پارگی لابروم شانه یک عارضه جدی‌تر از لابروم شانه است و ممکن است نیاز به درمان پزشکی داشته باشد. پارگی لابروم شانه یا همان عوارض لابروم شانه به دو صورت ایجاد می‌شود: پارگی استاندارد به عنوان حالت تحمل‌ناپذیر و پارگی سازگار بدون احساس درد.
در صورت واقعی شدن پارگی لابروم شانه، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص دقیق از طریق بررسی فیزیکی و تست‌های لازم اعمال شود. پارگی لابروم شانه ممکن است نیاز به درمان‌های مختلف دارد، از جمله مسکن‌ها برای کاهش درد، ضدویروسی‌ها برای کنترل عفونت و ترمیم تا جراحی در موارد خاص.
در هر صورت، توصیه می‌شود که اگر شما یا کسی که شناخته‌اید با پارگی لابروم شانه مواجه شد، به پزشک مراجعه کنید تا درمان مناسب و به موقع تجویز شود و احتمالی از عوارض جدی‌تر جلوگیری شود.
لابروم شانه چیست؟
تکه‌ای از غضروف نرم در مفصل کاسه‌ای شکل در استخوان شانه شما لابروم شانه نام دارد که مفصل گوی و کاسه شانه را به هم متصل کرده و ارتباط آن‌ها را تقویت می‌کند. لابروم شانه شما یک استخوان نیست. این بافت نرمی است که به استحکام اتصال سوکت کتف (به نام گلنوئید) با سر استخوان بازو کمک می‌کند. اگر لابروم پاره شود، بالشتک کافی بین آن استخوان‌ها وجود نخواهد داشت. شما همچنین یک لابروم در حفره‌های لگن خود دارید که مانند یک بالشتک اتصال دهنده عمل می‌کند.
مفصل شانه از گلنوئید (سوکت کم‌عمق شانه) و سر استخوان فوقانی بازو به نام هومروس (توپ) تشکیل شده است. لابروم محل اتصال رباط‌های شانه است و از مفصل گوی و سوکت و همچنین تاندون‌ها و عضلات (کلاهک گرداننده) روتاتور کاف پشتیبانی می‌کند. در نهایت، لابروم به ثبات شانه کمک می‌کند و پارگی لابروم، می‌تواند منجر به دررفتگی جزئی یا کامل شانه شود.
آناتومی آسیب به لابروم شانه
- شانه‌ی مفصل متشکل از توپی و حفره است که از سه استخوان تشکیل شده است: استخوان بازو (هومروس)، کتف (اسکاپولا)، ترقوه (کلاویکل).
- سر استخوان بازو در یک سوکت یا حفره‌ای گرد واقع در حفره گلنوئید کتف قرار می‌گیرد. در اطراف لبه خارجی گلنوئید یک لبه از بافت فیبری قوی و لابروم وجود دارد.
- لابروم گلنوئید (رباط گلنوئید) یک لبه از جنس فیبر و غضروف است (نه آن‌طور که قبلاً از بافت فیبرو-غضروف تصور می‌رفت) که در اطراف حاشیه حفره گلنوئید کتف متصل شده است.
- لابروم به بیشتر فرو رفتن توپی در سوکت و ایجاد ثبات در مفصل شانه کمک می‌کند. همچنین به عنوان نقطه اتصال بسیاری از رباط‌های شانه و همچنین یکی از تاندون‌های عضله‌ی دو سر بازو عمل می‌کند.
اصطلاح SLAP مخفف Superior Labrum Anterior and Posterior (پارگی لابروم بالایی از قسمت قدامی تا خلفی) است. در آسیب SLAP، قسمت فوقانی لابروم آسیب می‌بیند. این ناحیه فوقانی همچنین محلی است که تاندون عضلات دوسر به لابروم متصل می‌شوند. پارگی SLAP هم در قسمت جلویی و هم در خلفی این نقطه اتصال ایجاد می‌شود. تاندون عضلات دو سر بازویی نیز می‌تواند در این آسیب شامل شود.
