تزریق فاست برای درمان آرتروز و دیسک کمر: نحوه تزریق، عوارض و …

کمردرد مزمن، یکی از رایج‌ترین مشکلات در سلامتی بزرگسالان است. آسیب‌ها، بیماری‌ها یا صرفاً یک ساییدگی کلی باعث می‌شود بسیاری از بزرگ‌سالان از نوعی درد مزمن در ناحیه کمر، گردن یا شانه رنج ببرند. این درد اغلب ناشی از یک مشکل در مفصل فاست یا یک مشکل در ناحیه اطراف ستون فقرات است.

پزشکان معمولاً قبل از در نظر گرفتن گزینه‌های جراحی، گزینه‌های درمانی غیر جراحی را برای این نوع درد توصیه می‌کنند. اگر بیماران پس از حدود 6 هفته اقدام به درمان‌های محافظه‌کارانه هنوز از درد رنج می‌برند، ممکن است تزریق مفصل فاست برای آن‌ها توصیه شود.

تزریق مفصل فاست می‌تواند راهی مطمئن و مؤثر برای درمان درد مزمن در کمر و گردن، بدون نیاز به جراحی باشد. اگرچه برخی از بیماران ممکن است با این روش هم به تسکین قابل توجهی نرسند و شاید خود را بپرسند: اگر تزریق مفصل فاست مؤثر واقع نشود، بعد از آن چه می‌شود؟ در این مقاله، به بررسی دقیق‌تر گزینه‌های درمانی در زمانی که تزریق مفصل فاست بی‌اثر باشد، می‌پردازیم.

مفصل فاست چیست؟

مفاصل فاست، که به مفاصل Z یا مفاصل زیگاپوفیزیال نیز معروف هستند، مفاصل کوچکی هستند که در هر طرف ستون فقرات قرار دارند. این مفاصل به صورت اتصالات بین استخوان‌های (مهره‌ها) ستون فقرات عمل می‌کنند. مفاصل فاست از غضروف و رباط‌ها تشکیل شده که توسط یک کیسه‌ی پر از مایع مفصلی احاطه شده‌اند. این مفاصل برای حمایت و مهار مهره‌ها عمل می‌کنند. آن‌ها همچنین به حرکت ستون فقرات در حرکات پیچشی یا خمشی کمک می‌کنند.

مایع درون مفاصل فاست ممکن است با گذشت زمان از بین برود و از این مفاصل را خشک‌تر و مستعد آسیب کند. هنگامی که مفاصل فاست ملتهب می‌شوند، می‌توانند بر اعصاب اطراف خود فشار وارد و درد قابل توجهی را به وجود آورند.

چرا تزریق مفصل فاست انجام می‌شود؟

بیمارانی که از سندرم مفصل فاست، بیماری فاست، آرتروز یا سایر مشکلات مفاصل فاست خود رنج می‌برند می‌توانند از تزریق مفصل فاست استفاده کنند. تزریق مفصل فاست می‌تواند برای افراد مبتلا به کمردرد مزمن دو عملکرد را ارائه دهد:

• برای کمک به پزشکان در تشخیص علت اصلی درد کسی.
• برای تسکین قابل توجه درد.

همان‌طور که از نامش پیداست، تزریق مفصل فاست مستقیماً به مفصل فاست یا اعصاب اطراف آن تزریق می‌شود. ماده‌ی تزریقی حاوی داروهای ضد درد است و ممکن است حاوی داروهای استروئیدی نیز باشد. پزشکان باید ببینند که آیا این تزریق به تسکین علائم درد و کاهش التهاب در مفاصل کمک می‌کند یا خیر.

بیماران همیشه پس از تزریق، فوری کاهش درد را تجربه نمی‌کنند. برخی از افراد ممکن است 24 تا 48 ساعت پس از تزریق متوجه کاهش درد شوند. در مواقع دیگر، ممکن است یک هفته طول بکشد تا درد تا حد قابل توجهی کاهش یابد.

