انگشت چنگالی از عدم تعادل عضلات ناشی میشود، این عدم تعادل باعث میشود رباطها و تاندونها سفت شوند و انگشت خم شود. این فرایند در مفصلهای پیچشی و رو به پایین اتفاق میافتد. ورم مفاصل و آسیب عصبی ناشی از دیابت میتواند عضلات پا را ضعیف کند و منجر به انگشت چنگالی شود. انگشت چنگالی اگر درمان نشود بدتر میشود و ممکن است در طول زمان تبدیل به یک ناهنجاری دائمی شود.
انواع انگشت چنگالی
انگشت چنگالی به دو نوع انعطافپذیر و سفت (انعطافناپذیر) دستهبندی میشود. در حالت انعطافپذیر، مفصل میتواند به صورت دستی صاف شود. انگشت چنگالی سفت و انعطافناپذیر نمیتواند به صورت دستی صاف شود، حرکت آن بسیار محدود است و میتواند بسیار دردناک باشد. در این حالت گاهی اوقات پا حرکتی میکند که در محدودیت قرار میگیرد، این کار منجر به وارد آمدن استرس و فشار بیش از حد به پا میشود و ممکن است باعث درد و ایجاد میخچه و پینه استخوانی شود.
چه چیز باعث درد میشود؟
معمولاً عدم تعادل عضلات پا باعث انگشت چنگالی میشود. عضلات پا به علت عوامل زیر نامتعادل میشوند:
- کفشهای تنگ و نامناسب
- دیابت
- روماتیسم یا آرتروز
- اعتیاد به الکل
- شارکوت ماری – بیماریهای دندانی
- تومورهای نخاعی
- فلج اطفال
- سکته
علائم انگشت چنگالی
انگشتانی که روز به روز شکستهتر میشوند، به صورت ثابت در آن موقعیت باقی میمانند و دیگر صاف و مستقیم نمیشوند. وقتی این اتفاق افتاد، در سه مکان فشار ایجاد میشود:
- در انتهای انگشت
- بالای مفصل PIP
- زیر مفصل MTP
اگر کفشها طوری باشد که به پا فشار وارد کند میتواند باعث پینههای دردناکی شود.کفش مناسب میتواند به پیشگیری انگشت چنگالی کمک کند.
تشخیص
پزشک در مورد علائمی که دارید و سابقه سلامتی شما سؤالاتی میپرسد و یک معاینه فیزیکی انجام میدهد. در واقع پزشک میخواهد موارد زیر را بداند:
- هنگامی که مشکلات شروع میشوند، انجام چه فعالیتها و چه کفشی آنها را بدتر میکند و اینکه دیگر چه قسمتهایی از پا درد دارد.
- شما چه نوع کفشی میپوشید و هر روز چه مدتی را صرف ایستادن و راه رفتن میکنید.
- هرگونه مشکلات و بیماریهای مربوط به پا که قبلاً به آن مبتلا بودهاید.
- هرگونه بیماری که شما قبلاً داشتهاید و میتواند به پا مرتبط باشد مانند آرتریت یا ورم مفاصل، دیابت یا گردش خون ضعیف
در حین معاینه فیزیکی، پزشک به پاهای شما نگاه خواهد کرد تا ببیند که آیا مفاصل انگشتان شما سفت است یا انعطافپذیر. مفصلی که کمی حرکت میکند، گاهی اوقات میتواند بدون عمل جراحی صاف شود. مفصلی که سفت و ثابت باشد اغلب به عمل جراحی نیاز دارد.
درمان
درمان فیزیکی چگونه میتواند کمک بخش باشد؟
در صورتی که تغییر شکل پا خیلی پیشرفته نباشد و بافتهای پا هنوز قابلیت انعطاف داشته باشند، درمان انگشت چنگالی با فیزیوتراپی واقعاً میتواند مفید باشد. فیزیوتراپیست پاهای شما را معاینه میکند تا چگونگی انعطافپذیری و مقدار پیشرفت تغییر شکل انگشتان شما را تعیین کند. صرف نظر از اینکه چقدر تغییر شکل پیشرفته است و یا اینکه چقدر انگشتان شما سفت است، پزشک کفش و پاپوش مناسبی را به شما توصیه میکند.
شما باید کفشهایی بپوشید که اندازهی مناسبی داشته باشند (به اندازه کافی طویل باشد تا انگشتان بلندتر نیز جا داشته و راحت باشند)، سر پنجهی پهنی داشته باشند و همچنین کفی نرمی داشته باشند تا از وارد آمدن فشار به انگشتان جلوگیری شود. ممکن است لازم شود به دنبال کفشهایی باشید که سرپنجهی آن عمق بیشتری داشته باشد، طوری که بالای کفش به بالای انگشتان پا فشار وارد نکند. برای زنان بهتر است تا جایی که ممکن است از پوشیدن کفشهای پاشنه بلند خودداری کنند زیرا کفشهای پاشنه بلند باعث وارد آمدن فشار بیشتری به انگشتان میشوند. وقتی که مفاصل پا هنوز قابلیت انعطافپذیری دارند، پوشیدن کفش مناسب مهمترین اقدام لازم برای جلوگیری از پیشرفت انگشت چنگالی است.
