کمردرد در مردان یکی از شایعترین عارضهها در جهان محسوب میشود. امکان دارد کمردرد مردان به صورت خفیف، مداوم و یا شدید بروز کند. در برخی از موارد کمردرد مردان به صورت ناگهانی و در اثر تصادف، افتادن از ارتفاع یا بلند کردن اشیاء سنگین ایجاد شود. علت کمردرد مردان میتواند بروز اختلالهای التهابی یا عارضههای دیگر باشد. بسته به علت بروز درد و علائم، جهت درمان کمردرد مردان از روشهای مختلفی استفاده میشود. انجام اقدامات مخصوص درمانی سبب بهبود وضعیت سلامتی و کاهش احتمال بروز کمردرد مزمن میشود. در این مقاله اطلاعات مربوط به علائم و دلایل کمردرد در مردان و همچنین درمان این عارضه شرح داده خواهند شد. جهت درمان کمردرد بایستی به پزشک باتجربه مراجعه شود تا از خطرات و عوارض درمان کاسته شود.
انواع کمردرد در مردان
پزشکان انواع کمردرد در مردان را به شرح زیر طبقهبندی میکنند:
- کمردرد شدید یا حاد که به طور ناگهانی ایجاد شده و معمولا برای چند روز تا چند هفته ادامه دارد.
- کمردرد نیمه حاد که میتواند به صورت ناگهانی و یا به مرور زمان ایجاد شود و برای 4 تا 12 هفته ادامه دارد.
- کمردرد مزمن که امکان دارد سریع یا به تدریج ایجاد شود و بیش از 12 هفته ادامه داشته باشد.
علائم کمردرد در مردان
امکان دارد کمردرد به صورت موضعی در یک قسمت مشخص ایجاد شده و یا در کل قسمت کمر بروز کند. در برخی از موارد درد از کمر به دیگر قسمتهای بدن مانند باسن، پاها و شکم گسترش پیدا میکند. شدت کمردرد در هر شخصی متفاوت میباشد. بسته به نوع، علت و محل بروز کمردرد امکان دارد موارد زیر بروز کنند:
- افزایش درد در زمان بلند کردن اجسام و خم شدن
- تشدید درد در زمان استراحت، نشستن یا ایستادن
- دردی که فقط در برخی از مواقع ایجاد میشود.
- سفتی و خشکی کمر در زمان صبح و کاهش درد پس از انجام فعالیت
- دردی که از قسمت کمر به باسن، پاها و یا لگن منتقل میشود.
در صورت عدم بهبود درد پس از چند هفته و یا بروز هر یک از موارد مرتبط با نشانه کمردرد مردان که در زیر به آن اشاره میشود، بایستی به پزشک مراجعه شود:
- بیحسی و احساس گزگز
- کمردرد شدید که با مصرف دارو بهبود پیدا نمیکند.
- کمردرد پس از افتادن از ارتفاع یا آسیبدیدگی
بروز کمردرد به همراه:
- دشواری در ادرار کردن
- ضعف، درد یا بیحسی در پاها
- تب
- کاهش وزن ناخواسته
دلایل کمردرد در مردان
برخی از عوامل کمردرد در مردان شامل موارد زیر میباشد:
کشیدگی عضله یا تاندون
بلند کردن اجسام سنگین، ورزش کردن و یا خوابیدن در وضعیت نامناسب میتواند سبب بروز کمردرد در مردان شود. در این حالت یکی از عضلات یا تاندونها در قسمت کمر دچار کشیدگی میشود. کمردرد ناشی از کشیدگی عضله یا رباط در برخی از مواقع سبب بروز سفتی و اسپاسم میشود.
التهاب
التهاب بخشی از واکنش ایمنی طبیعی بدن محسوب میشود ولی میتواند سبب بروز درد شود. ادامه التهاب ناشی از آسیبدیدگی یا بیماری میتواند باعث بروز درد مزمن در کمر شود.
التهاب مفصل
بیش از 52 میلیون شخص بزرگسال در جهان از درد ناشی از التهاب مفصل رنج میبرند. التهاب مفصل نوعی التهاب مزمن است که بر مفاصل سراسر بدن شامل مفاصل کمر اثر میگذارد. درد ناشی از التهاب مفصل معمولا با سفتی و ورم مرتبط است.