پارگی لابروم شانه چه حسی دارد؟
شایع‌ترین علائم پارگی لابروم شانه عبارتند از: درد شانه، بی‌ثباتی و در برخی موارد، احساس ساییدگی، قفل شدن یا گرفتگی هنگام حرکت دادن شانه. این علائم ممکن است بسته به نوع پارگی لابروم فرد متفاوت باشد. به صورت کلی اگر علائم زیر در شما بروز کرده ممکن است که دچار عارضه شانه و حتی پارگی لابرم شده باشید. علائم پارگی لبه حفره شانه بسیار شبیه به سایر آسیب‌های شانه است. علائم شامل موارد زیر می‌شوند:
- احساس بی‌ثباتی در شانه
- دررفتگی‌های شانه
- درد، به خصوص در زمان فعالیت‌های بالای سر
- گرفتگی و قفل شدن شانه
- درد گاه‌به‌گاه شبانه یا درد با فعالیت‌های روزانه
- کاهش دامنه حرکتی
- از دست دادن قدرت
علل آسیب و پارگی لابروم شانه
آسیب و پارگی لابروم شانه معمولاً به دلیل عواملی همچون اینفکشن‌ها، ضعف سیستم ایمنی، تراکم، تغییرات هورمونی، استرس، خوردگی، تحت تأثیر قرار گرفتن از تابش مستقیم اشعه خورشید، بیماری‌های پوستی، افرادی که عفونت ویروسی هرپس سیمپلکس دارند و یا استرس بیشتر را تجربه می‌کنند، قابل انتظار است.
به طور کلی، شرایطی که باعث ضعف سیستم ایمنی می‌شوند می‌توانند بیشترین عوامل خطر برای آسیب و پارگی لابروم شانه باشند. در نتیجه، بهتر است از روش‌های جلوگیری مثل حفظ بهداشت دهان و پوست، مصرف مواد غذایی سالم، کاهش استرس و استفاده از محافظت‌های مناسب در برابر اشعه خورشید استفاده کنید تا خطر ابتلا به این نوع عفونت‌ها کاهش یابد.
انواع پارگی لابروم شانه
دهانه کم‌عمق و حفره‌مانند مفصل شانه که لابروم در آن قرار دارد، گلنوئید نامیده می‌شود. تجربه نشان داده است که پارگی لابروم شانه می‌تواند در هر بخشی از اطراف حفره گلنوئید رخ دهد. به‌طورکلی، سه نوع پارگی لابروم شانه وجود دارد که عبارتند از:
پارگی یا ضایعه اسلپ (SLAP)
زمانی‌که پارگی در نیمه بالایی گلنوئید باشد، به آن پارگی یا ضایعه اسلپ می‌گویند. این پارگی لابروم فوقانی شانه در بین بازیکنان تنیس و بیسبال شایع‌تر است. همچنین اغلب با آسیب به تاندون دو سر بازو بروز می‌کند.
پارگی یا ضایعه بانکارت
زمانی‌که آسیب به نیمه پایینی حفره گلنوئید وارد شود، ضایعه یا پارگی بانکارت رخ می‌دهد. این مسئله در افراد جوان با دررفتگی شانه شایع‌تر است.
آسیب یا ضربه به پشت مفصل شانه، می‌تواند منجر به پارگی لابروم خلفی شود. معمولاً این نوع پارگی به ندرت رخ می‌دهد.
جالب است بدانید که شما یک لابروم هم در لگن دارید که قسمت بالایی پا را به لگن متصل می‌کند. البته احتمال پارگی لابروم لگن کمتر است، زیرا از لابروم شانه ضخیم‌تر است.
علائم پارگی لابروم شانه
علائم شایع پارگی لابروم شانه عبارتند از:
- درد مبهم و ضربان دار در مفصل که می‌تواند با یک تمرین ورزشی بسیار شدید یا یک فعالیت ساده خانگی ایجاد شود.
