کمردرد مشکلی است که میتواند زندگی ما را مختل کند و حتی تا حدودی موجب ناتوانی ما شود اما خوشبختانه این مشکل در بیشتر موارد به خودی خود برطرف می‌شود. اما اگر کمردرد شما در حال بدتر شدن است یا پس از مدتی بهبود نمی یابد، یا هر یک از علائم شرح داده شده در این مقاله را دارید، باید با پزشک متخصص مشورت کنید تا گزینه‌های درمانی مناسب را برای شما تجویز کند.
اگر میزان درد کمر شما زیاد است یا علائم نگران‌کننده‌ای دارید یا به هر دلیل در مورد جدی بودن مشکل خود شک دارید، ضروری است که به پزشک مراجعه کنید. دکتر سپهریان می‌توانند به شما کمک کند تا عامل درد خود را شناسایی کرده و با انجام درمان‌های مناسب برای همیشه به آن پایان دهید.
برای کسب اطلاعات بیشتر و یا رزرو نوبت با شماره های 02166576991 و 02166914650 تماس حاصل فرمایید.
انواع کمردرد
درد کمر یکی از شایع‌ترین مشکلات پزشکی است. 8 نفر از هر 10 نفر، در طول عمر خود حداقل یکبار به درد کمر مبتلا می‌شوند. درد کمر میتواند علل بسیار متعددی داشته باشد؛ از کشیدگی عضلات گرفته تا مشلات بسیار جدی در ستون فقرات. این درد میتواند در حد احساس ناراحتی خفیف در کمر یا درد شدید و تیرکشنده باشد. درد کمر در اغلب موارد به صورت حاد است، به این معنا که به طور ناگهانی ایجاد شده و ظرف چند هفته بهبود پیدا می‌کند. اما درد مزمن به دردی گفته می‌شود که بیشتر از سه ماه طول می‌کشد. این که افراد بدانند چه موقع باید به پزشک مراجعه کنند، خود مساله بسیار مهمی است که میتواند نقش مهمی در روند درمان داشته باشد. بسیاری از افراد با وجود داشتن درد خفیف به فعالیت‌های روزانه خود ادامه می‌دهند و کمر درد آنها با درمان‌های خانگی برطرف می‌شود. اما بسیار هم است که شما علائم و نشانه‌های کمر درد جدی و خطرناک را بشناسید و در صورت دیدن این علائم فورا به پزشک مراجعه کنید تا مشکل اصلی شما تشخیص داده شده و پروسه درمان به موقع آغاز شود.
شایع ترین علل کمر درد
شایع‌ترین علت درد کمر، کشیدگی عضلات و ربا‌های کمر یا همان رگ‌به‌رگ شدن کمر است. داشتن اضافه وزن و قرارگیری بدن در وضعیت ناصحیح (هنگام نشستن، ایستادن و …) نیز میتواند موجب بروز کمردرد شود. در افراد مسن، روند فرسایش ستون فقرات و بروز آرتروز موجب بروز کمر درد می‌شود. علل جدی تر و خطرناک تر برای کمر درد عبارتند از شکستگی ستون فقرات یا پارگی دیسک کمر. برخی از دیگر علل احتمالی کمر درد عبارتند از:
- فتق یا برآمدگی دیسک؛ زمانی رخ می‌دهد که دیسک‌های بین مهره‌ای در ستون فقرات دچار فتق شده و به شاخه‌های عصبی اطراف فشار وارد می‌کنند.
- پوکی استخوان؛ ضعیف و شکننده شدن استخوان‌های بدن از جمله ستون فقرات
- استئومیلیت؛ عفونت استخوانی
- سیاتیک؛ وارد شدن فشار به عصب سیاتیک و در نتیجه احساس درد در تمام طول مسیر انتشار عصب سیاتیک
- اسکولیوز؛ غیرطبیعی بودن و وجود انحراف در انحنای ستون فقرات
- تنگی کانال نخاعی؛ تنگ شدن فضای کانال نخاعی در ستون فقرات که عصب‌ها از آن عبور می‌کنند.
- آرتروز ستون فقرات
- ساکروایلیتیس؛ التهاب مفصلی که بین لگن و پایین ستون فقرات قرار دارد
درمان‌های خانگی برای کمر درد
خبر خوب این است که اغلب موارد ابتدا به کمر درد با گذشت زمان به خودی‌خود خوب می‌شوند. مصرف داروهای مسکن غیرتجویزی می‌توانند به تسکین درد کمک کنند. شما همچنین می‌توانید از کمپرس سرد و گرم برای کاهش درد کمر استفاده کنید. هم کمپرس سرد و هم کمپرس گرم موجب تحریک اعصاب و کاهش درد می‌شوند بنابراین میتواند هر کدام را که ترجیح می‌دهید استفاده کنید و یا هر دو را امتحان کنید تا ببینید کدام برای شما موثرتر است. اغلب پزشکان برای کاهش تورم، کمپرس سرد و برای رفع گرفتگی عضلات، کمپرس گرم را پیشنهاد می‌دهند. کمپرس سرد یا گرم را در هر نوبت به مدت 15 تا 20 دقیقه روی کمر بگذارید. جسم یخ یا داغ را هرگز مستقیما روی پوست کمر قرار ندهید. استراحت کنید و سعی کنید از انجام فعالیت‌های شدید و پرفشار یا فعالیتی که درد شما را تشدید می‌کند، اجتناب کنید. البته شما باید سطح فعالیت خود را کاهش داده و نوع فعالیت‌ها را اصلاح کنید. اغلب پزشکان، داشتن استراحت مطلق را توصیه نمی‌کنند.
