مراقبت های بعد از طب سوزنی: باید و نبایدها

طب سوزنی برای درمان بسیاری از بیماری ها کاربرد دارد. از جمله: بیماری های تنفسی، بیماری های استخوانی، بیماری های گوارشی و بیماری های عصبی. ما بیمارانی داریم که به دنبال درمان سینوزیت، برونشیت حاد، آسم، سیاتیک و کمردرد، زخم معده، کولیت، یبوست، اسهال، سردرد، میگرن، اضطراب و افسردگی هستند. نحوه مراقب از خود بعد از درمان در روند بهبودی شما تاثیر قابل توجهی دارد.

اولین جلسه طب سوزنی

در اولین جلسه طب سوزنی پزشک از شما درباه ی دمای بدن، درد، هضم، دفع،  چشم ها، گوش ها، انرژی، الگوهای خواب و کیفیت زندگی از نظر فیزیکی، روحی و روانی  سوال میپرسد. هنگامی که پزشک نوع تشخیص چینی را مشخص کرد، نقاط مربوط به مشکل شما را برای انجام طب سوزنی انتخاب میکند.

اساس طب چینی بر حرکت انرژی در طول کانالها یا مریدین های بدن است. طب سوزنی ناهماهنگی های بدن را درمان میکند. متعادل شدن ناهماهنگی ها، بدن را در شرایط بهتری (متعادل تر) قرار میدهد و درنتیجه بیمار درمان میشود و بدن به حالت پایدار برمیگردد.

سوزن های طب سوزنی در چه قسمتی از بدن قرار میگیرند؟

سوزن ها در نقاط طب سوزنی در امتداد مریدین های بدن قرار میگیرند. گوش محل خوبی برای درمان بسیاری از بیماری های مختلف است. نقاطی در گوش وجود وجود دارند که منعکس کننده کل بدن هستند. نقاط دیگری هم برای قرار دادن سوزن ها وجود دارد از جمله:  نقاط طب سوزنی در بازوها، دست ها، پاها، ساق پا و… محل قرار دادن سوزن ها مربوط به نواحی نامتعادل و چگونگی تاثیر Qi یا انرژی است. برای هر بیمار پروتکل های درمانی خاصی تنظیم میشود. سوزن های طب سوزنی در اکثر افراد درد بسیار کمی دارند یا هیچگونه دردی ایجاد نمیکنند. در برخی موارد اگر متخصص طب سوزنی وضعیت خاصی را هدف قرار دهد، ممکن است جریان متمرکز انرژی در آن ناحیه باعث ایجاد درد کوتاهی در بدن شود چون انرژی برای متعادل کردن آن ناحیه متمرکز شده است. البته اکثر افراد از این مسئله ناراحت نیستند و این روش را موثر میدانند.

تعداد سوزن هایی که وارد بدن میشوند به نوع برنامه درمانی بستگی دارد. پزشک با توجه به اینکه چه مشکلی را تحت درمان قرار میدهد و انرژی چگونه باید هدایت شود، میتواند از دو سوزن تا چهل سوزن استفاده کند. سوزن ها به طور کلی به مدت بیست تا سی دقیقه در داخل پوست باقی میمانند.  به طور کلی طول جلسه درمان بیست دقیقه است اما پزشک میتواند سوزن ها را به مدت بیشتری هم بر روی پوست نگه دارد.

انتقال انرژی از نقطه ای به نقطه ی دیگر بیست و چهار ساعت طول میکشد. مریدین ها انرژی را به مدت بیست و چهار ساعت انتقال میدهند و بعد از آن دوباره این چرخه از اول شروع میشود. بنابراین از زمانی که اولین سوزن بر روی پوست قرار میگیرد بیست و چهار دقیقه طول میکشد تا یک چرخه ایجاد شود. درمان تا بیست و چهار ساعت بعد به ایجاد تغییرات ادامه میدهد.

اگر برای سلامت خود به متخصص طب سوزنی مراجعه میکنید ممکن است هر چهار تا شش هفته یکبار به یک جلسه درمانی نیاز داشته باشید اما برای بیماری هایی مثل یک درد مزمن ممکن است جلسات درمانی شما بیشتر باشد.