- مشکل در خوابیدن به دلیل وجود درد و ناراحتی در شانه. ضایعه‌ی پارگی لابروم شانه ممکن است پایداری مفصل را کاهش دهد که وقتی با دراز کشیدن در رختخواب همراه شود، باعث افتادگی شانه می‌شود.
- برای ورزشکاری که در یک رشته‌ی ورزشی پرتابی مانند بیسبال فعالیت دارد، درد و احساس گرفتگی بیشتر شایع است. یکی از شکایات شایع در میان ورزشکارانی که در رشته‌ی ورزشی پرتابی هستند، شاید کاهش قدرت یا کاهش قابل توجه در سرعت پرتاب باشد.
- هرگونه نیروی وارد شده به سر یا فشار مستقیم به شانه می‌تواند منجر به گرفتگی و احساس درد شود.
- احساس قفل شدن، صدا دادن، گرفتگی یا ساییده شدن
- درد در هنگام حرکت دادن شانه یا نگه داشتن شانه در یک حالت به خصوص برای مدتی
- درد در هنگام بلند کردن اجسام، به ویژه بلند کردن اجسام تا بالای سر
- کاهش قدرت شانه
- فرد احساس می‌کند که شانه‌ی او دارد از مفصل بیرون میزند.
- کاهش دامنه حرکت
- ورزشکاران پرتاب‌کننده (مانند ورزش بیسبال) ممکن است کاهش سرعت پرتاب یا احساس داشتن “بازوی مرده ” (بازوی ازکار افتاده) را پس از پرتاب کردن متوجه شوند.
تشخیص پارگی لابروم شانه
برای تشخیص پارگی لابروم شانه، علاوه بر علائم و نشانه‌های فیزیکی که قبلاً ذکر شدند، پزشک ممکن است از روش‌های تشخیصی مختلف استفاده کند. این شامل موارد زیر می‌شود:
- ارزیابی فیزیکی: در این مرحله، پزشک ناحیه آسیب دیده را مورد بررسی قرار داده و علایم و نشانه‌های موجود را بررسی می‌کند.
- تاریخچه پزشکی: پرسش و پاسخ‌هایی در مورد تاریخچه پزشکی فرد، فعالیت‌های فیزیکی، عوامل خطر و مشکلات پوستی قبلی از مهمترین مراحل تشخیص است.
- تصویربرداری: از جمله رادیوگرافی، آنژیوگرافی، ام‌آر‌ای (MRI) و سونوگرافی برای تصویربرداری ناحیه آسیب دیده ممکن است استفاده شود تا بهترین تصویر از وضعیت لابروم فراهم شود.
- آزمایش‌های تشخیصی: ممکن است نمونه‌برداری پوست یا سایر آزمون‌ها مانند آزمون‌های خون، آزمایش پوست، یا آزمون‌های بافتی انجام شود تا تشخیص دقیق‌تری برای پارگی لابروم به دست آید.
پزشک معالج بر اساس نتایج این روش‌ها، تشخیص نهایی را قطعی کرده و برنامه درمانی مناسب را تعیین خواهد کرد. اهمیت مراجعه به پزشک و زمان سریع تشخیص مشکل را نباید نادیده گرفت.
روش‌های درمان پارگی لابروم شانه
روش درمان پارگی لابروم شانه، براساس نوع پارگی متفاوت است. به‌طورمعمول، پزشک ابتدا از تکنیک‌های ساده در جهت اجازه دادن به بدن برای التیام آسیب و کاهش التهاب استفاده می‌کند. در این دوران، کار با فیزیوتراپیست نیز می‌تواند به بهبود ساختار شانه برای از بین بردن فشار از روی لابروم آسیب‌دیده کمک کند. در مواردی‌که وضعیت شانه ناپایدار است یا روش‌های درمانی ساده‌تر با شکست مواجه شده‌اند، می‌توان درمان‌های تهاجمی‌تر را در نظر گرفت.
