بی حسی پنجه پا (سوزن سوزن شدن انگشتان و پنجه پا): علت و درمان

دلایل زیادی وجود دارد که موجب بی‌حسی پنجه پا میشود. این مشکل اغلب همراه با احساس سوزن سوزن شدن همراه است این مسئله میتواند موجب بروز علائم شدیدی شود. بنابراین اگر میخواهید این مشکل روی راه رفتن شما تاثیر نگذارد خیلی مهم است که راهی پیدا کنید تا بتوانید بی‌حسی پا را برطرف کنید. علاوه بر این ممکن است دلیل بروز این علائم بیماری جدی‌تری باشد. این پست را بخوانید تا راههای دیگری برای درمان بی‌حسی پای خود یاد بگیرید.

چه چیزی موجب بی‌حسی پنجه پا میشود؟

بی‌حسی پنجه پا زمانی ایجاد میشود که یک مشکل ارتباطی در سیستم عصبی ایجاد شود. اعصاب حسی محرکهایی مثل افزایش فشار و دما را دریافت میکنند و سیگنالهای الکتروشمیایی را برای تفسیر به مغز میفرستد. پس از آن مغز سیگنال مربوطه را به عصب ارسال میکند.

آسیب به عصب روی این چرخه و بی‌حسی پا تاثیر میگذارد و بیحسی پا زمانی اتفاق می‌افتد که دیگر این سیگنالها ارسال نشوند. پس از آن بدن شما توانایی حس ورودیهایی مثل سرما و گرما فشار کم و زیاد را از دست میدهد و بیحسی ایجاد میشود. حس سوزن سوزن شدن زمانی اتفاق می‌افتد که سیگنالها به صورت نامنظم ایجاد شوند.

بی حسی پا ناشی از آسیب به عصب 

متداولترین دلایل بی‌حسی پا را میتوان به دو دسته تقسیم کرد. آنهایی که به علت آسیب به عصب ایجاد شده‌اند و آنهایی که به علت کاهش خونرسانی ایجاد شده‌اند. بگذارید با جزییات بیشتری آنها را مورد بررسی قرار دهیم.

فشردگی عصب به صورت موقت 

بیحسی پا اغلب بعد از اینکه مدتی به صورت بد نشستید (مثلا نشستن طوری که پاها را از روی هم عبور داده‌اید یا زمانی که کفشهای تنگ پوشیده‌اید) اتفاق می‌افتد. این به این دلیل است که فشار روی عصب افزایش پیدا میکند و جریان خون در اطراف آن کاهش می‌یابد و این فشردگی رگ باعث کاهش اکسیژن و مواد مغذی به عصب میشوند.

پا به تدریج به خواب میرود و ما حس خودمان را از دست میدهیم. وقتی که ما حرکت میکنیم متوجه میشویم که پای ما بیحس شده است بعد از چند دقیقه سوزن سوزن شدن پاهای ما به طور کامل فروکش میکند.

نوروپاتی محیطی

آسیب به اعصاب در پاها و پنجه پا یکی از دلایل شایع بیحسی ساق پا و پا است. سیستم عصبی ما به دو قسمت تقسیم میشود:

• سیستم عصبی مرکزی: مغز و نخاع
• سیستم عصبی محیطی: اعصابی که دور بدن حرکت میکنند.

آسیب به سیستم عصبی محیطی به نوروپاتی محیطی نیز شناخته میشود و روی چگونگی انتقال سیگنالها از اعصاب به سیستم عصبی مرکزی تاثیر میگذارد و معمولا موجب بیحسی پاها میشود. دلایل مختلف دیگری برای نوروپاتی محیطی وجود دارد که شامل موارد زیر میشود:

• دیابت: تقریبا ۳۰ درصد از موارد نوروپاتی محیطی را تشکیل میدهد.
• بیماری سیستمیک: مثلا اختلال کلیوی آسیب عروقی‚ التهاب مزمن‚ عدم تعادل هورمونها‚ بیماری کبد تومورها و سرطانها
• کمبود ویتامین
• اعتیاد به الکل
• بیماریهایی مثل بیماری لایم
• عوارض جانبی داروها

نوروپاتی محیطی با درد‚ ضعف‚ تغییر تعادل و هماهنگی بدن سوزن سوزن شدن و بیحسی پا ایجاد میشود.

شما میتوانید موارد بیشتری درمورد دلایل بیحسی پا پیدا کنید از جمله علائم و دلایل آن در قسمت نوروپاتی محیطی مطرح شده است.

مشکلات ستون فقرات

مشکلاتی که در ستون فقرات است روی اعصابی که از نخاع بیرون می‌آیند تاثیر میگذارد و میتواند موجب بیحسی پاها شود. دو تا از دلایل شایعی که موجب فتق دیسک کمر و تنگی نخاع میشوند.

بیحسی پا ناشی از کاهش جریان خون 

اگر جریان خون به پاها کاهش پیدا کند میتواند موجب بیحسی پا به علت کاهش اکسیژن و مواد مغذی باشد که به عصب نرسیده است. این میتواند روی چگونگی تولید و ارسال پالسها نیز تاثیر بگذارد. شایعترین علل عبارتند از :

• بیماری سرخرگ محیطی وقتی که چربی‌ها و کلسترول تجمع پیدا میکنند موجب تنگی عروق خونی میشوند. بیحسی در پاها ازPAD هنگام ورزش بدتر میشود و ممکن است همراه با خستگی و سوزش در ساق و کف پا باشد.
• DVT ترمبوز ورید عمقی یک لخته خون است و معمولا فقط روی یک پا تاثیر میگذارد.
• سرمای شدید یا سرمازدگی رگهای خونی که در واکنش به دمای پایین بدن منقبض میشود تا به حفظ دمای اصلی بدن کمک کنند.
• تصلب شرایین:ضخیم شدن دیواره سرخرگها به علت تجمع گلبولهای سفید خون
• بیماری راینود که باعث انقباض شدید رگهای خون میشود