چه زمانی برای درمان کمردرد به دکتر مراجعه کنیم؟
اغلب افراد در مقطعی از زندگی خود دچار کمر درد شده‌اند. درواقع کمردرد، شایع ترین علتی است که افراد به خاطر آن از کار خود مرخصی می‌گیرند. درد کمر میتواند به شکل‌های مختلفی ظاهر شود. برخی افراد تنها درد خفیفی پیدا می‌کنند که ظرف چند روز خوب می‌شود و برخی دیگر درد شدید و ناتوان‌کننده‌ای دارند که تا چندین هفته ادامه دارد.
بسته به شدت درد، درمان‌های مختلفی برای درد کمر ارائه می‌شود. بعضی از این درمان‌ها را می‌توانید در خانه نیز امتحان کنید. اما چگونه می‌توانید بدانید که چه زمان باید درمان‌های خانگی را متوقف کرده و به پزشک مراجعه کنید؟
در صورتی که هر یک از علائم یا شرایط زیر را دارید لازم است در اولین فرصت یک قرار ملاقات با پزشک خود تعیین کنید.
داشتن سن بالای 50 سال
با بالا رفتن سن، احتمال بروز کمر درد نیز بیشتر می‌شود. در زنان، با نزدیک شدن به دوران یائسگی، این احتمال بیشتر می‌شود. بالا رفتن سن معمولا با آرام شدن حرکات و کاهش فعالیت‌ها همراه است که این مساله خود میتواند موجب اضافه وزن شود. دانشمندان معتقدند که داشتن شاخص توده بدنی (BMI) بالای 30 در زنان، احتمال بروز کمر درد را بسیار افزایش دهد.
اگر سن شما بالای 50 سال است و به کمر درد دچار شده‌اید (خصوصا اگر خانم هستید) لازم است به پزشک مراجعه کنید. ترکیبی از روش‌های فیزیوتراپی، کنترل وزن و روش‌های مشابه معمولا موثر است.
سابقه ابتلا به سرطان
در صورتی که پیش از این سابقه ابتلا به سرطان داشته‌اید، بروز کمر درد میتواند یک علامت هشداردهنده برای برگشت سلول‌های سرطانی در ستون فقرات، روده بزرگ، روده کوچک یا تخمدان باشد. رشد سلول‌های سرطانی در حال رشد ممکن است بر اندام‌ها، اعصاب و یا عروق خونی فشار وارد کند. این فشار، به نوبه خود، ممکن است باعث کمردرد شود. بدتر از آن، درد ممکن است تا زمانی که تومور نسبتاً بزرگ نشده باشد، بروز نکند. به طور کلی، معمولا زمانی سرطان موجب بروز درد می‌شود که پیش از این تومور رشد قابل توجهی داشته است. همین دلیل، در صورت داشتن سابقه سرطان بهتر است با بروز هر علائم مشکوکی در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنید.
ادامه یافتن درد به مدت بیش از یک هفته
اکثر کمردردها پس از چند روز فروکش می‌کنند، اما اگر بیش از یک هفته است که درد دارید، وقت آن است که با پزشک تماس بگیرید. پزشک شما هر گونه معاینه یا آزمایش مورد نیاز را انجام می‌دهد تا قبل از اینکه درد شما به یک مشکل بزرگتر تبدیل شود، مشکل اصلی را تشخیص داده و آن را برطرف کند. همانطور که در مورد همه ی مشکلات و بیماری‌های پزشکی گفته می‌شود، پیشگیری همیشه بهتر از درمان است.
منتشر شدن درد به اعضای دیگر بدن
اگر کمردرد شدید همراه با درد در نواحی دیگر مانند دست یا پاها است، باید به پزشک مراجعه کنید. انتشار درد میتواند نشانه تحت فشار قرار گرفتن عصب سیاتیک باشد. عصب سیاتیک از قسمت پایین کمر از طناب نخاعی شروع شده و به سمت ران و ساق پاها امتداد می‌یابد بنابراین تحت فشار قرار گرفتن آن موجب انتشار درد در تمام طول مسیر عصب می‌شود. درد سیاتیک معمولا ناشی از فتق دیسک است. پزشک میتواند راه‌های مختلفی را برای تسکین این درد ارائه دهد.
بی حسی، گزگز یا ضعف در پاها
همراه بودن کمردرد با بی‌حسی، گزگز یا ضعف در پاها میتواند نشانه‌ای از تحریک یا آسیب عصبی باشد. این امر به ویژه در صورتی صادق است که درد پس از مصرف مسکن‌های غیرتجویزی (OTC) همچنان ادامه یابد. درد عصبی یک نشانه ی جدی است و در صورت عدم درمان میتواند منجر به آسیب دائمی یا ناتوانی شود.
