افتادگی مچ پا به حالتی گفته میشود که باعث میشود فرد پای خود را هنگام راه رفتن روی زمین بکشد. این عارضه، باعث از دست دادن تعادل شده و هنگام راه رفتن مشکلات بسیاری ایجاد میکند. یکی از دلایل بروز این عارضه، جراحی دیسک کمر است که اساساً به علت آسیب دیدگی عصب سیاتیک میباشد. در این مقاله دلایل افتادگی مچ پا را با یکدیگر بررسی خواهیم کرد.
دلایل افتادگی مچ پا بعد از جراحی دیسک کمر
عواملی که ممکن است باعث افتادگی مچ پا شوند عبارتند از:
آسیب عصبی
آسیب به عصب سیاتیک، به خصوص مهرههای کمری 4 و 5، میتواند باعث افتادگی مچ پا پس از جراحی دیسک کمر شود، که عمدتاً هنگام بریدن عصب و کم کردن فشار وارد بر مهرهها رخ میدهد. همچنین، چسبندگی در ناحیه جراحی میتواند فشار مضاعفی را به اعصاب وارد کند. این فشار مضاعف وارد عصب شده و همین موضوع میتواند به عصب سیاتیک آسیب برساند و باعث افتادگی مچ پا شود.
بیماری نوروپاتی
بیمارانی که نوروپاتی دارند و نیز تحت عمل جراحی دیسک کمر قرار گرفتهاند، ممکن است بعد از جراحی دچار افتادگی مچ پا شوند. در این شرایط اثرات مخرب نوروپاتی علائم بیشتری خواهد داشت و به دنبال آن بیمار دچار افتادگی مچ پا میشود. برای جلوگیری از این امر بیمار گاهی اوقات باید از گزینه دیگری غیر از جراحی دیسک استفاده کند. به همین منظور و برای یافتن بهترین راه برای جراحی با پزشک متخصص مشورت کنید.
چه موقع به دکتر مراجعه کنیم؟
اگر اخیراً جراحی دیسک انجام دادهاید و متوجه شدید که پس از جراحی، انگشتان پایتان هنگام راه رفتن به زمین میکشند، باید به پزشک مراجعه کنید.
تشخیص افتادگی مچ پا بعد از جراحی دیسک
افتادگی مچ پا به دلیل جراحی دیسک کمر معمولاً در طول معاینه فیزیکی بیمار قابل تشخیص است. پزشک راه رفتن شما را بررسی کرده و عضلات پایتان را از نظر ضعف و قدرت بررسی میکند. وی همچنین بیحسی در ساق پا، بالای پا و انگشتان پا را بررسی خواهد کرد. آزمایشات الکترومیوگرافی (EMG) و مطالعات هدایت عصبی، فعالیت الکتریکی در عضلات و اعصاب را اندازه گیری میکنند. این آزمایشها ممکن است کمی اذیت کننده باشند، اما برای تعیین محل عصب آسیبدیده که باعث افتادگی مچ پا شده است، مفید میباشند.
درمان افتادگی مچ پا بعد از جراحی دیسک کمر
گزینههای درمانی افتادگی مچ پا پس از جراحی دیسک کمر میتواند شامل موارد باشد:
بریس مخصوص پا
مرسومترین درمان، استفاده از بریس ساق پا و کفشهای طبی است که به آن “ارتزهای مچ پا” میگویند. این ارتزها میتوانند به نگه داشتن مچ پای شما در وضعیت طبیعی کمک کنند.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی شامل ورزشهایی میشود که عضلات پای شما را تقویت کرده و به شما کمک میکند دامنه حرکتی زانو و مچ پای خود را حفظ کنید. در عین حال، فیزیوتراپی میتواند مشکلات راه رفتن مربوط به افتادگی مچ پا را بهبود بخشد. جالب است بدانید که انجام تمرینات کششی برای جلوگیری از خشکی مچ پا بسیار مهم هستند. به همین منظور تمرینات زیر ممکن است توسط فیزیوتراپیست شما تجویز شوند.
