استخوانهای انگشتان دست؛ فالانکس نام دارند. هر یک از انگشتان دارای 5 فلانکس است، به جز انگشت شست که دارای دو فالانکس است. شکستگی استخوان دست زمانی رخ میدهد که یک یا تعداد بیشتری از این استخوانها بشکنند. شکستگی انگشتان معمولا بر اثر بروز یک حادثه و وارد شدن فشار یا ضربهی شدید است. هر یک از استخوانهای فالانکس ممکن است دچار شکستگی شوند و همچنین ممکن است شکستگی در محل مفاصل استخوانهای دست رخ دهد.
بعد از شکستگی استخوانهای دست، گذراندن یک دورهی توانبخشی با فیزیوتراپی تجویز میشود تا اتصالات بافتی انگشتان و حرکتپذیری و قدرت انگشتان به حالت اولیه بازگردد. در صورتی که بعد از ضربه یا جراحت وارد شده به دست با علائمی شبیه یه شکستگی انگشتان مواجه شدید، مراجعه سریع به متخصص فیزیوتراپی برای درمان شکستگی و همچنین بازتوانی بعد از آن بسیار حائز اهمیت است.
علل شکستگی انگشتان دست
- علت اصلی شکستگی انگشت میانی و شکستگی نوک انگشتان ضربه دیدن مستقیم یا افتادن روی انگشت است.
- زمانی که فرد هنگام افتادن سعی میکند با دراز کردن بازو و فرو کردن دست در زمین یا شیء مقابل مانع سقوط شود، احتمال دارد نوک انگشت یا انگشت میانیاش بشکند.
- در ورزشهای پربرخورد احتمال شکستگی نوک انگشت بیشتر از شکستگی انگشت میانی است.
- شکستگی نوک انگشت یا انگشت میانی گاهی پیآمد چرخش شدید و رو به عقب انگشت است که یا فرد دیگری عامل آن است یا این که خود بیمار دست خود را هنگام زمین خوردن رو به جلو دراز میکند و در نتیجه انگشت پیچ میخورد و میشکند.
- شکستگی فالانکسها که منجر به شکستگی نوک انگشتان یا انگشت میانی میشود، گاهی پس از حوادث شغلی پیش میآید که کارگر با تجهیزات سنگینی مانند دریل یا اره برقی کار میکند.
- عارضههایی مانند پوکی استخوان و کمبود کلسیم استخوان نیز ممکن است منجر به شکستگی انگشت دست شود. شکستگی فالانکس میانی در بیماران دچار پوکی استخوان شایعتر از شکستگی نوک انگشتان است.
نشانهها و علائم
- درد: شکستگی انگشت دست شامل شکستگی بندها یا فالانکسهای میانی، ابتدایی یا انتهایی میشود. درد نوک انگشت نشان دهنده شکستگی فالانکس انتهایی است که با اصطلاح شکستگی نوک انگشت از آن یاد میشود. احساس درد در وسط انگشت از شکستگی فالانژ میانی نشأت میگیرد و درد نزدیک بند دست علامت شکستگی فالانکس ابتدایی است. درد حاد و ناگهانی است و با ورم انگشت همراه است.
- ورم و تغییر رنگ انگشت: در ناحیه انگشت شکسته ورم و تغییر رنگ دیده میشود. ورم و تغییر رنگ نوک انگشت همراه با درد شدید علامت شکستگی نوک انگشت و فالانکس انتهایی است. به همین نحو اگر بخش میانی یا ابتدایی نزدیک به بند انگشت ورم کرده و تغییر رنگ داده باشد، شکستگی مربوط به فالانکس میانی یا ابتدایی انگشت میشود.
- ناتوانی در حرکت دادن انگشت: حرکت انگشت محدود و دردناک میشود و بیمار هنگام خم کردن انگشت صدایی کلیک مانند میشود.
