سندرم نقاط ماشهای، روشی پیچیده و بغرنج برای توصیف درد عضله است که به درد و التهاب بافت نرم بدن اشاره دارد. این سندرم عارضهای مزمن است که بر فاسیا (بافت پیوندی که عضله را پوشش میدهد) اثر میگذارد و ممکن است تنها یک عضله یا گروهی از عضلات را با هم درگیر سازد. در برخی موارد، ممکن است محل درد با محلی که باعث ایجاد نقاط ماشهای شده است، یکی نباشد. در کلینیک پیشگام درمان نقاط ماشه (تریگر پوینت) شامل تزریق ، ازن درمانی ، طب سوزنی ، نسل جدید لیزرهای پرتوان ، استفاده از تکنیک های میوفاسیال ریلیز است. در قسمت فیزوتراپی از روشهای ساده مختلفی مانند ماساژ ،اولتراسوند و .. برای درمان درد ناشی از نقاط ماشهای استفاده میشود.
چه چیزی باعث بهوجود آمدن نقاط ماشهای میشود؟
نقاط ماشهای (تریگر پوینت) که شایع ترین علت درد عضله است ممکن است بر اثر آسیب یک ماهیچه یا کشیدگی بیش از حد عضلهای خاص یا گروهی از عضلات ، رباطها یا تاندونها بهوجود آید. دلایل دیگری نیز وجود دارد که عبارتند از:
- آسیبدیدگی الیاف ماهیچهای
- حرکتهای تکراری و پیدرپی
- بیحرکتی (بیحرکتی دست شکسته هنگامی که آتل یا گچ گرفته میشود.)
کمبود مواد مغذی،استرس، کمبود خواب و … نیز از دیگر دلایل به وجود آمدن نقاط ماشه ای است.
علائم سندرم نقاط ماشهای (سندرم درد عضل انی )چیست؟
علائم نقاط ماشهای معمولاً شامل درد عضلانی در نقاط حساس و درناک خاصی است . به همین دلیل به نقاط ماشهای، تریگر پوینت -به معنی نقاط حساس به لمس- نیز میگویند. ممکن است درد با فعالیت یا فشار شدیدتر شود. علاوه بر این، درد موضعی یا منطقهای با سندرم نقاط ماشهای مرتبط است و افراد مبتلا به این اختلال حتی ممکن است از افسردگی، خستگی و ضعف بدن و اختلالات رفتاری نیز رنج ببرند.
چگونه میتوان سندرم نقاط ماشهای را تشخیص داد؟
تریگر پوینتها (نقاط ماشهای) را میتوان با وارد کردن فشار به ناحیهای خاص از بدن شخص و دردی که به سبب آن به وجود میآید، تشخیص داد. در تشخیص سندرم نقاط ماشهای، دو نوع نقطهی حساس وجود دارد:
- نقطهی ماشهای فعالمنطقهای به شدت دردناک در ماهیچههای اسکلتی (مخطط) است که با دردی موضعی یا منطقهای نیز همراه است
- نقطهی ماشهای نهفته ناحیهای بدون درد(غیرفعال) است که پتانسیل لازم برای تبدیل شدن به نقاطی همانند نقاط ماشهای فعال را دارد. این نقاط میتوانند باعث ضعف عضلانی یا محدودیتهای حرکتی شوند.
چگونه میتوان نقاط ماشهای و درد عضله راا درمان کرد؟
دارو درمانی نقش کمی در کنترل درد تریگرپوینت دارد .داروهایی مانند داروهای غیراستروئيدی ضدالتهابی، استامینوفن یا اپیوئید( مخدرها) را میتوان برای درمان نقاط ماشهای (تریگر پوینت به صورت موقت بهکار برد. گاهی نیز میتوان از داروهایی برای خواب، افسردگی، گرفتگی عضلانی – که همراه با این مشکل فرد به آنها مبتلا میشود- استفاده کرد. موثرترین دارو در کنترل نقاط ماشه ای بر اساس متون علمی کتاب های طب فیزیکی و توانبخشی تیزانیدین می باشد.
