فیزیوتراپی برای درمان و کاهش درد بسیاری از بیماریهای اسکلتی_عضلانی مانند گردن درد، شانه درد، کمر درد، سیاتیک و… به کار برده میشود. اما برای اینکه فیزیوتراپی بهترین نتیجه ممکن را داشته باشد و درد بعد از فیزیوتراپی کاهش یابد، باید از دستورالعملها و مراقبتهای بعد از آن به طور کامل پیروی کرد. مراقبتهای بعد از فیزیوتراپی بسته به این که فیزیوتراپی برای چه منظور انجام شده است متفاوت است. توجه نکردن به مراقبتهای پس از فیزیوتراپی، احتمال دارد، صدمات بدتر شوند. این مراقبتها عموماً شامل فشار نیاوردن به محل درمان، استفاده از دارو، گذاشتن یخ و… میشود. متخصص فیزیوتراپی باید بیمار کاملاً در جریان این امور قرار دهد تا درد مجدداً عود نکند. در ادامه به بررسی کامل مراقبتهای بعد از فیزیوتراپی میپردازیم.
علت درد بعد از فیزیوتراپی چیست؟
درد بعد از فیزیوتراپی کاملاً طبیعی است و جای نگرانی ندارد. به دلیل این که در فیزیوتراپی روی عضله یا عضلات خاصی کار میشود و ممکن اشت فشار زیادی به آنها وارد شود، درد داشتن بعد از فیزیوتراپی طبیعی است. شایع ترین علت درد بعد از فیزیوتراپی به فعالیتهای بیماران بر میگردد. برخی بیماران بعد فیزیوتراپی از ماهیچه ای که روی آن توانبخشی انجام داده اند، بیش از حد کار میکشند؛ بنابراین احساس درد و ناراحتی میکنند. ممکن است برخی بیماریهای زمینهای، التهاب و خشکی مفاصل نیز باعث ایجاد درد شوند.
دیگر عوارض رایج بعد از فیزیوتراپی
موارد زیر از شایعترین عوارض بعد از فیزیوتراپی هستند:
- کبودی: برخی از درمانهای فیزیوتراپی از طریق دست انجام میشوند و فیزیوتراپیست با اعمال فشار به عضله تحت درمان ممکن است باعث کبودی شود. کبودی بعد از فیزیوتراپی طبیعی است و نهایتاً 48 ساعت بعد از انجام فیزیوتراپی از بین میرود.
- سردرد: سردرد معمولاً زمانی اتفاق میافتد که نواحی نزدیک سر مانند گردن تحت انجام فیزیوتراپی قرار میگیرند. عصبهای این نواحی با توجه به اینکه با سر در ارتباط هستند، با فشار وارد شدن بر رویشان سردرد به وجود میآید. سردردهای بعد از فیزیوتراپی تا 24 ساعت از بین میروند.
- قرمزی: قرمزی یک ناحیه خاص واکنش طبیعی بدن به فشار اعمال شده توسط فیزیوتراپیست است که میتواند توسط دست انجام شود یا با استفاده از ابزار خاص.
- ناراحتیهای پوستی: ممکن است فیزیوتراپ از کرمهای خاصی استفاده کند. اگر فرد پوست حساسی داشته باشد احتمال کمی وجود دارد که ناراحتیهای پوستی رخ دهد. در صورت بروز هرگونه ناراحتی پوستی ناحیه را نخارانید و کرم یا چیز دیگری بر روی ناحیه اعمال نکنید.
مراقبتهای بعد از فیزیوتراپی شامل چه مواردی میشود؟
از آنجایی که بعد از فیزیوتراپی ممکن است علائم و عوارضی ایجاد شود و موجب ناراحتی بیمار شود، بهتر است بعد از انجام فیزیوتراپی جهت کنترل درد و عوارض دیگر و همچنین کاهش و بهبود آن به موارد زیر توجه کنید:
- به تمام آموزشهایی که فیزیوتراپیستها توصیه میکنند، توجه نمایید.
- بعد از فیزیوتراپی یک دوش آب گرم عالی خواهد بود. آب گرم ماهیچهها را شل کرده و جریان خون بهتر میشود.
- نوشیدن آب را فراموش نکنید؛ زیرا پس از فیزیوتراپی باید بدن تان را هیدراته نگه دارید. به خصوص اگر فیزیوتراپی با دستگاه برای تان در نظر گرفته شده باشد.
- برای تسکین درد ماهیچه و آرام سازی ماهیچههای سفت از ماساژ استفاده کنید.
- بر روی قسمتی که درد میکند یخ بگذارید. درد نشانه التهاب در بافتها است. با یخ میتوانید این التهاب را کم کنید.