در برخی موارد نقاط فشار یا پینهها در بالای انگشتان، جایی که اتصالات نامناسب کفش به آنها فشار وارد میکند، توسعه پیدا میکند. در این موارد پزشک میتواند استفاده پَدهای مخصوص محافظ نواحی پینهدار را به شما توصیه کند. پزشک همچنین میتواند زائدههای پینه را بتراشد تا برخی فشارهای وارده به آنها را بهبود بخشد.
اگر انگشتان شما هنوز قابلیت انعطافپذیری دارند و میتوانند از حالت چنگالی بیرون آمده و صاف شوند، ممکن است پزشک مفاصل انگشتان را حرکت دهد تا یک کششی به بافتهای فشرده شده وارد کند و مفاصل را به حرکت طبیعی خودشان تشویق کند. همچنین پزشک چگونه حرکت دادن انگشتان را به شما نشان خواهد داد و انجام حرکات کششی انگشت، پا و ساق پا را توصیه خواهد کرد تا انگشتان را به بازگشت به حالت عادی و طبیعی خود تشویق کند.
انجام تمرینات تقویتی نیز توصیه خواهد شد. هدف از انجام تمرینات تقویتی، بهبود تعادل عضلات بین عضلات عمیق (درونی) و عضلات سطحی (بیرونی) انگشتان است. عدم تعادل این عضلات وقتی اتفاق میافتد که تغییر شکل چنگالی مدتهاست است که روی انگشت شما ظاهر شده است.
تمرینات تقویتی ممکن است به سادگی کشیدن یک پارچه توسط انگشتان روی زمین، هل دادن انگشتان به کف زمین برای اصلاح حالت آنها، یا تلاش برای بلند کردن انگشتان برای رساندن آنها به یک محور صافتر باشد. علاوه بر این، حفظ محور صحیح قوس نیز حالت انگشتان شما را تحت تأثیر قرار میدهد، بنابراین ورزش کردن برای تقویت کردن قوس نیز توصیه میشود. اگر قوس انگشتان شما به طور قابلتوجهی افزایش یا کاهش یافته باشد، ممکن است پزشک توصیه کند که روش راست سازی را امتحان کنید تا قوس را تقویت کنید و بیومکانیک پاها را اصلاح کنید.
همچنین ممکن است فیزیوتراپیست سعی کند انگشتان آسیب دیده را باندپیچی یا نوارپیچی کند تا انگشتان را تشویق کند به حالت طبیعی باز گردند. باندهای تجاری مخصوصی برای انگشت چنگالی وجود دارند. پزشک میتواند در مورد اینکه آیا نوارپیچی یا آتل کردن (یا هر دو) برای شما مفید خواهد بود یا خیر، توصیههایی برای شما داشته باشد.
همهی روشهای درمانی توانبخشی و تمرینات به منظور تشویق انگشتان برای بازگشت به حالت طبیعی خود و جلوگیری از وارد آمدن استرس مداوم به پا که به طور بدی حالت انگشتان را تحت تأثیر قرار میدهد، طراحی شدهاند. محور غیرطبیعی یا بیومکانیک در هر جایی از اندام تحتانی میتواند منجر به استفاده نامناسبی از پاها و وارد آمدن فشار اضافی روی انگشتی که از قبل درد داشته شود. بنابراین پزشک سرتاسر محور و بیومکانیکهای اندام تحتانی شما را بررسی خواهد کرد.
ممکن است انجام ورزشهای تقویتی یا کششی برای نواحی که به نظر شما مرتبط با پاها هستند مانند باسن، زانو یا ناحیه مرکزی، توصیه شود. این نواحی بخصوص در حفظ محور و بیومکانیک از ساق پا تا انگشتان مهم هستند.
در برخی موارد، فیزیوتراپیست ممکن است از روشهایی مانند سونوگرافی، جریان الکتریکی، سرما یا گرما برای بهبود هر دردی که ناشی از بیماری انگشتان شماست، استفاده کند.
مراقبت در منزل
- بستن انگشت چنگالی: نوار را زیر انگشت بزرگ قرار دهید (یا زیر انگشت کناری انگشت چنگالی)، سپس نوار را به روی انگشت چنگالی بیاورید، و سپس به زیر انگشت کناری ببرید. این کار به آرامی به انگشت چنگالی نیرو وارد میکند تا به حالت طبیعی خود بازگردد. اما این کار به طور دائمی انگشت را راست نمیکند.
- ورزشهایی که به حفظ انعطافپذیری و قدرت مفاصل کمک میکنند، مانند ورزشهایی که در لیست زیر آمده است. ممکن است پزشک قادر باشد انجام ورزشهای بیشتری را به شما توصیه کند.
- به آرامی انگشتان خود را بکشید تا مفاصل خم شده کشیده شود. برای مثال اگر مفصلی به سمت بالا خم شده، به آرامی آن را به سمت پایین بکشید و برای چند ثانیه این حالت را حفظ کنید. شما باید یک کشش طولانی، کُند و ملایمی را احساس کنید. در یک زمان روی یک مفصل کار کنید و این کار را چند بار در طول روز، صبح و عصر، انجام دهید.
- دستمالی را مچاله کنید. یک پارچه صاف زیر پای خود بگذارید و با استفاده از انگشتان خود آن را مچاله کنید.
- تیله یا سنگ گردی را بلند کنید. با استفاده از انگشتان خود تیلههایی را بلند کنید و آنها را داخل یک لیوان بیندازید.