درمانهای بدون دارو برای نقاط ماشهای (تریگر پوینت) عبارتند از:
- تزریق در نقاط ماشهای
- رادیوفرکوانسی
- ازن درمانی
- ورزش های کششی با اصول صحیح
- لیزر درمانی پرتوان
- طب سوزنی الکتریکی
- فیزیوتراپی
- تزریق دیسپورت
در برخی از موارد بهمنظور درمان حالت مزمن این سندرم درد عضلانی، باید ترکیبی از درمان ها مانند ازن درمانی و طب سوزنی وفیزیوتراپی، تزریق در نقاط ماشهای و ماساژ را برای درمان آن بهکار گرفت.
یکی از آخرین مقالات دکتر سپهریان که در یک مجله نروژی به چاپ رسیده است ترکیب طب سوزنی و ازن درمانی را به عنوان موثرترین درمان تریگر پوینت عنوان می کند.
مهار درد عضله با تزریق در نقاط ماشهای
تزریق در نقاط ماشهای، باعث درمان درد برخی از بیماران میشود. این روش برای درمان نواحی دردناک عضله که دارای نقاط ماشهای هستند یا گرههای ماهیچهای که در حالت غیر آزاد عضله شکل میگیرند، کاربرد دارد.
هنگام تزریق در نقاط ماشهای دردسندرم درد عضلانی چه اتفاقی میافتد؟
در روش تزریق به نقاط ماشهای (تریگر پوینت)، یک پزشک مجرب سوزنی ریز را در نقاط ماشهای بیمار فرو میکند. این تزریق حاوی مادهی بیهوشی موضعی یا محلول نمک است که ممکن است حاوی ورتيكواستروئيد نیز باشد. با این تزریق، نقطهی ماشهای غیر فعال شده و درد تسکین مییابد. معمولاً با بهکارگیری دورهای کوتاه مدت از این روش، میتوان تسکینی پایدار بهوجود آورد. تزریقات در مطب پزشک انجام میگیرد و معمولاً تنها چند دقیقه بیشتر طول نمیکشند. ممکن است در یک جلسه در چندین محل تزریق انجام شود و اگر بیمار حساسیت به داروی خاصی داشته باشد، میتوان از روش سوزن درمانی خشک (بدون دارو) استفاده کرد.
چه موقع از تزریق در نقاط ماشهای استفاده میشود؟
تزریق در نقاط ماشهای (تریگر پوینت) برای درمان بسیاری از گروههای عضلانی مورد استفاده قرار میگیرد، بهویژه آنهایی که در دستها، پاها، ناحیه پایینی کمر و گردن قرار دارند. علاوه بر این، تزریق نقاط ماشهای را میتوان برای درمان فیبرومیالژیا و سر دردهای تنشی نیز مورد استفاده قرار داد. تزریق می تواند حتی صرفا با یک ماده بی حسی با یا بدون کورتن انجام شود. هر چند ازن درمانی انقلاب جدیدی در فیلد تزریقات نقط ماشه ای باز کرده است. تزریقی بدون عارضه و با تاثیر درماتیک در درمان تریگر پوینت.
درمان نقاط ماشهای و درد عضلانی با استفاده از ماساژ و مانیپولاسیون
ماساژ و مانیپولاسیون درمانی نقاط ماشهای به محدود کردن درد، از بین بردن تنش و ارتقای محدودهی حرکتی کمک میکند و وسیلهای عالی برای تمامی سنین و بسیاری از مشکلات مربوط به رفع گرفتگیهای ناحیهای هستند، حتی این دو روش به افزایش جریان خون و بازیابی کامل عملکرد عضلات نیز کمک میکنند و در نهایت، موجب توانبخشی سریع بدن با نتایجی پایدار میگردند.
