناحیه کمر داشتید، نشان می دهد فتق دیسک کمر دارید. اگر تیر کشیدن درد به پشت زانو برسد، یعنی عصب سیاتیک شما هم تحت فشار بین مهرهای قرار گرفته و علاوه بر فتق دیسک کمر، درد سیاتیکی هم دارید.

علت و عوامل خطر دیسک کمر

اگر قبل از تشخیص دیسک کمر یکی از موارد زیر برای شما رخ داده باشد احتمال اسیب دیدن دیسک کمر شما دور از انتظار نیست:

  • افزایش سن: فرسوده شدن و ساییدگی تدریجی که از افزایش سن ناشی می شود می تواند احتمال دیسک کمر را افزایش دهد.
  • چاقی و اضافه وزن
  • جنسیت: فتق دیسک در مردان بیشتر اتفاق می افتد.
  • وضعیت بد بدن در وضعیت های مختلف
  • فعالیت‌های مکرر پر فشار و کشش بیش از اندازه به کمر
  • بلند کردن اشیاء به صورت نادرست
  • ایجاد فشار ناگهانی بر روی ستون فقرات حتی اگر فشار کم
  • استعمال دخانیات و سیگار کشیدن: استعمال دخانیات رسیدن اکسیژن به دیسک را کاهش می‌دهد و فرسایش و تحلیل دیسک سریع‌تر می‌شود.
  • سبک زندگی بدون تحرک
  • انجام ورزش های غیراصولی و سنگین مانند فوتبال و …
  • رانندگی در مسافت های طولانی با ماشین سنگین یا با صندلی نامناسب
  • نشستن یا ایستادن طولانی مدت
  • خم و راست شدن مکرر
  • لرزش ایجاد شده در بدن برای مثال هنگام کار با تراکتور و غیره

کلام اخر

تشخیص به موقع دیسک کمر از برزو مشکلات جدی بر روی نخاع و عصب بیمار بسیار تاثیر گذار خواهد بود و درصورت درمان نکردن به موقع دیسک کمر عوارض جبران ناپذیری در ادامه‌ی زندگی به بیمار متحمل خواهد شد. تشخیص دیسک کمر در درمانگاه ما به صورت تخصصی توسط بهترین متخصص طب فیزیکی صورت میگیرد برای گرفتن نوبت با شماره های ما تماس حاصل فرمایید.

سوالات متداول

بعد از تشخیص دیسک کمر چه کار کنیم؟

بعد از تشخیص دیسک کمر، شما باید از تمام فعالیت های سخت روزمره خود پرهیز کرده و با  مراجعه به پزشک متخصص در اولین فرصت برای درمان دیسک کمر و استراحت مطلق از بدتر شدن وضعیت جلو گیری کنید.

هزینه‌ی تشخیص دیسک کمر چه قدر است؟

هزینه‌ی تشخیص دیسک کمر به عوامل متعددی از جمله هزینه ی ویزیت پزشک، مقدار عود بیماری، تست های مورد نظر پزشک و… بستگی دارد که میتواند متغیر باشد.

درد دیسک کمر به کجا می زند؟

بسته به محل مشکل در ستون فقرات، علائم فتق دیسک متفاوت است. علائم با حرکت بدتر می‌شود و با استراحت بهتر می‌شود دیسک کمر باعث احساس درد در ناحیه عصب سیاتیک می‌شود. این درد شدید معمولاً از یک طرف باسن شما به ساق پا و گاهی به پا کشیده می شود.

دیسک کمر بیشتر در کدام قسمت ستون فقرات ایجاد می‌شود؟

قسمت پایینی کمر یکی از مناطق شایع برای لغزش دیسک‌ها است.

دکتر سپهریان

دکتر سپهریان متخصص طب فیزیکی و درد با بیش‌از پانزده سال سابقه درمان‌های غیر جراحی ستون فقرات و مفاصل دارای مقالات متعدد در زمینه یافتن راه های تشخیصی پاراکیلنیک و درمانی در بیماران با درد مزمن و سندرم های افزایش حساسیت مرکزی مانند فیبرومیالژی می‌باشد.