فتق دیسک کمر

یکی از شایع ترین علل درد کمر و همچنین درد پا، پارگی دیسک کمر یا فتق دیسک کمر می باشد .علائم فتق دیسک کمر می تواند شامل درد مبهم یا درد بسیار تیز و کشنده گرفتگی عضلانی و اسپاسم عضلانی و یا گرفتگی عضلات ساق پا و عضلات باسن، درد سیاتیک و یا ضعف در پاها باشد .گاهی هم ممکن است اختلال در حرکت پا ایجاد شود، یعنی شخص دچار مثلاً عدم تعادل شود.

معمولاً درد ناشی از دیسک کمر با خم شدن از کمرشدن تشدید می شود و در بسیاری از موارد ممکن است حتی با استراحت طولانی مدت نیز تشدید شود .در موارد نادری ممکن است علائم روده ای و یا مثانه ای ایجاد شود، یعنی فرد کنترل ادرار را از دست درد یا کنترل مدفوع یا گاز را از دست بدهد.

فتق دیسک کمر و سیاتیک

درد سیاتیک معمولاً به دلیل دیسک کمر ایجاد می‌شود و فشار بر روی یک یا چند اثر در نهایت به عصب سیاتیک منتهی می شود ، موجب ایجاد دردهای از ناحیه باسن به سمت کمر می شود، که به صورت سوزشی به صورت گزگز مورمور و به صورت بی حسی در پاها درد از باسن به سمت پاها انتشار پیدا می‌کند . دردهای سیاتیک معمولاً یک طرفه می باشد یا حداقل در یک سمت بیشتر از سمت دیگر می باشد .

آناتومی دیسک کمر

برای اینکه بهتر متوجه شویم که چگونه دیسک کمر ایجاد میشود، بهتر است ابتدا یک مروری بر آناتومی کمر مهره ها و دیسک ها داشته باشیم . مهره کمری داریم که بین هر کدام از آنها یک دیسک قرار دارد ، و هر دیسک شامل لایهای  در وسط به عنوان هسته و یک لایه فیبروزی در درون به نام آنولوس فیبروزوس می‌باشد . بنابراین لایه دیسک را احاطه کرده است مرکزی تحت عنوان هسته دیسک و یک لایه فیبروزه در خارج دیسک داریم.
زمانی که این لایه فیبروزه و احاطه کننده هسته پاره می شود به آن پارگی یا فتق دیسک می گوییم .زمانی که این لایه خارجی پاره شد و هسته دیسک به بیرون ممکن است بر روی عصب های محیطی و یا حتی تا ناحیه مهره اول کمری روی نخاع فشار بیاورد.
دیسک فتق شده یا فتق دیسک کمر به عصب ها فشار می‌آورد و هر قسمتی که این عصب ها را درگیر کند می‌تواند درد را به آن ناحیه  ارجاع دهد ،مثلاً اگر به پا می رود می تواند درد را به پا ارجاع دهد یا اگر عصب‌های بالایی به ناحیه کشاله ران می رود می تواند درد را به ناحیه کشاله ران ارجاع دهد .گاهی اصلا درد کمر وجود ندارد و فقط درد مثلا در ناحیه کشاله ران وجود دارد و کمردردی نداریم.

دیسک کمر به چه علت ایجاد می شود

فاکتورهایی که موجب ایجاد دیسک کمر میشود، بسیار زیا هستند  عواملی .که موجب ایجاد دیسک کمر می شوند را می توان به صورت خلاصه و شایع به این شکل نام برد:

1) عدم ورزش منظم و استفاده زیاد از الکل و دخانیات و در واقع تغذیه نامناسب

2) سبک زندگی فرد به صورت ایستائی

3)  افزایش سن: مسن با هم فاکتور بسیاری مهمی می باشد، قابلیت انعطاف پذیری دیسک و درواقع سفت و سخت شدن دیسک کمر و یا دیسک گردن موجب ایجاد سفتی در داخل دیسک و قابلیت پاره شدن می شود در واقع با افزایش سن مواد تغذیه کمتری به دیسک خونرسانی می‌شود و بنابراین حالت سفتی و در نتیجه آمادگی برای پارگی در دیسک ایجاد می‌شود.

4) وضعیت و ارگونومی نامناسب مثلاً نشستن طولانی یا خم شدن های متعدد از ناحیه کمر همراه با افزایش وزن و یا برداشتن اجسام سنگین می تواند در ایجاد دینسک کمر نقش اساسی بازی کند.
5) اگر ضربه‌ای یا تصادفی یا افتادنی در قبل هم وجود داشته باشد و هم زمان با طولانی نشستن و یا خم شدن متناوب همراه با چرخش از کمر باشد خواه ناخواه موجب فتق دیسک کمر میشود.
6) توجه داشته باشید که صرفاً وزنه سنگین نیست که موجب فشار بر دیسک کمر می شود بلکه برداشتن اشتباه یک پرکاه نیز می تواند موجب ایجاد دیسک کمر بشود.

انواع دیسک کمر

اگر بخواهیم انواع دیسک را کنیم از نظر شدت تقسیم بندی کنیم،4 نوع تقسیم بندی بر اساس ام آر آی کمر داریم:

دیسک دهیدراته: بعضی از دیسک های کمر، فقط مایع از دست می‌دهم و در واقع دهیدراته یا جدید ژن نه می‌شوند که لایه روی دیسک حفظ شده و در واقع فتق واقعی دیسک اتفاق نیافتاده بلکه فقط فیزیولوژیکی ایجاد می شود.
کم نداریم بیمارانی که ام آر ای آنها نرمال است و به آنها  انگ بیمار روانی زده می شود. اینبیمارانکه اغلب داروی اعصاب مصرف می کنند اما کمردرد غیرفعال شده دارند و با درمانهای مناسب طب فیزیکی اغلب بسیار بهبود پیدا می‌کند.

بالجینگ دیسک کمر : انواع دیگر فتق های دیسکی است که دیسک بیرون زده و شامل بالجینگ به عنوان خفیف ترین مرحله بیرون زدگی دیسک

پروتروژن دیسک :پروتروژن به عنوان مرحله متوسط بیرون زدگی دیسک

اکستروژن دیسک :اکستوژن دیسک کمر  که شدیدترین نوع دیسک می باشد سکستریشن دیسک کمر: شدیدتر نوع  دیسک سکستریشن می باشد، که  کاملا پاره شده و به بیرون می‌افتد.

تشخیص و درمان دیسک نیاز به دو تست آزمایشگاهی دارد  یک ام آر آی و دوم نوار عصب و عضله داریم تا بتوانیم درمان را بر اساس آنها شروع کنیم.

درمان دیسک کمر چیست

توجه کنید که ۸۵ درصد دیسک های کمر به درمانهای غیر جراحی پاسخ مناسب می دهند. این درمان ها شامل استفاده از دارو درمانی استفاده از روشهای فیزیکی از جمله فیزیوتراپی ،کایروپراکتیک و روش‌های جدید استئوپاتی استفاده از طب سوزنی، استفاده از تخت دکامپرشن و همچنین استفاده از تزریق های تخصصی مانند تزریق کودال اپیدورال و تزریق فاست می باشد.
بیمارانی که به دو ماه درمان طبی پاسخ مناسب نمی دهند و یا دچار بی اختیاری ادرار و مدفوع می شوند و یا ضعف پیشرونده عصبی دارند توصیه به اقدام برای جراحی باز کمر به عنوان درمان جراحی دیسک کمر میشنود.