بسیاری از افراد درمی‌یابند که جلسه‌ی اول تزریق تا حدی درد آن‌ها را تسکین داده است. اگر پس از اولین تزریق، سطحی از کاهش و کنترل درد را تجربه کردید، پزشک معمولاً جلسات بیشتری را برای تزریق توصیه می‌کند.

آیا تزریق مفصل فاست روشی مؤثر است؟

اگر درد شما در واقع ناشی از مشکلی در مفصل فاست یا اعصاب مجاور باشد، تزریق مفصل فاست می‌تواند بسیار مؤثر واقع شود. توجه به این نکته ضروری است که اولین تزریق شما به احتمال زیاد یک تزریق تشخیصی خواهد بود تا مشخص شود آیا این مشکل از مفاصل فاست است یا خیر. این تزریق فقط حاوی یک بی‌حسی موضعی و رنگ تشخیصی بدون هیچ دارویی است.

اگر پزشک معتقد باشد که این تزریق می‌تواند برایتان مؤثر باشد، پس از تزریقِ تشخیصی، تزریقِ درمانی که حاوی داروی ضد درد می‌باشد، برای شما تجویز می‌شود. بیمارانی که به تزریقات درمانی به خوبی پاسخ نشان می‌دهند، نیاز به تزریق مکرر دارند.

تزریق مفصل فاست، با وجود اینکه مؤثر است، اما باعث تسکین دائمی درد نمی‌شود. بیمارانی که درد خود را از طریق تزریق کنترل می‌کنند، معمولاً باید در مدت 6 ماه، 1 تا 3 بار تزریق دریافت می‌کنند. بیشتر از 3 تزریق در یک دوره 6 ماهه توصیه نمی‌شود.

مروری بر نحوه‌ی انجام تزریق مفصل فاست کمر

در اینجا به مراحلی که باید در هنگام تزریق مفصل صورت کمری انتظار داشته باشید، اشاره شده است:

• روی شکم دراز کشیده و بالشی در زیر شکمتان قرار می‌دهند.
• محل تزریق را قبل از تزریق تمیز و بی‌حس می‌کنند.
• با استفاده از هدایت فلوروسکوپی (اشعه ایکس)، پزشک مفاصل فاستی را که باید تزریق در آن‌ها انجام شود شناسایی می‌کند.
• پزشک یک سوزن نازک را در قسمت پشت مفصل فاست وارد می‌کند.
• در مرحله بعد، پزشک مقدار کمی رنگ کنتراست (ماده حاجب) را تزریق می‌کند تا مطمئن شود که دارو دقیقاً در جایی که باید برود جریان یافته است.
• سپس، پزشک مقدار کمی محلول استروئیدی را به محل تزریق می‌کند.
• بعد از انجام این تزریق، 20 تا 30 دقیقه در اتاق ریکاوری خواهید ماند.

استروئید معمولاً دو روز تا دو هفته پس از تزریق شروع به اثرگذاری می‌کند. تسکین درد برای هر فرد متفاوت است، از عدم تسکین تا تسکین درد طولانی مدت متغیر خواهد بود. بسته به مشکلات دیگری که در سلامتی فرد وجود دارد یا تزریق استروئید در نواحی مختلف بدن، بیماران می‌توانند حداکثر چهار تزریق استروئید در سال انجام دهند.

قبل از عمل تزریق

پس از تعیین وقت برای انجام تزریق مفصل فاست، از کلینیک یا مطب تخصصی ستون فقرات با شما تماس می‌گیرند. از شما خواسته می‌شود اطلاعات مربوط به مشکل فعلی، سابقه پزشکی گذشته و داروها را ارائه دهید و همچنین دستورالعمل‌های کاملی را در مورد نحوه آماده شدن برای انجام عمل تزریق فاست در اختیار شما قرار می‌دهند. در هنگام مراجعه باید جدیدترین MRI خود را همراهتان داشته باشید. از شما خواسته می‌شود که داروهای رقیق کننده خون مانند کومادین، ​​پلاویکس، آسپرین و هرگونه NSAIDS را با خود داشته باشید.