عوارض جانبی طب سوزنی چیست؟

شایع ترین عوارض جانبی طب سوزنی چیزهایی است که همه دوست دارند. از جمله: خواب بهتر، انرژی بیشتر، وضوح ذهنی، سیستم گوارش سالم تر و استرس کم تر. معمولا برخی از این عوارض جانبی برای افرادی که تحت درمان طب سوزنی قرار میگیرند اتفاق میافتد.

سایر عوارض جانبی طب سوزنی که افرد کم تر از آن استقبال میکنند عبارتند از:

• در برخی موارد بعد از طب سوزنی بیمار به جای اینکه احساس بهتری داشته باشد احساس بدتری دارد.
• اگر چه بعد از طب سوزنی افراد پر انرژی تر میشوند اما در برخی موارد فرد دچار احساس خستگی میشود. علت خستگی بعد از طب سوزنی این است که بدن اصطلاحا خالی کرده است بنابراین جای نگرانی نیست و شما تنها نیاز به استراحت دارید.
• ممکن است در قسمت هایی از بدن که سوزن به آن وارد شده بعد از برداشتن سوزن شما دچار درد شوید. درد ناشی از طب سوزنی معمولا در مدت بیست و چهار ساعت از بین میرود.
• در محل فرو رفتن سوزن ها ممکن است کبودی هایی ایجاد شود اما این مشکل کمتر از درد شایع است. این کمبودی ها معمولا بدون درد هستند و چند روز بعد از درمان خود به خود برطرف میشوند و به درمان خاصی نیاز ندارند.
• افراد ممکن است در طول درمان یا بعد از درمان دچار انقباضات غیرارادی عضلات شوند. این انقباضات نگران کننده نیستند و معمولا فقط یک بار اتفاق میافتد و خیلی سریع برطرف میشود.
• سیاهی رفتن چشم بعد از طب سوزنی به ندرت باعث ضعف میشود. اگر بعد از طب سوزنی سریع از روی تخت بلند شوید ممکن است چشمان شما سیاهی برود چون  احتمالا شما با معده خالی برای درمان آمده اید. به یاد داشته باشید که خوردن غذای مناسب بسیار مهم است که باید قبل از انجام طب سوزنی در نظر بگیرید. در بیشتر موارد خطر غش وجود ندارد و سیاهی چشم تنها چند ثانیه طول میشکد.

مراقبت های بعد از طب سوزنی

در ادامه به ده روش برای بهتر نتیجه گرفتن از طب سوزنی اشاره میکنیم:

به وضعیت خود بیشتر دقت کنید

بعد از طب سوزنی به وضعیت سلامت خود بیشتر دقت کنید. شرایط پیشرفت خود را بررسی کنید، دقت کنید که چه مدت طول میشکد تا علائم شما کاهش یابد، آیا علائم شما دوباره به حالت اول برگشته اگر چنین است بررسی کنید علت آن کدام یک از موارد زیر بوده:

• وضعیت خواب شما
• استرس ناشی از کار
• مصرف یک ماده خوراکی خاص

تغییرات سبک زندگی

درکنار برنامه درمانی در سبک زندگیتان هم تغییراتی ایجاد کنید. معمولا پزشک به بیمار توصیه میکند که در طول دوره درمان مصرف غذاهای خاصی را که باعث التهاب در بدن میشوند کاهش دهد یا حذف کند مانند: غذاهای سرد، شیرین، خیلی تند و چرب. معمولا مصرف چنین غذاهایی به میزان کم و هر چند وقت یک بار اشکال ندارد اما نباید به میزان زیاد مصرف شوند. گرچه این بدان معنا نیست که دیگر هرگز نمیتوانید این غذا ها را مصرف کنید. ممکن است ما فکر کنیم که این مسئله سبک زندگی ما را محدود میکند اما در حقیقت سبک زندگی افراطی میتواند باعث تجمع مواد مضر در بدن شود. ما میتوانیم با همکاری هم و با توجه به محل زندگیمان این مشکل را به مرور زمان حل کنیم. اصلاح سبک زندگی همیشه کار راحتی نیست اما اثرات ماندگاری خواهد داشت.  این تغییرات همچنین میتواند شامل تنظیم کردن محل کار و رایانه، شرکت در کلاس هفتگی یوگا و کاهش زمان استفاده از صفحه نمایش در شب باشد.