پوکی استخوان
پوکی استخوان سبب کاهش توده استخوانی خصوصا در لگن، مچ دست و ستون فقرات میشود. در این حالت استخوان ضعیفتر شده و میتواند سبب بروز شکستگیهای دردناک شود.
آسیبدیدگی، فتق و پارگی دیسک
دیسکها، مهرههای ستون فقرات را از هم جدا میکنند. در صورتی که دیسکها از محل خود خارج شده و یا دچار آسیبدیدگی شوند، امکان دارد باعث بروز درد شوند. دیسکها با افزایش سن بیشتر در معرض آسیبدیدگی قرار میگیرند.
وارد شدن فشار
ستون فقرات در راست نگه داشتن بدن تاثیر به سزایی دارد. وضعیت نامناسب بدنی و اضافهوزن سبب وارد شدن فشار زیادی بر ستون فقرات میشود. در این حالت عضلات بایستی بیش از حد فعالیت کنند و این مساله میتواند دلیل کمردرد در مردان باشد.
فیبرومیالژیا
عارضه فیبرومیالژیا میتواند سبب بروز درد در سراسر بدن از جمله کمر شود. بر طبق نظر محققین، این عارضه در اثر ناهنجاری در سیستم عصبی بدن ایجاد میشود.
در ارتباط با روشهای درمان کمردرد بایستی توجه شود که اگرچه کمردرد دارای دلایل مختلفی است ولی درمان آن امکانپذیر است. تغییر در نحوه زندگی مانند بلند کردن اشیاء به شیوه صحیح، خوابیدن در وضعیت بدنی مناسب و حفظ وزن ایدهآل به تسکین کمردرد کمک میکنند. در صورتی که کمردرد شدید باشد، بایستی با متخصص ارتوپدی در ارتباط با گزینههای مختلف درمان علائم مشورت شود.
عوامل موثر در بروز کمردرد مردان
کمردرد میتواند در هر شخصی ایجاد شود ولی عوامل مختلفی میتوانند در بروز این عارضه موثر باشند. عواملی که سبب افزایش احتمال بروز کمردرد میشوند عبارتند از:
میزان فعالیت
کمردرد در افرادی که از لحاظ جسمانی فعال نیستند بیشتر شایع است. عضلات ضعیف در قسمت کمر و شکم به درستی از ستون فقرات محافظت نمیکنند. در صورت انجام ورزش شدید پس از یک دوره عدم فعالیت نیز احتمال بروز کمردرد افزایش مییابد.
اضافهوزن
رژیم غذایی حاوی مقادیر زیاد کالری و چربی به همراه عدم فعالیت سبب افزایش وزن میشود. در این حالت بر کمر فشار وارد میشود.
عوامل موثر در بروز کمردرد در محیط کار
مشاغلی که نیاز به بلند کردن اجسام سنگین، هل دادن، کشیدن یا چرخش بدن دارند میتوانند سبب بروز کمردرد شوند. مشاغل اداری نیز در صورتی که شخص برای مدت طولانی در صندلی نامناسب و در وضعیت نامناسب بدنی قرار داشته باشد نیز در ایجاد کمردرد موثر هستند.
سن
با افزایش سن (خصوصا پس از 45 سالگی) احتمال بروز کمردرد افزایش پیدا میکند.
عوامل ژنتیکی
عوامل ژنتیکی در بروز برخی از عارضههایی که سبب ایجاد کمردرد میشوند، موثر هستند.
درمان کمردرد در مردان توسط چه متخصصینی انجام میشود؟
متخصصینی که کمردرد در مردان را درمان میکنند شامل موارد زیر میباشند:
- متخصص درد که در ارزیابی، تشخیص و درمان انواع متخلف درد دارای تخصص میباشد.
- پزشک عمومی
- متخصص ارتوپدی که درمان و جراحی مرتبط با عارضههای مفصل و استخوان را بر عهده دارد.
- متخصص مغز و اعصاب که بیماریهای ستون فقرات، مغز و اعصاب را درمان میکند.
- جراح مغز و اعصاب که جراحی مرتبط با اختلالها و عارضههای ستون فقرات، مغز و اعصاب را انجام میدهد.
- متخصص روماتولوژی که در درمان بیماریهای اسکلتی عضلانی و اختلالهای خودایمنی دارای تخصص است.