چه مدت بعد از تزریق مفصل فاست می‌توانم به فعالیت‌های عادی خود بازگردم؟

هنگام ترخیص، از شما خواسته می‌شود 24 ساعت استراحت کنید و تا 24 ساعت از رانندگی یا کار با ماشین آلات خودداری کنید. در مجموع می‌توان سه تزریق را در یک بازه زمانی شش‌ماهه انجام داد. تزریقات باید حداقل با فاصله‌ی دو هفته از هم انجام شوند و باید بین تزریقات با پزشک خود تماس بگیرید تا نسخه جدیدی برای هر کدام دریافت کنید.

عوارض جانبی احتمالی ناشی از تزریق استروئید

عوارض جانبی تزریق استروئید معمولاً خیلی خفیف است و ظرف یک تا سه روز پس از تزریق از بین می‌رود. عوارض جانبی احتمالی استروئید عبارت‌اند از:

• سرخ شدن و گرگرفتگی صورت
• احتباس مایعات در بخش‌هایی از بدن
• بی‌خوابی
• تب درجه پایین (کمتر از 37.5 درجه سانتی‌گراد)
• برای زنان، تغییرات موقت در دوره قاعدگی
• سردرد
• برای افراد مبتلا به دیابت، افزایش موقت سطح قند خون

اگر تزریق مفصل فاست بی‌تأثیر باشد، چه می‌شود؟

متأسفانه، برخی از افراد نمی‌توانند از طریق تزریق مفصل فاست، تسکین پیدا کنند. دو دلیل عمده‌ای که تزریق مفصل فاست، تأثیر چندانی در تسکین درد ندارد، عبارت‌اند از:

• تزریق در یک مفصل اشتباهی انجام شده است
• تشخیص نادرست بوده است

برای دردی که از یک مشکل در یک یا چند مفاصل فاست ناشی شده است، گاهی اوقات دشوار است که مشخص شود کدام مفصل واقعاً باعث ایجاد مشکل شده است. مفصل فاست ممکن است باعث درد شما شود اما درد ممکن است در سایر نواحی بدن احساس شود. ممکن است برای یافتن مفاصل فاست یا اعصاب مجاور آن که درد و ناراحتی شما دقیقاً از آن‌ها نشاءت گرفته است، آزمایش‌های تشخیصی بیشتری مورد نیاز باشد.

همچنین تزریق مفصل فاست ممکن است به این دلیل با شکست مواجه شود که دردتان اصلاً از وجود مشکلی در مفاصل فاست شما نیست. برخی از شرایط می‌توانند علائمی مشابه با علائم ناشی از مفصل فاست آسیب دیده را ایجاد کنند، مانند تنگی نخاع یا فتق دیسک. اگر تزریق مفصل فاست به دلیل تشخیص نادرست شکست بخورد، پزشک شما برای تعیین تشخیص صحیح تلاش بیشتری می‌کند تا درمان مناسب را برای شما پیدا کند.

گزینه‌های درمانی برای وقتی که تزریق مفصل فاست تأثیر نداشته باشد

بیمارانی که با تزریق مفصل فاست، نتوانستند به نتایج مطلوبی برای کنترل دردشان دست پیدا کنند، باید به دنبال گزینه‌های درمانی دیگری برای کاهش درد خود باشند. امید است که این روش‌ها به بیماران در کاهش علائم خود، بدون نیاز به مداخله جراحی کمک کنند؛ ولی به هر حال در برخی موارد ممکن است جراحی لازم باشد.

فیزیوتراپی

فیزیوتراپی همیشه یک گزینه عالی برای افرادی است که از درد مزمن گردن یا کمر رنج می‌برند. این درد گاهی می‌تواند ناشی از ضعف در حمایت ساختاری ستون فقرات ناشی از آسیب، چاقی یا مسائل دیگر باشد. فیزیوتراپیست ها می‌تواند به بیماران خود از طریق ورزش درمانی و تمریناتی برای کمردرد  کمک کنند تا عضلات و ساختارهای حمایتی را تقویت کنند. این می‌تواند به کاهش ناراحتی و بهبود دامنه حرکتی بیمار کمک کند.