آب رساندن به بدن

بدن برای دفع مواد مضر نیاز به آب دارد بنابراین نوشیدن مقدار زیاد مایعات مهم است. در طول درمان طب سوزنی بدن شما در حال سم زدایی است و مصرف مایعات به این روند کمک میکند.

استراحت کنید

در طول درمان، شما بر روی تخت دراز کشیده اید اما  از نظر داخلی بدن شما در حال فعالیت است. برای درمان به انرژی نیاز دارید بنابراین تا یک روز بعد از انجام طب سوزنی از انجام کارهای پرفشار خودداری کنید چون بدن شما تا زمانی که در حال ترمیم و التیام است به انرژی نیاز دارد. اگر بعد از طب سوزنی دچار درد شدید مصرف آب خود را افزایش دهید و قبل از کاهش درد از انجام فعالیت های پرفشار خودداری کنید.

از بدنتان به دقت مراقبت کنید

بدنتان را گرم نگه دارید. تا بیست و چهار ساعت بعد از طب سوزنی از ماساژ، حجامت، شنا یا هر نوع فعالیت بدنی مشابه دیگری خودداری کنید تا در روند درمان شما اختلالی ایجاد نشود.

پیگیری

در ابتدا باید برای درمان های مکرر به کلینیک مراجعه کنید و روند درمان را طبق برنامه ای که به شما داده شده پیگیری کنید. طب سوزنی یک درمان طبیعی است و هیچ ماده ای به بدن شما وارد نمیشود. اما به هر حال یک دارو به حساب میاید و همه داروهای باید به موقع مصرف شوند و شما تاثیر درمان را به مرور زمان مشاهده خواهیدکرد. برای مثال وقتی شما به باشگاه میروید بعد از یک یا دو جلسه تمرین انتظار رسیدن به نتیجه ی مطلوب را ندارید. بنابراین برای رسیدن به نتیجه مطلوب باید صبر داشته باشید.

مراقبه

• آرامش ذهن به شما کمک میکند که شرایط استرس زا را راحت تر پشت سر بگذارید، در نتیجه این مسئله باعث سرعت بخشیدن به روند بهبودی شما میشود.
• به برخی شرایط بدنی و سبک زندگی که از آن غافل بوده اید بیشتر توجه کنید. گاهی پزشک از شما میپرسد که وضعیت خواب یا سیستم گوارش شما چگونه است که ممکن است شما به این مسائل اهمیت نداده باشید.
• پیش از ایجاد مشکل به بدن دقت کنید. سعی کنید به حساسیت ها و نیاز های بدنتان بیشتر توجه کنید. این مسئله به شما یاد میدهد که چگونه متوجه مشکلات سلامتی خود شوید. انجام یک سری معاینات طب سوزنی به شما کمک میکند که از شرایط سلامتی خود آگاه شوید. در طول تغییرات فصلی یا زمانی که میدانید شرایط پر استرسی را پشت سر خواهید گذاشت طب سوزنی به شما کمک میکند تا مشکلات بدنتان را کنترل کنید. یادگیری اقدامات لازم  برای جلوگیری از بدتر شدن شرایط سلامت و دشوار شدن ایستادن طولانی مدت و البته باعث صرفه جویی در مدت زمان درمان و هزینه شما میشود.
• بهتر نفس بکشید. شما باید نفس عمیق بکشید. در هر یک ساعت سه بار نفس عمیق بکشید. انجام این کار بسیار آسان است. نفس کشیدن به همه ی سیستم های بدن کمک میکند چون اکسیژن به خوبی در بدن حرکت میکند و بلافاصله شما احساس خوبی خواهید داشت. به علاوه یک روش کاملا رایگان است.  این طب چینی یک روش زندگی است. چیزهای زیادی در بدن ما وجود وجود دارد که نیاز به حال خوب دارند چون ما در یک دنیای مدرن زندگی میکنیم که ما را از شرایط طبیعی بدنمان دور میکند. گاهی این موضوع میتواند به شما کمک کند که تغییرات کوچکی در زندگی ایجاد کنید تا شرایط طبیعی بیشتری را در زندگی روزمره خود داشته باشید.