- متخصص فیزیوتراپی که در ارتباط با حرکت و تقویت عضلات دارای تخصص میباشد.
مردان چه زمانی بایستی برای درمان کمردرد به پزشک مراجعه کنند؟
تحقیقات نشان میدهند که مردان بیش از زنان، مراجعه به پزشک را به تعویق میاندازند. علائمی که نشان میدهند شخص بایستی برای ارزیابی کمردرد به پزشک مراجعه کنند شامل موارد زیر میباشند.
ادامه درد برای مدت بیش از چند هفته با وجود مراقبت در منزل
اولین قدم جهت تسکین درد کمر و گردن در بیشتر موارد، استراحت برای مدت چند روز و خودداری از انجام حرکاتی است که سبب تشدید درد میشوند. از دیگر روشهای مراقبت مانند مصرف داروهای بدون نیاز به نسخه پزشک، بهکارگیری یخ یا پک حرارتی نیز میتوان استفاده کرد. البته اگر درد کمر یا گردن ادامه داشته باشد و یا پس از حداقل دو هفته دوباره ایجاد شود، بایستی به پزشک مراجعه شود. دردی که در فعالیتهای روزانه یا کیفیت خواب اختلال ایجاد کند نباید بیش از دو هفته نادیده گرفته شود.
در ارتباط با مشاغل دشوار مانند کارهای ساختمانی یا جوشکاری امکان دارد بدون مرخصی امکان استراحت برای تسکین درد کمر و گردن وجود نداشته باشد. در چنین مواردی، بایستی زودتر از مدت زمان دو هفته به پزشک مراجعه شود.
ایجاد درد شدید پس از برخورد یا افتادن از ارتفاع
اگر پس از تصادف یا افتادن بر زمین درد کمر یا گردن ایجاد شود، بایستی بلافاصله به پزشک مراجعه شود. برخوردهای شدید یا افتادن بر زمین از جمله دلایل شایع آسیبدیدگی مهره یا دیسک محسوب میشوند و جهت اطمینان از ثبات ستون فقرات و تسکین درد به رسیدگی فوری پزشکی نیاز دارند.
در برخی از مواقع، درد ناشی از برخورد با تاخیر ایجاد میشود. برای مثال در زمان تصادفات خودرو، سر به سرعت به طرف عقب و جلو حرکت میکند. در این حالت، پس از تصادف دردی در گردن احساس نمیشود ولی پس از چند ساعت یا در روز بعد، درد ایجاد خواهد شد.
وجود درد به همراه علائم هشدار دهنده
صرف نظر از مدت یا شدت درد کمر یا گردن، در صورتی که درد با علائم زیر همراه باشد بایستی فورا به پزشک مراجعه شود:
- وجود درد در دست یا پا
- احساس گزگز، بیحسی یا ضعف در دست یا پا
- دشواری در حفظ تعادل، هماهنگی یا کنترل روده یا مثانه
- سردرد شدید یا غیر طبیعی
- تب، لرز یا حالت تهوع
- کاهش وزن ناخواسته
علائم فوق و دیگر نشانههای غیر طبیعی میتوانند نشاندهنده وجود یک مشکل جدی مانند فشردگی طناب نخاعی یا ریشه عصبی، عفونت یا سرطان باشند. وجود این علائم لزوما به معنی وجود یک عارضه جدی نمیباشد و فقط یک پزشک با تجربه میتواند به درستی مشکل را تشخیص دهد.
در صورت وجود تردید در مورد علائم، بایستی احتیاط شود. توصیه میشود به جای به تعویق انداخت درمان، هر چه سریعتر به پزشک مراجعه شود. در برخی از مواقع تنها با یک تماس با پزشک یا پرستار، بیمار میتواند در ارتباط با اقدامات درمانی بعدی کسب اطلاع کند.
تشخیص کمردرد در مردان
پزشکان از روشهای مختلفی برای تشخیص علت کمردرد در مردان جوان استفاده میکنند. به این ترتیب پزشک میتواند بهترین گزینه درمانی را تعیین کند.