کشش چرخشی مچ پا
این تمرین را در حالی شروع کنید که پای آسیب دیده را روی پای دیگرتان را به صورت ضربدری قرار دادهاید. سپس، از بازوی سالم خود برای حرکت دادن پای خود به صورت “دورسی فلکشن” استفاده کنید. این دقیقاً همان حرکتی است که افراد مبتلا به افتادگی مچ پا به آن نیاز دارند، بنابراین این تمرین شروع عالی میباشد. اگر با قرار گرفتن در این وضعیت یا به طور کلی با این تمرین مشکل دارید، میتوانید برای انجام آن یک حوله یا کمربند را دور پای خود بپیچید. این یک تمرین عالی برای هر کسی است که با تحرک بسیار محدود در ناحیه مچ پای خود دست و پنجه نرم میکند. همچنین به کاهش خشکی و سفتی عضلات پا و مچ پا به دلیل عدم حرکت کمک میکند.
بالا و پایین کردن مچ پا
در این تمرین، پای آسیب دیده خود را روی پای دیگر به صورت ضربدری قرار دهید. سپس، از دست سالم خود برای حرکت دادن قسمت جلویی پای خود به بالا و پایین استفاده کنید. یادتان باشد که تمام حرکات را از مچ پا انجام دهید.
کشش انگشتان پا
بالا بردن انگشتان پا، سختترین حرکتی است که با وجود عارضه افتادگی مچ پا میتوان انجام داد. با قرار دادن پای آسیب دیده خود در بالای پای غیر آسیب دیده شروع کنید. سپس، از پای سالم خود برای بلند کردن پای آسیب دیده استفاده کنید. این تمرین را میتوان به صورت غیرفعال (در حالی که پای شما کاملاً آرام است) یا به صورت فعال انجام داد؛ یعنی شما آگاهانه سعی میکنید با کمک پای دیگر خود حرکت دورسی فلکس را انجام دهید. در طول این تمرین در مجموع 10 بار یا بیشتر، پای خود را بالا و پایین ببرید.
تحریک الکتریکی عصب
در این روش، الکترودها روی ساق پا قرار داده میشوند و به یک پچ کوچک که روی لگن بیمار بسته میشود، وصل میشوند. این پچ، تکانههایی را به الکترودها میفرستد تا باعث کوتاه شدن اعصاب پایین ساق پا و به دنبال آن طویل شدن ساق شود. در برخی موارد، الکترودها از طریق جراحی در پای بیمار کاشته میشوند.
جراحی
اگر افتادگی مچ پا به صورت طولانی مدت باشد، پزشک ممکن است جراحی را پیشنهاد کند که طی آن استخوانهای مچ پا را جوش میدهند یا روشی که در آن یک تاندون و عضله متصل به قسمت دیگری از پا را به جایی دیگر پیوند میزنند.
پیشگیری از افتادگی مچ پا بعد از جراحی دیسک
تنها راه جلوگیری از بروز این عارضه این است که به یک پزشک متخصص و باتجربه مراجعه کنید. زیرا گاهی اوقات افتادگی مچ پا به طور کامل درمان نمیشود و آسیب جدی به راه رفتن شما وارد میکند. بنابراین باز هم تاکیید میکنیم که پزشکی را برای جراحی دیسک کمر خود انتخاب کنید که مطمئن باشید در کار خود ماهر است.
سوالات متداول
چه مدت ممکن است افتادگی مچ پا بعد از جراحی دیسک، به طول انجامد؟
این عارضه ممکن است طی 6 هفته به خودی خود بهبود یابد. اما اگر آسیب به عصب جدی باشد میتواند به معضلی دائمی بدل شود.
برای افتادگی مچ پا بعد از جراحی دیسک به چه نوع پزشکی مراجعه کنم؟
پزشک متخصص در اختلالات مغزی و عصبی، کاردرمانگر متخصص آسیب عصب پرونئال یا متخصص مغز و اعصاب، همگی مناسب درمان این عارضه میباشند.
آیا افتادگی مچ پا پس از جراحی دیسک دردناک است؟
بله، معمولاً با بیحسی و پا درد همراه است.
اگر افتادگی مچ پا درمان نشود چه اتفاقی میافتد؟
ممکن است به مرور زمان افتادگی مچ پا با درد، بیحسی و یا سوزن سوزن شدن و آسیب دائمی همراه باشد.
آیا افتادگی مچ پا بعد از جراحی دیسک خوب میشود؟
بله، طی مطالعه انجام شده، 71 درصد از بیماران مبتلا به این عارضه، بهبود یافتهاند.