مراقبت‌های کایروپراکتیک

یکی دیگر از گزینه‌های درمانی غیر جراحی برای افراد مبتلا به کمردرد، درمان و مراقبت‌های کایروپراکتیک است. متخصصان کایروپراکتیک از دست‌کاری ستون فقرات از طریق تنظیمات کایروپراکتیک یا درمان دستی، رفع فشار از ستون فقرات و سایر تکنیک‌ها برای تسکین درد استفاده می‌کنند. از درمان کایروپراکتیک همچنین می‌توان همراه با سایر گزینه‌های درمانی، برای کمک به تسکین درد، استفاده شود.

تغییراتی در سبک زندگی

مشکلات مربوط به مفاصل فاست یا سایر مشکلات و عوارض در ستون فقرات می‌تواند در نتیجه‌ی داشتن عاداتی در سبک زندگی مانند رژیم غذایی و ورزش باشد. افرادی که ورزش نمی‌کنند یا تغذیه نامناسبی دارند، بیشتر در معرض مشکلات کمر قرار دارند. اضافه وزن نیز می‌تواند یکی از این عوامل در بروز چنین مشکلاتی باشد. وزن اضافی باعث می‌شود تا استرس بیشتری به ستون فقرات وارد شود و این خود می‌تواند باعث تسریع در تخریب مفاصل شود.

تغییر سبک زندگی می‌تواند در این موارد کمک کننده باشد. یک متخصص تغذیه می‌تواند به بیماران خود در ایجاد رژیم غذایی برای کاهش وزن و کاهش فشار بر ستون فقرات کمک کند. ورزش منظم نیز می‌تواند کمک کننده باشد. ورزش کمک می‌کند تا افراد وزن خود را بهتر و مؤثرتر مدیریت کنند و قدرت عضلات هسته را برای حمایت بهتر از ستون فقرات بالا ببرند.

تزریق اپیدورال داروهای استروئید

تزریق اپیدورال داروهای استروئیدی، همانند تزریق مفاصل فاست است زیرا حاوی داروهای ضد درد و کورتیکواستروئید برای تسکین طولانی مدت می‌باشد. اگرچه، تزریق اپیدورال داروی استروئید معمولاً بیشتر برای درمان درد عصبی در ستون فقرات استفاده می‌شود نه برای مشکلات مربوط به یک مفصل بخصوص.

این تزریقات در ناحیه بین مهره‌های نخاعی و غشای پوشاننده آن‌ها انجام می‌شود. تزریق اپیدورال استروئید می‌تواند به کاهش التهاب و فشار از روی عصب یا درگیری اعصاب ناشی از فتق دیسک، تنگی نخاع یا سایر مسائل کمک کند.

فرسایش (ابلیشن) رادیو فرکانسی

فرسایش (ابلیشن) رادیو فرکانسی، یکی دیگر از گزینه‌های درمانی برای رفع کمردرد است، زمانی که تزریق فاست تأثیری نداشته باشد. این درمان برای جلوگیری از ارسال سیگنال‌های درد توسط اعصاب استفاده می‌شود.

بیمار ابتدا یک تزریق بی‌حس کننده برای بی‌حس کردن ناحیه مورد نظر دریافت می‌کنند. سپس جریان الکتریکی از همان سوزن عبور داده می‌شود و عصب را می‌سوزاند. این کار به قسمتی از عصب که سیگنال‌های درد را ارسال می‌کند آسیب می‌رساند و در نتیجه باعث تسکین می‌شود.

جراحی

هنگامی که گزینه‌های غیر جراحی بی‌نتیجه باشند، شاید وقت آن باشد که عمل جراحی در نظر گرفته شود. خوشبختانه جراحی‌های کم تهاجمی بسیاری برای افرادی که از عوارض جدی ستون فقرات رنج می‌برند، موجود است. یک جراح مغز و اعصاب مجرب می‌تواند علت کمردرد یا گردن درد شما را به خوبی تشخیص دهد و تعیین کند که آیا عمل جراحی برایتان مناسب است یا خیر.