سابقه پزشکی و خانوادگی
پزشک سابقه پزشکی و خانوادگی بیمار را جهت اطلاع از وجود هر گونه عارضهای که سبب بروز درد شده است، بررسی میکند. پزشک در ارتباط با موارد زیر، سوالهای خود را با بیمار مطرح میکند:
- توصیف نوع درد
- محل دقیق بروز درد
- زمان آغاز درد و مدت زمان بروز درد
- نوعی فعالیتی که در ابتدا سبب بروز درد شده است.
- شدت درد
- عواملی که سبب بهبود یا تشدید درد میشوند.
امکان دارد پزشک از بیمار درخواست کند که میزان درد را از عدد 1 تا 10 مشخص کند تا شدت درد را ارزیابی کند و در ارتباط با توانایی بیمار در انجام فعالیتهای روزانه کسب اطلاع کند.
معاینه بدنی
پزشک جهت معاینه بدنی از روشهای زیر استفاده میکند:
- ارزیابی ستون فقرات و وضعیت بدنی جهت بررسی تغییرات در ساختار استخوانی
- درخواست از بیمار جهت خم کردن و بالا بردن پاها جهت تعیین حرکاتی که سبب بروز درد میشوند.
- ارزیابی واکنشها، قدرت عضلانی و حسهای بدنی
آزمایش خون و آزمایشهای تصویربرداری
در برخی از مواقع پزشکان از آزمایشهای مختلف برای تعیین علت بروز کمردرد استفاده میکنند. امکان دارد پزشک از آزمایشهای زیر استفاده کند:
- تصویربرداری با اشعه ایکس: در این روش فقط استخوانها قابل مشاهده هستند و به تشخیص موارد زیر کمک میکند:
-
- شکستگی استخوان
- تغییرات مرتبط با سالخوردگی
- تغییرات مرتبط با راستای ستون فقرات
- ام آر آی: در این روش از انرژی آهنربای قدرتمند جهت تولید سیگنال به منظور ایجاد یک سری تصاویر استفاده میشود. این تصاویر توسط رایانه ارزیابی میشوند و تصاویر مورد نظر از قسمت کمر ایجاد خواهند شد. ام آر آی به تشخیص آسیبدیدگی یا عارضه مرتبط با بافتهای نرم مانند دیسکها، رباطها و ریشههای عصبی در ستون فقرات یا اطراف آن کمک میکند.
- در روش توموگرافی کامپیوتری محوری (CAT) از اسکنر برای تصویربرداری از کمر در زوایای مختلف استفاده میشود. تصاویر جهت ایجاد نمای سه بعدی از کمر توسط رایانه ارزیابی میشوند. اسکن CAT به تشخیص مشکلات مرتبط با کانال نخاعی و بافتهای مجاور کمک میکند.
- تستهای الکتروفیزیولوژی مانند الکترومیوگرافی به اندازهگیری فعالیت الکتریکی در عضلات کمک میکنند. پزشکان از این روشها جهت ارزیابی مشکلات مرتبط با عضلات و اعصاب استفاده میکنند.
- در اسکن استخوان از مقادیر مختصر مواد رادیو اکتیو برای کمک به پزشکان جهت مشاهده جزئیات در ستون فقرات مانند شکستگی و عفونت استفاده میشود.
- آزمایش خون به تشخیص دلایل احتمالی بروز کمردرد مانند عارضههای التهابی کمک میکند.
درمان کمردرد در مردان
پزشکان جهت درمان کمردرد مردان از گزینههای مختلف مانند دارو، درمان غیر جراحی و روشهای جراحی استفاده میکنند.
مصرف دارو
- داروهای مسکن بدون نیاز به نسخه پزشک که به صورت خوراکی مصرف شده و یا بر روی پوست استفاده میشوند.
- داروهای خوراکی ضد التهابی برای تسکین درد و التهاب
- شلکنندههای عضلانی برای برخی از انواع کمردرد مزمن ناشی از تنش عضلانی
- تزریق داروهای ضد التهابی یا بیحسکننده برای برخی از انواع کمر درد که در اثر فشردگی عصب به دیگر قسمتهای بدن منتقل میشود.
- داروهای مسکن برای کمردرد شدید
پک سرد
از پک سرد برای کمک به تسکین کمردرد و از پک گرم برای افزایش جریان خون و تسریع روند بهبود در عضلات و بافتهای کمر استفاده میشود.