پارگی لابروم شانه اغلب با استراحت کردن، دارودرمانی و فیزیوتراپی درمان می‌شود. در شرایطی مانند پارگی بانکارت نیز امکان جا انداختن مفصل شانه توسط پزشک وجود دارد.
با این حال، در بیمارانی‌که علیرغم درمان‌های محافظه‌کارانه علائم همچنان پایدار هستند، ممکن است جراحی لازم باشد.
درمان بدون عمل جراحی
درمان بدون عمل برای پارگی های تاندون از جمله پارگی تاندون زانو و شانه بیشتر برای بیمارانی تعیین می‌شود که می‌توانند همۀ فعالیت‌های خود در زمان پیش از آسیب‌دیدگی را با موفقیت از سر بگیرند.
چون نقص ناشی از آسیب معمولاً جنبه زیبایی دارد تا عملکردی بیشتر بیماران می‌توانند با یک روش بدون نیاز به عمل خیلی زود به فعالیت‌های خود بازگردند.
درمان اولیه شامل استفاده از دارو و یخ برای تسکین درد، تمرینات کششی فعالانه و ملایم، تمرینات تقویت‌کننده و تعدیل فعالیت‌ها به منظور اجتناب از فعالیت‌هایی است که باعث تحریک درد می‌شوند (باعث بوجود آمدن دوباره درد می‌شوند).
غالبا می‌توان این برنامه درمان التهاب تاندون شانه را به صورت مستقل انجام داد هر چند برخی بیماران از فیزیوتراپی بهره‌مند خواهند شد.
تمرینات خاص، می‌تواند حرکت جسمانی و تقویت شانه را بازیابی کند و همچین در درمان پارگی لابروم شانه نیز مؤثر است.
جراحی پارگی لابروم
اگر پارگی لابروم شانه، شدید باشد و درمان‌های دیگر کافی نباشند، پزشک ممکن است جراحی شانه را برای ترمیم پارگی توصیه کند. جراحی را می‌توان با استفاده از تکنیک‌های آرتروسکوپی انجام داد که عبارت‌اند از:
آرتروسکوپی
برای ترمیم لابروم شانه پاره شده، جراح یک برش کوچک در شانه ایجاد می‌کند و با استفاده از آرتروسکوپ، جراح می‌تواند آسیب وارده به گلنوئید را مشاهده کند. جراح قسمت‌های فرسوده لابروم را برش داده یا کوتاه می‌کند یا برای اتصال لابروم به لبه حفره مفصل کار می‌کند. تکنیک‌های جراحی آرتروسکوپی کم تهاجمی، زمان بهبودی سریع‌تر، درد کمتر و نتایج بهتر را به همراه دارند.
جراحی ترمیم باز
در این روش، جراح با استفاده از ابزارهای کوچک و آندوسکوپی، دسترسی به منطقه پارگی را فراهم می‌کند. سپس بافت‌ها را ترمیم و بازسازی می‌کند. این روش کمترین تخریب را در ساختارهای اطرافی دارد و زمان بهبودی نیز کوتاه است.
جراحی باز
در این روش، یک برش بزرگ در پوست بر روی شانه انجام می‌شود تا جراح به محل پارگی دسترسی داشته باشد. سپس با استفاده از بخیه و ترمیم بافت‌ها، لابروم را بازسازی می‌کند. این روش ممکن است نیازمند مدت زمان طولانی‌تری برای بهبود و بازگشت به فعالیت‌های روزمره باشد.
پیشگیری از پارگی لابروم شانه
متاسفانه، جلوگیری از پارگی لابرال، به ویژه در ورزشکاران، سخت است، زیرا نیروی حرکت بالا، منجر به آسیب دیدگی می‌شود. اگرچه ورزشکاران بیشتر مستعد پارگی لابروم هستند، اما افرادی که یک حادثه آسیب‌زا، مانند افتادن از پله‌ها را تجربه می‌کنند، نیز در معرض خطر هستند. این امر به ویژه در افراد مسن شایع است، زیرا غضروف با افزایش سن شکننده‌تر می‌شود.