بروز کمر درد بعد از یک حادثه یا تصادف
اگر دچار تصادف رانندگی شده‌اید (حتی یک تصادف جزئی)، یا زمین خوردید یا هر نوع حادثه‌ای برای شما رخ داده و پس از آن علائم کمر درد بروز کرده است، لازم است به پزشک مراجعه کنید. در این موارد ممکن است مشکل جدی‌تری مانند شکستگی داشته باشید که باید درمان شود.
شدت یافتن درد در زمان‌های خاص یا با انجام دادن حرکات خاص
اگر کمردرد، شما را در نیمه شب از خواب بیدار می‌کند یا زمانی که در موقعیت‌های خاصی مانند دراز کشیدن یا خم شدن هستید درد شما شدت پیدا می‌کند، این وضعیت میتواند میتواند نشانه‌ای از یک مشکل جدی‌تر باشد. در این موارد درد کمر میتواند نشانه‌ای از یک مشکل سیستماتیک مانند عفونت، شکستگی، فشردگی شدید عصب یا حتی سرطان باشد.
بروز بی اختیاری ادرار و مدفوع
اگر کمردرد شما با از دست دادن کنترل مدفوع یا ادرار همراه است، وقت آن است که فوراً به نزدیک ترین اورژانس مراجعه کنید. این علائم میتواند نشانه ابتلا سندرم “دم‌اسبی” باشد که در آن اعصاب در قسمت پایین ستون فقرات آسیب جدی دیده‌اند. هر چند بروز این سندرم نادر است، در صورت عدم درمان میتواند آسیب دائمی به اعصاب برساند. اگر مشکل در کنترل ادرار و مدفوع خصوصا با بی حسی در پاها همراه باشد احتمالا سریعا به مراقبت‌های پزشکی و حتی جراحی نیاز دارید تا فشار از روی اعصاب برداشته شود.
کاهش بی دلیل وزن
اگر بدون آنکه رژیم غذایی خاصی داشته باشد یا سبک زندگی یا سطح فعالیت شما تغییر چندانی کرده باشد، دچار کاهش وزن شده‌اید باید به موضوع رسیدگی کرده و با پزشک مشورت کنید. به خصوص اگر کاهش وزن با کمر درد همراه باشد لازم است حتما به پزشک مراجعه کنید. در این موراد پزشک باید مطمئن شود که شما دچار بیماری جدی مانند عفونت داخلی یا سرطان نشده‌اید.
داشتن تب
ابتلا به آنفولانزا میتواند موجب تب و بدن درد شود و ممکن است این درد در کمر نیز حس شود. اگر تب شما با کمک داروهای غیرتجویزی مانند استامینوفن پایین نیامده ممکن است یک عفونت جدی داشته باشید که نیاز به درمان فوری دارد. در این موارد لازم است به پزشک مراجعه کنید تا در صورت نیاز آنتی‌بیوتیک و چند روز استراحت برای شما تجویز کنند.
آمادگی برای مراجعه به پزشک
این که شما بتواند علائم خود را به درستی شناسایی و توصیف کنید میتواند در روند تشخیص و درمان بسیار مفید باشد. شما می‌توانید در مورد علائم خود اطلاعات زیر را به پزشک بدهید:
- احساس درد چگونه است؛ برا مثال آیا درد تیز و تیرکشنده، دارای نبض و کوبنده، مبهم یا همراه با حس داغی است.
- جایی که درد احساس می‌شود؛ برای مثال آیا درد فقط در گردن یا کمر احساس می‌شود، یا درد به نواحی دیگر مانند شانه، بازو، لگن یا پاها منتشر می‌شود. درد شما در یک ناحیه متمرکز است و یا به نواحی دیگر نیز سرایت می‌کند.
- درد کمر هر چند وقت یک بار رخ می‌دهد؛ برای مثال درد دائمی است یا متناوبا می‌آید و می‌رود؟ و این که درد شما با قرارگیری بدن در وضعیت‌های خاص یا با انجام حرکات خاص تشدید می‌شود یا خیر؟
- زمان و نحوه شروع درد؛ مثلاً شروع خود‌به‌خودی درد بدون هیچ دلیل واضحی، شروع درد پس از بیدار شدن از خواب، پس از حادثه و شروع درد به طور ناگهانی و شدید یا شروع درد خفیف و شدت گرفتن تدریجی آن.
- سایر علائم مرتبط؛ برای مثال گزگز، سوزن‌سوزن شدن، بی‌حسی، خواب رفتن دست یا پا، یا احساس ضعف در دست یا پاها.
- درمان‌های انجام شده و اثربخشی آنها؛ تا قبل از مراجعه به پزشک چه روش‌های درمانی را امتحان کرده و چه نتیجه‌ای گرفته‌اید مثلا گذاشتن کمپرس سرد و گرم، ماساژ، پماد‌های ضد درد یا قرص‌های مسکن.