استراحت
بیمار بایستی از استراحت مطلق خودداری کند. در عوض میزان فعالیتها یا ورزشهایی که سبب بروز درد میشوند بایستی محدود شود. سطح فعالیت جسمانی بایستی به تدریج افزایش پیدا کند.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی سبب تقویت عضلاتی میشود که از کمر محافظت میکنند و در این حالت قابلیت حرکتی و وضعیت بدنی بهبود پیدا میکند. تمارین تقویتی نیز به کاهش درد کمک میکنند. پیش از آغاز برنامه درمانی بایستی با پزشک یا متخصص فیزیوتراپی مشورت شود.
تغییر در سبک زندگی
تغییر در نحوه زندگی شامل موارد زیر میباشد:
- حرکت دادن بدن به شیوه صحیح در زمان انجام فعالیتهای روزانه خصوصا مواردی که نیاز به بلند کردن اجسام سنگین، کشیدن یا هل دادن دارند. از انجام هر گونه فعالیتی که سبب ایجاد یا تشدید درد میشود بایستی خودداری شود.
- تمرین و پرورش عادات سالم مانند ورزش کردن، تکنیکهای آرامسازی، خواب منظم، رژیم غذایی سالم و قطع مصرف سیگار.
روشهای درمانی مکمل و جایگزین
روشهای مکمل و جایگزین به تسکین درد کمک میکنند. نمونه این روشها شامل:
- درمان دستی ستون فقرات و بافتهای مجاور. متخصص از دستان خود برای تنظیم و اصلاح و ماساژ ستون فقرات و عضلات استفاده میکند.
- تحریک الکتریکی عصب از راه پوست. در این روش پالسهای الکتریکی خفیف از طریف دستگاه و الکترودها یا پدهایی که بر روی پوست قرار داده شدهاند، به اعصاب ارسال میشوند. این روش در همه مواقع برای کاهش درد موثر نمیباشد.
- طب سوزنی یک روش سنتی چینی است. در این روش از سوزنهای ظریف جهت تسکین درد در برخی از بیماران استفاده میشود.
استفاده از روشهای جراحی
در صورت عدم تاثیر دیگر روشهای درمانی امکان دارد از جراحی برای رفع کمردرد استفاده شود. البته این روش حتی با وجود ادامه درد، برای همه افراد مناسب نمیباشد. نوع جراحی توصیه شده توسط پزشک به علت کمردرد مردان و سابقه پزشکی بیمار بستگی دارد. جراح عوارض و مزایای جراحی مورد نظر را ارزیابی خواهد کرد.
زمان بهبودی پس از جراحی به نوع جراحی و وضعیت کلی سلامتی شخص بستگی دارد. تحقیقات نشان میدهند که جراحی در افراد مبتلا به فتق دیسک، تنگی کانال نخاعی و اسپوندیلولیستزیس میتواند مفید باشد.
کنترل درد کمر در مردان
زندگی با وجود کمردرد میتواند دشوار باشد. البته این عارضه پس از 6 هفته در بیشتر افراد بهبود پیدا میکند. موارد زیر میتوانند به کنترل درد کمر در مردان کمک کنند:
- سطح فعالیت ورزشی را به تدریج اضافه کرده و با پزشک در مورد نوع ورزش مناسب مشورت کنید. امکان دارد برخی از فعالیتها برای شما مناسب نباشند.
- در زمان نشستن برای مدت طولانی، از جای خود برخیزید و حرکت کنید و وضعیت نشستن خود را به طور مداوم تغییر دهید.
- از کفش مناسب با پاشنه کوتاه استفاده کنید.
- در زمان رانندگی در مسافتهای طولانی، بالش مناسب پشت کمر خود قرار داده و به طور مداوم توقف کرده و کمی پیادهروی کنید.
- به پهلو بخوابید و بالش کوچکی بین زانوهای خود قرار دهید. در صورت تمایل به خوابیدن به پشت، بالشی زیر زانوها قرار دهید. در صورت امکان از خوابیدن بر روی شکم خودداری کنید.
- میزان باری که حمل میکنید را کاهش دهید. به جای حمل مقادیر زیاد بار، اقلام مورد نظر را به چند بخش جهت حمل کردن تقسیم کنید.