دلایل دیگر بیحسی پا 

دلایل دیگری برای بیحسی پا وجود دارد که کمتر شایع هستند :

• مالتیپل اسکلروزیس نوعی بیماری خود ایمن است که سیسستم عصبی مغز و نخاع را درگیر میکند. اغلب با کاهش تعادل سوزن سوزن شدن خارش شدید و اسپاسم عضلانی و مشکل در کنترل پاها و دستها همراه است.
• سندروم تونل تارسال. جایی که عصب تیبیال خلفی در حین عبور از یک فضای کوچک بین استخوانهای پا متورم میشود. ممکن است به علت ورم ‚خار استخوانی آسیب و یا وضعیت غیر عادی پا باشد. متداولترین علائم درد شدید تیر کشیدن همراه با سوزن سوزن شدن و بیحسی پا در قسمت داخلی پا و مچ پا و کف پا است.علائم با فعالیت شدیدتر میشوند.

آیا بیحسی پا یک فوریت پزشکی محسوب میشود؟

اگر بیحسی پا همراه با علائم زیر باشد فورا با پزشک خودتان در میان بگذارید:

• اختلال عملکرد مثانه یا عدم کنترل روده
• از دست دادن حس : بیحسی در کشاله ران
• مشکل هنگام راه رفتن مخصوصا وقتی که روی پای خودتان زمین میخورید به علت اینکه نمیتوانید پای خود را از جلوی پای دیگر بلند کنید.
• تنگی نفس
• گیجی
• سرگیجه
• فلج
• تغییر بینایی
• از دست دادن هوشیاری : برای یک دوره
• مشکل هنگام صحبت کردن یا قورت دادن غذا
• درد شدید یا ناگهانی: که بعد از چند دقیقه برطرف نمیشود.

درمان

هنگامی که تشخیص صحیح انجام شد در مرحله بعد درمان آغاز میشود. با توجه به علت بیحس شدن پا برخی برنامه‌های درمانی به شما پیشنهاد میشود که شامل موارد زیر میشود:

• افزایش ویتامین دریافتی بدن و کنترل قند خون برای کسانی که درگیر بیماری دیابت هستند.
• ترک سیگار برای اینکه جریان خون به پاها افزایش یابد
• ورزش کردن به صورت منظم تا خونرسانی به شکل صحیح ادامه یابد.
• جراحی اصلاحی که برای مواردی مثل پینه پا انجام میشود
• برای تسکین سریع از کیسه یخ استفاده کنید تا درد آن قسمت تسکین پیدا کند.
• تسکین دهنده‌های درد و داروهای دیگری که کمک میکنند بیحسی پنجه پا بهبود پیدا کند عبارتند از اکسی کدون ضد افسردگی و پرگابالین
• با ماساژپا گردش خون افزایش پیدا میکند و بیحسی پا که گهگاهی ایجاد میشود زودتر برطرف میشود.

جلوگیری

ممکن است همیشه روشی برای جلوگیری ۱۰۰ ٪ از بیحسی پنجه پا وجود نداشته باشد اما مطمئنا راههایی هست که به جلوگیری از سوزن سوزن شدن پاها که همراه با بیحسی پا است کمک میکند. در اینجا چند نکته برای جلوگیری از بیحسی پاها آورده شده است:

• کفش خوب بپوشید: اگر کفشهای پاشنه بلند یا کفشهای با پاشنه خیلی کوتاه بپوشید ممکن است دچار بیحسی پا شوید. بنابراین باید کفش مناسبی انتخاب کنید که کاملا اندازه پای شما باشد. شما میتوانید برای راحتی بیشتر یک جفت کفی کفش مناسب بگیرید.
• برای مدت طولانی نایستید حتی اگر شغل شما ایجاب میکند که تا چندین ساعت روی پای خودتان بایستید چندین دقیقه بنشینید و پاهای خودتان را شل و ریلکس کنید.
• از متخصص دارای مجوز پدیکور تهیه کنید
• در زمستان کفش و جوراب گرم بپوشید.
• به طور صحیح راه بروید. با گامهای بلند و راحت و سر بالا راه بروید . با اینکار وزنی که قرار است پا و پنجه پا تحمل کند کاهش می‌یابد.
• زمان مراجعه به پزشک را به خاطر داشته باشید. بیحسی‌های که گاهگاهی پیش می‌آید میتواند منجر به بیحسی دائمی شود و مدت طولانی ادامه پیدا کند. بنابراین به دکتر مراجعه کنید تا از علت دقیق آن مطلع شوید.
• ورزش مداوم و منظم نه تنها کمک میکند از بیحسی‌های گهگاهی رها شوید بلکه باعث جلوگیری از بیحسی در اولین فرصت میشود. شما باید ورزش را در برنامه روزانه خود قرار دهید.
• کاهش وزن. یکی از دلایلی است که موجب بیحسی پا میشود وزن اضافی است. بنابراین بهتر است نکاتی را برای کاهش وزن سالم یاد بگیرید. علاوه بر این فشار خون را هم کاهش دهید و به همین شکل بیحسی پای شما کاهش پیدا میکند.
• از محصولات مراقبتی که برای افراد دیابتی طراحی شده است استفاده کنید. شما میتوانید برای کاهش بیحسی پا از جورابهای فشرده سازی پا استفاده کنید. همچنین خیلی خوب است که نگاهی به داروی کپساسین (نوعی ماده شیمیایی که در فلفل قرمز هم وجود دارد) داشته باشید تا بیحسی پای خود را کاهش دهید.