هنگامیکه شما مانیپولاسیون نقاط ماشهای را انجام میدهید، ممکن است وقتی فیزیوتراپ فشار وارد میکند، درد زیادی احساس کنید. اما رویهم رفته، بعد از اعمال فشار و داشتن این تجربهی درمانی، احساس آرامش خواهید کرد و نقاط ماشهای نیز خود به خود ناپدید میشوند.
اوزون درمانی یا ازن تراپی سندرم درد عضلانی منتشر
درمان با ازن یا اوزون درمانی که چند سالی است که در ایران آمده است ، یکی از موثرترین درمان ها در کنترل و درمان دردهای میوفاسیال و دردهای اسکلتی _عضلانی است. نقاط ماشه ای که با گاز ازن تزریق می شوند به نحوه موثری غیر فعال می شوند و حسن آن جواب درماتیک اوزن درمانی بر روی تریگر پوینت ها و بدون عارضه بودن ازن درمانی می باشد.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی برای نقاط ماشهای شامل موارد زیر میشود:
تمرینات کششی
مهمترین درمان برای نقاط ماشهای، برنامهای منحصر بهفرد برای هرشخص از کششهای منظم است. برای جلوگیری از بازگشت مجدد نقاط ماشهای، بیماران باید در فعالیتهایی مثل تند راه رفتن، شنا کردن، یا دوچرخه سواری شرکت کنند. با پیشگیری از شرایط حاد، مانند انجام فعالیت در هوای سرد، میتوان از بدتر شدن نقاط ماشهای فعال و یا تشدید نقاط ماشهای نهفته جلوگیری کرد.
سوزن درمانی خشک یا Dry needling
در روش سوزن درمانی خشک از یک سوزن نازک و توپر برای درمان نقاط ماشهای(تریگر پوینتها) استفاده میشود. نقاط ماشهای نقاطی با حساسیت بسیار زیاد در عضلههای اسکلتی هستند که معمولا مربوط به برجستگیهایی کوچک و قابل لمس در ناحیهی عضله هستند. فیزیوتراپ برای درمان درد نقاط ماشهای، سوزنی خشک و بدون دارو را در نقاط ماشهای فرو میکند. این سوزنها اغلب بسیار شبیه سوزنهای طب سوزنی یا دقیقا ًهمان سوزنها هستند. سوزن درمانی خشک بهجز شباهت در سوزن مورد استفاده در درمان، هیچ شباهت دیگری با طب سوزنی سنتی ندارد.
لیزر درمانی
لیزر درمانی خصوصا لیزد های پرتوان مخصوص عضله برای کسانی که به سایر گزینه های درمان برای نقاط ماه ای جواب ندادهاند انتخاب بسیار مناسبی است.کما این که از لیزردرمانی برای درمان انواع دردهای ماهیچه ای نزدیک پوست استفاده میشود و تأثیر آن بسیار خوب و رضایت بخش بوده است.
کشش و اسپری کردن
در این روش درمانی به منظور کاهش گرفتگی، سفتی و التهابی که باعث شکلگیری نقاط ماشهای شده است، از قراردادن ماهیچه در حالت کششی و پاشیدن افشانهی سرد به روی عضله، استفاده میشود.
الکتروتراپی
ممکن است فیزیوتراپ برای بهبود میزان سلامتی نقاط ماشهای از اولتراسوند هم استفاده کند. بسته به اینکه نقاط ماشهای در چه مرحلهای قرار دارند از دوز متفاوتی از توان الکتریکی برای این کار بهره میگیرد وحتی ممکن است از تنس یا دیگر وسایل الکتریکی برای به دست آوردن همان نتایج استفاده کند.
در پایان متذکر می شوم برای درمان درد عضلانی باید منشا به وجود اورنده ان را هم درمان کنیم. مثلا در درد عضله پشت باید ستون فقرات گردنی و پشتی هم باید درمان شود تا بعد از درمان درد عضلهدو نقاط ماشه ای بازگشت نکند.