بعد از طب سوزنی از انجام چه فعالیت هایی اجتناب کنیم؟

درحالی که ثابت شده طب سوزنی درد را تسکین میدهد و ماهیچه ها را شل میکند اما همچنان بهتر است که تا یک روز بعد ازدرمان کار پرفشار انجام ندهید. در ادامه به موارد میپردازیم که بعد از طب سوزنی باید از انجام آنها اجتناب کنید:

ورزش پرفشار

لازم نیست به طور کلی ورزش نکنید اما بهتر است ورزش آهسته تری انجام دهید. اگر به تمرینات طولانی و پرفشار مانند دویدن یا چرخیدن عادت دارید، سرعت دویدنتان را کم کنید یا قدم بزنید. اگر به بلند کردن وزنه های سنگین عادت دارید،  وزنه های سبک تر با تکرار کمتر را امتحان کنید. ممکن است تعریق باعث تحریک پوستی شود که به آن سوزن وارد شده بنابراین طوری ورزش کنید که کمتر عرق کنید.

کافئین

شاید ترک یک فنجان قهوه صبح یا ظهر برای شما دشوار باشد اما بهتر است بعد از طب سوزنی قهوه مصرف نکنید. کافیین باعث کم آبی بدن میشود و در نتیجه تاثیرات مثبت طب سوزنی را کاهش میدهد. جریان انرژی در بدن تا حدی زیادی به آب بدن بستگی دارد. زمانی که طب سوزنی کانال های بدن را باز میکند آب به دفع سموم از بدن کمک میکند. کافیین همچنین میتواند حواس شما را تقویت کند که در نتیجه  اثرات مثبت طب سوزنی بر بدن را  کاهش میدهد.

الکل

بعد از طب سوزنی باید از مصرف الکی خودداری کنید. الکل مانند کافیین باعث کم آبی بدن میشود. الکل میتواند حواس شما را مختل کرده و در نتیجه تاثیر طب سوزنی بر بدن را کاهش دهد. وقتی بدن شما در حال دفع سموم است بهتر است سم جدید مانند الکل را وارد بدن نکنید چون میتواند روند دفع سموم را مختل کنید.

غذاهای ناسالم

ممکن است بعد از درمان وسوسه شوید که به سراغ غذاهای راحت تر بروید یا در مسیر خانه غذای آماده بگیرید اما شما باید در برابر این تمایلات مقاومت کنید. بعد از طب سوزنی بهتر است غذای سالم مصرف کنید تا سموم از بدن شما دفع شود. غذاهای سرشار از آنتی اکسیدان ها (کلم پیچ، بلوبری) و غذاهایی که باعث بهبودی شما میشوند (سیب زمنی شیرین) بخورید.

یخ

شاید شما بعد از درمان از یخ برای رفع درد استفاده کنید. اما پس از طب سوزنی استفاده از گرما بهتر است. شما میتوانید یک کمپرس گرم را بر قسمت هایی از پوست که سوزن به آن وارد شده قرار دهید گرما باعث حفظ جریان مایعان بدن میشود درحالی که یخ میتواند مانع از جریان مایعات شود. هدف اصلی طب سوزنی باز کردن مسیرهای انرژی زای مسدود شده است که باعث ایجاد درد میشود. بنابراین یخ بر کل فرایند درمان تاثیر معکوس دارد.

تلویزیون و سایر صفحات نمایش

به طور معمول در دنیای امروز استراحت کردن معمولا شامل: لم دادن روی مبل و تماشای برنامه تلویزیونی مورد علاقه خود یا جستجو در شبکه های اجتماعی از طریق تلفن همراه و رایانه و تبلت است. اما اگر بعد از طب سوزنی از این صفحه نمایش ها استفاده نکیند برای مدت طولانی تری از مزایای آرامش بخش درمان لذت میبرید. مشکل صفحه نمایش این است که تصاویر چشمک زن و نورهای روشن آن میتوانند برای چشمان شما آزار دهنده باشند و شما به جای آرامش دچار احساس خستگی شوید. صفحه نمایش ها همچنین خواب شما را مختل میکنند چون نور صفحه نمایش میتواند در ریتم طبیعی بدن که متناسب با روز و شب است اختلال ایجاد کند در نتیجه شما خواب کافی نخواهید داشت. به جای نگاه کردن به صفحه نمایش میتوانید کتاب بخوانید، به موسیقی آرامش بخش گوش دهید یا به هر کار مورد علاقه ی دیگری بپردازید.