جلوگیری از بروز کمردرد در مردان
رعایت موارد زیر به محافظت از کمر کمک میکنند:
- از تمارین ورزشی مناسب برای تقویت عضلات کمر استفاده کنید. تمارینی که سبب افزایش تعادل و قدرت میشوند سبب کاهش احتمال افتادن و آسیبدیدگی کمر یا شکستگی استخوان میشوند. به این منظور میتوان از ورزشهایی مانند تایچی و یوگا یا هر گونه ورزشی که نیازمند تحمل وزن بدن است و سبب افزایش تعادل میشود استفاده کرد.
- تناسب اندام خود را حفظ کنید. اضافهوزن میتواند سبب وارد شدن فشار بیش از حد بر کمر شود.
- وضعیت بدنی مناسب را حفظ کرده و از خمیده نگه داشتن بدن خودداری کنید. در زمان نشستن و ایستادن نیز از بالش مناسب در قسمت کمر استفاده کنید.
- از بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنید. در صورت نیاز به این کار، به جای استفاده از عضلات کمر، از عضلات پا و شکم خود استفاده کنید.
سوالهای رایج در مورد کمردرد مردان
چگونه میتوان از خطرناک بودن وضعیت کمردرد اطمینان حاصل کرد؟
- ادامه درد برای بیش از یک هفته
- انتقال درد از کمر به دیگر بخشهای بدن
- وجود بیحسی، احساس گزگز یا ضعف
- وجود درد پس از تصادف
- تشدید درد در مواقع به خصوص یا در وضعیتهای خاص بدنی
- وجود مشکل مرتبط با روده و یا ادرار کردن
- کاهش وزن بیدلیل
- وجود تب
دلایل کمردرد در مردان شامل چه مواردی میباشد؟
بروز کمردرد بسیار شایع میباشد. امکان دارد این عارضه در اثر کشیدگی عضلات یا تاندونهای کمر ایجاد شود. دیگر عوامل کمردرد در مردان شامب التهاب مفصل، مشکلات ساختاری و آسیبدیدگی دیسک میباشد. درد معمولا با استراحت، فیزیوتراپی و مصرف دارو بهبود پیدا میکند.
کمردرد برای چه مدتی ادامه دارد؟
کمردرد شامل دو نوع میباشد: کمردرد شدید یا کوتاهمدت برای مدت چند روز تا چند هفته ادامه دارد. بیشتر کمردردها از نوع کمردرد شدید هستند. این نوع کمردرد پس از چند روز با اقدامات مراقبتی بهبود پیدا کرده و سبب اختلال در عملکردهای بدن نمیشود.
چگونه میتوان منشأ بروز کمردرد را مشخص کرد؟
در صورتی که درد به دستها منتقل میشود، امکان دارد منشأ درد ستون فقرات گردنی باشد. ولی اگر درد به پاها منتقل میشود، ممکن است منشأ درد ستون فقرات کمری باشد.
عدم رفع کمردرد نشاندهنده چه مشکلی میباشد؟
عدم رفع کمردرد نشاندهنده وجود یک عارضه جدی میباشد. بهتر است در این مواقع از کمک یک متخصص استفاده شود؛ چرا که امکان دارد در برخی از مواقع به جراحی یا دیگر انواع روشهای درمانی نیاز باشد. به این منظور بایستی فورا به پزشک مراجعه شود.
آیا مشکلات کبدی باعث بروز کمردرد میشوند؟
امکان دارد درد ناشی از مشکلات کبدی خفیف و یا شدید باشد. ممکن است این درد سبب بروز کمردرد نیز بشود. درد ناشی از مشکلات کبدی در برخی از موارد با درد در شانه راست یا شکم یا کلیه اشتباه گرفته میشود. بسیاری از بیماریهای کبدی و یا عارضههای مرتبط با دیگر اعضای بدن میتوانند سبب بروز درد در قسمت کبد شوند.
آیا مشکلات مرتبط با روده میتوانند سبب بروز کمردرد شوند؟
گیرافتادگی مدفوع در روده میتواند سبب بروز کمردرد شود. این عارضه زمانی بروز میکند که بخشی از مدفوع در روده بزرگ یا بخش انتهایی روده بزرگ گیر کند. فشار وارد شده در این قسمت میتواند سبب انتقال درد به کمر یا شکم شود.