در صورتی که درد برایتان غیرقابل تحمل شد، حتما به پزشک مراجعه کنید.
استراحت بعد از فیزیوتراپی
بعد از هر جلسه فیزیوتراپی باید به خوبی استراحت کنید تا مفاصل و عضلاتتان به خوبی بازیابی شوند. استراحت درست و به اندازه سرعت بهود را بالا خواهد برد. بسته به شدت درد و ناحیهای که فیزیوتراپی بر روی آن انجام شده است، میزان استراحت متفاوت خواهد بود، اما به طور کلی برای بافتهای عضلانی 2 تا 4 هفته و برای بافتهای همبند 6 تا 12 هفته استراحت کافی خواهد بود.
ورزش بعد از فیزیوتراپی
اگر طی جلسه فیزیوتراپی مجبور به انجام حرکات ورزشی زیادی شدید، کار عاقلانهای نیست که بعد از فیزیوتراپی هم مجدد ورزش کنید. باید استراحت کنید و به عضلاتتان فرصت بازیابی دهید. در صورت لزوم فیزیوتراپیست به شما خواهد گفت که چه تمریناتی و به چه مقدار انجام دهید. این امر نیز بستگی به ناحیه تحت درمان دارد.
تمرینات بعد از فیزیوتراپی معمولا شامل تمرینات حفظ تعادل و تمرینات قدرتی میشود.
استفاده از کمپرس سرد و گرم بعد از فیزیوتراپی
این که از یخ استفاده کنید یا گرما بسته به نظر فیزیوتراپیست خواهد داشت. استفاده از یخ و گرما به کاهش درد و بهبودی کمک خواهد کرد. به طور معمول استفاده از گرما تا 1 هفته توصیه نمیشود. گرمای زیاد میتواند خطر التهاب را بالا ببرد. استفاده از یخ در هفته اول بعد از فیزیوتراپی رگهای خونی را منقبض میکند؛ در نتیجه درد، التهاب و کبودی محدود خواهد شد.
ریکاوری بعد از فیزیوتراپی چقدر طول میکشد؟
یکی از رایجترین سؤالاتی که پرسیده میشود در مورد فیزیوتراپی، مدت زمان لازم برای ریکاوری و بهبود است. پاسخ به این سؤال آسان نیست. مدت زمان لازم برای بهبودی بعد از فیزیوتراپی به نوع آسیب و همچنین خود فرد بستگی خواهد داشت. موارد دیگری همچون سطح فعالیت، تغذیه و پیروی از دستورات فیزیوتراپیست نیز در کم یا زیاد شدن زمان بهبودی تاثیرگذار خواهد بود. برای دردهای خفیف معمولا چند هفته و برای دردهای مزمن معمولا چند ماه زمان برای بهبودی لازم است.
سؤالات متداول
خستگی بعد از فیزیوتراپی طبیعی است؟
بله، خستگی و کوفتگی بعد از فیزیوتراپی کاملاً طبیعی است و بخشی از پروسه بهبود میباشد. به اندازه کافی استراحت کنید و تا بهبودی کامل از انجام فعالیتهای سنگین خودداری کنید.
ورزش بعد از فیزیوتراپی اشکالی دارد؟
ورزش بعد از فیزیوتراپی میتواند مفید باشد؛ در صورتی که به درستی و تحت نظر متخصص انجام شود. فیزیوتراپیست تمرینات مخصوص شما را خواهد گفت تا روند بهبودی سریعتر پیش برود.
بعد از فیزیوتراپی میتوان پیادهروی کرد؟
پیادهروی بعد از فیزیوتراپی برای هر شخص متفاوت است و نمیتوان نسخه کلی برای همه تعریف کرد. این امر بستگی به نوع آسیب دارد. بهترین کار این است که از فیزیوتراپیست خود دراین خصوص بپرسید.
بهترین کار بعد از انجام فیزیوتراپی چیست؟
هیدراته ماندن (نوشیدن آب) و انجام حرکات کششی از بهترین کارهایی است که باید بعد از فیزیوتراپی انجام داد.
آیا بعد از فیزیوتراپی باید ماساژ هم انجام داد؟
این امر بستگی به نظر متخصص دارد، اما به طور کلی ماساژ به فرایند درمان کمک خواهد کرد.
در چه صورت فیزیوتراپی جواب نمیدهد و باعث بروز مشکل میشود؟
اگر احساس درد شدید و سوزنده داشته باشید که از بین نمیرود، این یعنی اینکه فیزیوتراپی درمان مناسبی نبوده و باید هر چه زودتر به پزشک مراجعه کنید.