- ناتوانی در بلند کردن یا گرفتن اشیاء: بیمار به دلیل درد و ناتوانی در خم یا صاف کردن انگشت آسیب دیده نمیتواند دست یا انگشت را بلند کند یا وسیلهای را با آنها بگیرد. البته اگر فالانکس انتهایی یا نوک انگشت شکسته باشد، بیمار میتواند اشیاء را با تحمل درد نگه دارد، اما شکستگی فالانکس میانی و ابتدایی نگه داشتن اشیاء را دشوار میسازد. همچنین چنگ زدن و در مشت گرفتن اشیاء برای بیمار غیرممکن میشود. بیمار هنگام بلند کردن یا گرفتن اشیاء دچار درد میشود.
- بدشکلی انگشت: بدشکلی نوک انگشت علامت شکستگی نوک انگشت است، به همین نحو تغییر شکل در وسط یا پایه انگشت نیز نشان دهنده شکستگی استخوانی میانی یا ابتدایی انگشت است.
- کج شدن انگشت شکسته: جوش خوردن شکستگی پس از درمان محافظه کارانه و غیرجراحی غالباً باعث میشود که دو سر انگشت دیگر همراستا نباشد. در این حالت انگشت کج و خمیده به نظر میآید. علت بدشکلی نوک انگشت بد جوش خوردن شکستگی این ناحیه است. به همین نحو اگر شکستگی استخوان میانی یا ابتدایی به خوبی جوش نخورد، انگشت در این ناحیه بدشکل خواهد شد.
- گزگز و بیحسی: بیمار غالباً از گزگز و بیحسی همراه با درد شکایت دارد. فشار و تحریک عصب انگشت باعث بروز علائمی مانند گزگز و بیحسی میشود که بسته به محل شکستگی در نوک انگشت، بخش میانی یا ابتدایی انگشت حس میشود.
تاثیر فیزیوتراپی در شکستگی انگشت
اغلب شکستگی های انگشت با آتل بندی و تمرین، درمان می شود.
اگر انگشت، کمی چرخیده باشد، از روی انگشتان دیگر عبور کرده باشد یا اگر انگشت شکسته، کوتاه تر از انگشت مشابه در دست دیگر باشد، ممکن است نیاز به جراحی برای برگرداندن استخوان به جای خود باشد.
دلایل دیگری نیز برای امکان نیاز به جراحی برای برگرداندن قدرت عمل دست پس از شکستگی وجود دارد و بسیار مهم است که از همان ابتدا، توصیه درست اجرایی شود.
با آتل بندی و درمان فیزیوتراپی صحیح، اغلب افراد به حرکت، استحکام و عملکرد کامل دست می یابند.
در صورت نیاز به جراحی، پس از آن نیاز به فیزیوتراپی است تا از این موضوع اطمینان حاصل شود که انگشت، به سرعت و بی خطر، حرکت خود را باز می یابد.
روش های فیزیوتراپی انگشتان شکسته دست
لیزر درمانی
لیزر کم توان، به کاهش درد و تورم در ناحیه شکسته شده و آسیب دیده کمک می کند.
گرما و سرما درمانی
سرما درمانی باعث کاهش جریان خون در ناحیه آسیب دیده و کم شدن درد و تورم می شود و گرما درمانی نیز موجب بالا بردن جریان خون و بهبود ناحیه شکسته شده و جراحت دیده می گردد.
اولتراسوند
دستگاه اولتراسوند به کاهش التهاب، تورم، و ترمیم عصب ها کمک کرده و با فرستادن امواج به داخل پوست به ترمیم بافت ها میپردازد.
شاک ویو
شاک ویو تراپی در جهت ترمیم زخم و شکستگی و همچنین بهبود بافت ها و جوش خوردن استخوان ها از این روش استفاده می شود.
تحریکات الکتریکی
روش غیرتهاجمی و موثر در جوش خوردن استخوان ها و قطعات شکسته می باشد.
ماساژ درمانی
ماساژباعث کاهش درد و توم و همچنین عدم خشک شدن مفاصل و بهبود ناحیه شکسته می شود.
